Γιώργο βουλιάζουμε … (μικρή αναδρομή στην κρίση)

Μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου2009 αντί να παρθούν μέτρα για την οικονομία, όπως έλεγε η τράπεζα της Ελλάδος και η Ε.Ε., η νέα κυβέρνηση άρχισε να «προβληματίζεται» για το ποια πολιτική θα ακολουθήσει και που πήγαν τα λεφτά που πίστευε πως θα έβρισκε! Κάπου εκεί αντί για μέτρα ήρθαν οι «παροχές» και μετά εκτινάχθηκαν τα spreads και άρχισε η παραφιλολογία «για το ποιος φταίει».

Τώρα σ’ αυτήν την ιστορία με τα στοιχεία, έχουν ακουστεί πολλά ψέματα και περισσότερες μισές αλήθειες. Ποια είναι η πραγματικότητα: Η Στατιστική Υπηρεσία τα νούμερα για τα δημοσιονομικά της χώρας τα λαμβάνει από το Γενικό Λογιστήριο τους κράτους. Αυτό παρακολουθεί εισπράξεις και δαπάνες. Άρα αν η ΕΣΥΕ έστελνε «χαλκευμένα στοιχεία», ήταν γιατί την προμήθευαν με «χαλκευμένα στοιχεία»!

Όμως, εκτός από την ΕΣΥΕ, την πορεία της ελληνικής οικονομίας, την αξιολογούν ξένοι οίκοι ,ελληνικές και ξένες τράπεζες, οι οποίες συλλέγουν στοιχεία από δικές τους πηγές. Όποιος ήθελε να μάθει την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, μπορούσε. Άρα όλοι ήξεραν. Απλώς τους βόλευε να λένε ότι δεν ήξεραν!

Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην πρώτη του συνεργασία με τον νέο Πρωθυπουργό (8-10-2009) όσο και στη προηγηθείσα ομιλία του στη Σύνοδο του ΔΝΤ στην Κωνσταντινούπολη , είχε εκτιμήσει ότι το έλλειμμα, αν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα, θα ανέλθει στο 10%.

Ο κ. Παπαθανασίου το υπολόγιζε στο 6%- 8% επειδή πίστευε ότι τα μέτρα που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση (ρύθμιση για τους ημι- υπαίθριους 2.5 δις, απόσυρση 1.5 δις, έκτακτη εισφορά, φορολόγηση σκαφών κ.λ.π.) θα συγκρατούσαν το έλλειμμα σε μονοψήφιο αριθμό, στη χειρότερη περίπτωση θα άγγιζε το 10% του ΑΕΠ. Για αυτό και μέχρι εκείνη τη στιγμή τα spreads δανεισμού ήταν περίπου στις 200 μονάδες, κανένας δεν ασχολιόταν με τη δημοσιονομική κρίση της Ελλάδος.

Το κουτί της Πανδώρας

Ο πρώην Γ.Γ της Στατιστικής υπηρεσίας κ. Κοντοπυράκης έχει ευθέως κατηγορήσει τον κ. Παπακωνσταντίνου, ότι του πρότεινε να «φουσκώσει» το έλλειμμα στο 12%. Μέχρι σήμερα (και ζητώ συγνώμη αν κάνω λάθος) δεν έχει ακόμα απαντήσει σ’ αυτήν τη βαριά κατηγορία. Ο υπουργός Οικονομικών επειδή είχε περάσει από το υπουργείο την περίοδο Σημίτη, τότε που δοξάστηκε η «δημιουργική λογιστική» με τη συνδρομή της Goldman Sachs, πίστεψε ότι μπορούσε να επαναλάβει το παιχνίδι. Προκειμένου να διασώσει τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΠΑΣΟΚ και του κ. Παπανδρέου ότι «λεφτά υπάρχουν», επεχείρησε να περιγράψει την κατάσταση της οικονομίας με τα μελανότερα χρώματα. Τώρα πια όλοι παραδέχονται ότι όντως «φούσκωσε» το έλλειμμα, για να πιστωθεί πολιτικά τη μείωσή του το 2010. Έτσι στην πρώτη του επίσκεψη στη Ε.Ε. ομολόγησε ότι η Κυβέρνηση Καραμανλή έστελνε ψεύτικα στοιχεία για το έλλειμμα και ότι αυτό θα ανήρχετο στο 12.7% του ΑΕΠ. Παράλληλα η κα. Μπιρμπίλη, άπειρη όπως ήταν, ακύρωσε την απόσυρση και ανέβαλε την ρύθμιση για τους ημι-υπαίθριους. Η κα. Κατσέλη, σε μια επίδειξη …σοσιαλιστικής αλληλεγγύης κατήργησε και τη φορολογία των σκαφών! Από τον προϋπολογισμό του κ. Παπαθανασίου «εξαφανίσθηκαν» έσοδα περίπου 5 δις, ήτοι περίπου 2% του ΑΕΠ!

