Η ειδική σχέση, οι ανισότητες και η συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης:2 δισ. 836,9 εκατ. για τα μάτια της Τουρκίας!

Του ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ Δρος των Διεθνών Σχέσεων
Η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ σχετίζεται με μια σειρά διαρθρωτικών αλλαγών στις οποίες πρέπει να προβεί με τη στήριξη των Βρυξελλών προκειμένου να ανταποκριθεί στα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Και οι τομείς αυτοί είναι συναφείς με την εσωτερική τουρκική συνοχή αλλά και με την ίδια τη συνοχή της ΕΕ. Διότι η συνοχή αμφοτέρων είναι απαραίτητη για μια μελλοντική πιθανή ενσωμάτωση της Τουρκίας στην ΕΕ χωρίς προβλήματα.

935,5 εκατ. ευρώ ως το 2013
Προκειμένου λοιπόν να βοηθηθεί η Τουρκία στις εσωτερικές διαρθρωτικές αλλαγές, η ΕΕ εγκρίνει προς την κατεύθυνση αυτή κονδύλια της τάξεως των 935,5 εκατ. ευρώ ως το 2013 που έχουν ενταχθεί στη βάση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013. Η ευρωπαϊκή αυτή οικονομική στήριξη παραχωρείται στο πλαίσιο της προενταξιακής βοήθειας και καλύπτει τους εξής τομείς: 1. Οικοδόμηση θεσμών. 2. Διασυνοριακή συνεργασία. 3. Περιφερειακή ανάπτυξη. 4. Ανάπτυξη ανθρωπίνων πόρων. 5. Γεωργική και αγροτική ανάπτυξη. (Βλέπε αναλυτικά τα ποσά ανά τομέα στον πίνακα 1.) Τα 935,5 εκατ. ευρώ προς την Τουρκία δεν αποτυπώνουν το συνολικό ποσόν στήριξης προς την Άγκυρα. Από το 2000 ως το 2009 η Τουρκία έχει εισπράξει για την ανάπτυξη διαφόρων άλλων τομέων ποσά που φτάνουν τα 2 δισ. 836,9 εκατ. ευρώ. (Βλέπε αναλυτικά τον πίνακα 2.)


Συνοχή και μείωση του ΑΕΠ
Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η ΕΕ είναι εκείνο της συνοχής, στο οποίο και δίδει ιδιαίτερη έμφαση, όπως και στα διαρθρωτικά ταμεία, ώστε να μειώσει ή να εκμηδενίσει τις οικονομικές ανισότητες μεταξύ των φτωχών και των πλούσιων περιφερειών της. Οι τελευταίες διευρύνσεις του 2004 (δέκα κράτη) και του 2006 με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία έφεραν, με βάση στοιχεία, προ της παγκόσμιας κρίσης, μείωση του μέσου όρου του κοινοτικού ΑΕΠ κατά 4% με 4,5% και ανακατανομή των διαρθρωτικών ταμείων. Ταυτόχρονα οι πολίτες της ΕΕ διαμαρτύρονται ότι είναι αυτοί που καλούνται να πληρώσουν το μάρμαρο. Τότε υπήρχε η προσδοκία ότι μακροπρόθεσμα το κέρδος από τις διευρύνσεις θα ήταν μεγαλύτερο από το κόστος. Παρ' όλα αυτά, ενισχύονταν οι πολιτικές προσεγγίσεις σύμφωνα με τις οποίες η ΕΕ θα έπρεπε να προχωρήσει πρώτα σε εμβάθυνση και μετά σε νέες διευρύνσεις. Τώρα προκύπτει η παγκόσμια οικονομική κρίση, με τις ευρωπαϊκές οικονομίες να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και το ευρώ να χάνει την αξία του συγκριτικά με το δολάριο. Και η λογική που επικρατεί είναι ότι η ΕΕ αδυνατεί επί του παρόντος να αντέξει το οικονομικό βάρος μιας μεγάλης διεύρυνσης, που θα περιλαμβάνει την Τουρκία, εάν δεν εξέλθει από την κρίση και αν η ίδια η Τουρκία δεν προχωρήσει σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις.

Τουρκικές ανισότητες
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η Άγκυρα και θα το βρει μπροστά της η ΕΕ είναι το χάσμα μεταξύ των μεγάλων πόλεων και της επαρχίας και το συναφές φαινόμενο ότι η τουρκική ανάπτυξη οφείλεται σε πέντε μεγάλες πόλεις, μεταξύ των οποίων η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη. Εάν το χάσμα αυτό δεν καλυφθεί ως την ένταξη, μεγάλο μέρος του θα το επωμιστεί η ΕΕ. Ήδη με βάση υπάρχουσες μελέτες σε περίπτωση που εντασσόταν σήμερα η Τουρκία στην ΕΕ θα απορροφούσε περί το 27,3% των διαρθρωτικών ταμείων και κάποια κράτη-μέλη θα έμεναν εκτός. Γιατί; Διότι όσα κράτη έχουν καλές οικονομίες θα θεωρούνταν συγκριτικά με τις υποβαθμισμένες περιοχές της Τουρκίας ακόμη πιο