Όμως δεν έμειναν εκεί! Ο κ. Παπανδρέου, προκειμένου να δικαιολογήσει την προσωπική του αφερεγγυότητα, που εν μέσω κρίσης υποσχόταν να μοιράσει χρήματα, άρχισε να λέει ότι «η οικονομία μας είναι στην εντατική», ότι διακυβεύεται η εθνική μας κυριαρχία. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Παπακωνσταντίνου! Ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, έδωσε το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ύψους 1.5 δις ευρώ! Μια «οικονομία στην εντατική» μοιράζει 1.5 δις σε παροχές! Ο κ. Ανωμερίτης σε μια άλλη έξαρση μεγαλοσύνης έδωσε σε 300 εργαζομένους του ΟΛΠ περίπου 80 εκατ ευρώ! Εταίροι και αγορές αντιλήφθηκαν ότι είχαν να κάνουν με μια κυβέρνηση εκτός τόπου και χρόνου!

Όταν η κυβέρνηση μιας χώρας κάνει ότι μπορεί για να υπονομεύσει την οικονομία της, τι περιμένει από τις διεθνείς αγορές; Έτσι άρχισαν να σκαρφαλώνουν τα spreads, να μας υποβαθμίζουν οι διεθνείς οίκοι και να μας ορέγονται τα κερδοσκοπικά κεφάλαια! Και να μη μας εμπιστεύεται κανένας!

Το ανύπαρκτο σχέδιο

Να δεχτώ για την οικονομία της συζητήσεως, ότι όντως η Ν.Δ. έδινε ψεύτικα στοιχεία για το έλλειμμα. Να ασπαστώ πλήρως την άποψη του κ. Παπακωνσταντίνου ότι το έλλειμμα που κληρονόμησε ήταν 12.7% και όχι 6% όπως έλεγε ο κ. Παπαθανασίου. Να δεχτώ επίσης ότι το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ στηριζόταν στην παραδοχή ότι το έλλειμμα θα ήταν 6%.

Έχω την εξής απορία: Όταν ο κ. Παπακωνσταντίνου συνειδητοποίησε ότι το έλλειμμα ήταν 12.7% γιατί δεν βγήκε αμέσως για δανεισμό, τότε που τα spreads ήταν ακόμα στις 200 μονάδες βάσης, να δανειστεί 10 δις, να καλύψει το επιπλέον έλλειμμα που κληρονόμησε και να εφαρμόσει το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ που έχει βάση έλλειμμα 6%;

Τέλη Νοεμβρίου ήρθε στην Ελλάδα κλιμάκιο της Goldman Sachs και συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό οικονομικών. Προφανώς και δεν ήρθαν για την υγεία τους, αλλά για να «αγοράσουν» μέρος από το χρέος μας ή όπως είχαν κάνει και στο παρελθόν να μας «βοηθήσουν» να το «εξαφανίσουμε»! Δε μάθαμε ακόμα γιατί, αλλά η δουλειά χάλασε!

Η Ν.Δ. απορροφημένη στα εσωκομματικά της και βαριά τραυματισμένη από την ήττα, παρέμενε θεατής των γεγονότων, ενώ το ΠΑΣΟΚ, με τη συνδρομή των γνωστών ΜΜΕ, έφερνε σε πέραν την αποστολή «απαξίωση της διακυβέρνησης Καραμανλή».

Όταν η χώρα έφτασε το σημείο να δανείζεται με επιτόκια …Βιετνάμ, στην Κυβέρνηση αντιλήφθηκαν ότι έπρεπε να πάρουν κάποια μέτρα, για να σταματήσουν τον κατήφορο στον οποίο μας οδήγησαν. Δύσκολη αποστολή, όταν μάλιστα είχες γαλουχήσει ένα εκλογικό σώμα με το «λεφτά υπάρχουν». Έπρεπε επομένως να προετοιμάσουν την κοινή γνώμη για τη λαίλαπα που ερχόταν! Άρχισαν ατέρμονες συζητήσεις και ανεδαφικές αναζητήσεις! Ιδέες που διαρρέονταν το βράδυ και διαψεύδονταν το πρωί! Αλαλούμ! Η χαρά των κερδοσκόπων!

Ξαφνικά το CNN και το Bloomberg ανακάλυψαν την ελληνική οικονομία! Τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην παγκόσμια οικονομία! Η Wall Street Journal μάλιστα στην ηλεκτρονική της έκδοση έχει και μια ενότητα αφιερωμένη στο «δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδος»! Τα χάλια της Ελλάδος πρωτοσέλιδα παντού! Και στα ηλεκτρονικά μέσα, πρώτο θέμα επίσης! Αυτό το επίτευγμα οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε του κ. Παπανδρέου! Και στον κ. Παπακωνσταντίνου ωσαύτως! Που έδωσε τόσες συνεντεύξεις σε διεθνή ΜΜΕ, όσες όλοι οι υπουργοί Οικονομικών από της ιδρύσεως του Ελληνικού Κράτους! Ο Paulson, ο Soros και οι άλλοι, μεγαλοκαρχαρίες συναντώνται στη Ν.Υ να συσκεφθούν για την Ελλάδα! Στο Νταβός ο Γ. Παπανδρέου, είναι ο πλέον περιζήτητος ομιλητής! Μέχρι και στα υπόγεια τον κυνηγούσαν για μια συνέντευξη! Η φωτογραφία της Μέρκελ, του Σαρκοζί, του Μπαρόζο και του Τρισέ να συνοδεύουν τον κ. Παπανδρέου σε ένα συμβούλιο κορυφής της Ε.Ε. κάνει το γύρω του κόσμου. Ο αναζητών προστασία, εν μέσω προστατών!

Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης:

Αφού πέρασε περίπου ένα τρίμηνο και η χώρα διασύρθηκε παντού, στην κυβέρνηση άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι τα πράγματα ήταν πολύ σοβαρά. Τόσο σοβαρά, που αρνιόταν να το παραδεχθούν. Δεν είχαν το θάρρος να πάρουν μέτρα γιατί δεν είχαν προετοιμαστεί για αυτό το ενδεχόμενο, άσε που δεν ήξεραν και τι να κάνουν! Το ΠΑΣΟΚ ήξερε να μοιράζει! Έτσι άρχισαν να ρωτάνε στην αρχή την Ε.Ε. και αργότερα δειλά-δειλά το σοσιαλιστή Ντομινίκ Στρος Κάν, που προϊσταται του ΔΝΤ. Νεαροί γιάπηδες έρχονταν στα υπουργεία και με αυθάδεια κουνούσαν επιτιμητικά τα δάκτυλα στα στελέχη της κυβέρνησης, ενώ τους υποδείκνυαν τα μέτρα που έπρεπε να πάρουν!

Στην Ε.Ε. συνειδητοποίησαν ξαφνικά ότι η ΟΝΕ δεν είχε εργαλεία για να διαχειριστεί το πρόβλημα! Η κρίση με τα οικονομικά της Ελλάδος, έφερε στην επιφάνεια κρίσιμα για το μέλλον της ζητήματα: Η Ε.Ε. είναι πια ένα δυσκίνητος γραφειοκρατικός μηχανισμός που δεν μπορεί να δράσει άμεσα. Η διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και δυσχερής. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί διαχείρισης κρίσεων. Η διατήρηση του 3% είναι μια πρόβλεψη που σε περιόδους ύφεσης, δυσκολεύει την ανάκαμψη. Πρέπει σύντομα να ξεκινήσει μια συζήτηση για την αναθεώρηση βασικών αρχών της ΟΝΕ.

Εν τω μεταξύ, η Γερμανία έκανε τη δουλειά της, μια και με αφορμή την ελληνική κρίση, υποχώρησε το ευρώ έναντι του δολαρίου. Παράλληλα, πιέζοντας την Ελλάδα να λάβει δρακόντεια μέτρα λιτότητας και αρνούμενη να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια (δήθεν φοβούμενη τις αντιδράσεις της κοινής της γνώμης, την οποία τα δικά της ΜΜΕ διαμόρφωσαν) έστελνε ένα ηχηρό μήνυμα και προς τις άλλες χώρες της Ε.Ε. που ενδεχομένως αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον, ότι το πρόβλημά τους δεν θα την αφορούσε! Για τη Γερμανία η Ελλάδα ήταν ο κακός μαθητής, που έπρεπε να τιμωρηθεί παραδειγματικά για τις αταξίες του, για να διατηρηθεί η τάξη!

Ο κ. Παπανδρέου, απογοητευμένος από τις ΗΠΑ, που αν και δικό τους παιδί δεν τον είχαν καλέσει ακόμα, και πιεζόμενος από την Ε.Ε. νόμισε ότι πηγαίνοντας στη Ρωσία, θα εύρισκε ένα τρίτο δρόμο. Οι Ρώσοι, επειδή δεν τον εμπιστεύονται (θυμούνται το ρόλο του στο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας), του υπέδειξαν δημοσίως να προσφύγει στο ΔΝΤ!

Όταν ο Ομπάμα συνειδητοποίησε ότι η υποχώρηση του ευρώ (κατά συνέπεια η ενίσχυση του δολαρίου) μπορεί και να δυσκόλευε τις δικές τους προσπάθειες για την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας, κάλεσε τον κ. Παπανδρέου στις ΗΠΑ! Ήταν πρόσφορες και οι συνθήκες για να λυθούν και ορισμένα ζητήματα στην περιοχή που η ενοχλητική Κυβέρνηση Καραμανλή αρνιόταν πεισματικά να κλείσει (Σκοπιανό, Αιγαίο, Κυπριακό, αγωγοί).

Ο κ. Παπανδρέου ως άλλος Δον Κιχώτης, άρχισε να κυνηγάει τους ανεμόμυλους των ..διεθνών κερδοσκόπων! Νόμισε ότι με τις παρεμβάσεις και τα ταξίδια του θα άλλαζε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Aυτοαναγορεύτηκε σε παγκόσμιο ηγέτη! Διάβαζε τα δοξαστικά πρωτοσέλιδα των διαπλεκομένων ΜΜΕ στην Ελλάδα και η πεποίθηση του ενισχύονταν! Δεν χρειάζεται και πολύ άλλωστε! Μπορεί να συμβεί στον καθέναν!

Έτσι, ξεκίνησε τις περιοδείες για να πείσει τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι το πρόβλημα της Ελλάδος, εν δυνάμει, μπορούσε να εξελιχθεί και σε δικό τους, αλλά μάλλον δεν έπεισε κανένα. Ο ίδιος δεν γνωρίζει οικονομικά, ήταν επομένως δύσκολο να εξηγήσει τι ήθελε, τι σκεπτόταν και τι ζητούσε. Χώρια που με τις αμέτρητες συνεντεύξεις του, τους μπέρδευε κιόλας. «Να του πεί κάποιος να σταματήσει να μιλάει κάθε μέρα», είπε ξένος μεγαλοτραπεζίτης, όταν τον άκουσε σε πέντε λεπτά να λέει αντικρουόμενα πράγματα. Για αυτό όλα τα ήξεις αφίξεις των τελευταίων εβδομάδων. Αμφιβάλλω, αν ακόμα και σήμερα, γνωρίζει τι πραγματικά θέλει! Η αβεβαιότητα προκαλεί ανησυχία στις αγορές και τρέφει του κερδοσκόπους! Είναι λογικό επομένως, μια κυβέρνηση σ’ αυτή την κατάσταση πανικού και αμηχανίας να είναι επιδεκτική πιέσεων, εκβιασμών, ακόμα και απειλών! Με άλλα λόγια όταν διαπραγματεύεσαι από θέση αδυναμίας δεν επιβάλλεις όρους, δέχεσαι εντολές.

Υπάρχει δίλλημα;

Κατά τη γνώμη μου ελάχιστη σημασία έχει αν θα μας διασώσει το ΔΝΤ ή η Ε.Ε. Η συζήτηση που διεξάγεται, με ευθύνη της κυβέρνησης, έχει να κάνει περισσότερο με την πολιτική διαχείριση παρά με την ουσία των μέτρων που πρέπει να ληφθούν. Όποιοι και να μας τα υποδείξουν, τα μέτρα θα επώδυνα. Επίσης, τα περισσότερα εξ αυτών έπρεπε να τα πάρουμε από μόνοι μας, ούτως ή άλλως!

Άλλο είναι το ζητούμενο: Τα μέτρα αυτά, είναι ικανά να βγάλουν την χώρα από τη κρίση; Πολύ φοβούμαι ότι η απάντηση είναι αρνητική. Η χώρα δεν έχει σχέδιο εξόδου από την κρίση.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου με απόλυτα δική της ευθύνη, οδήγησε τη χώρα σε ένα πρωτοφανή διασυρμό. Τώρα, με μαθηματική βεβαιότητα, την οδηγεί προς την πτώχευση. Δεν είχαν σχέδιο, δεν έχουν επεξεργαστεί λύσεις και το χειρότερο όλων ιδέα δεν έχουν τι πρέπει να κάνουν. Είναι πιο έντιμο να βγουν και να ομολογήσουν ότι δεν αντέχουν το φορτίο. Δεν μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση.

Δυστυχώς, «Γιώργο βουλιάζουμε!»

Κώστας Ρoδινός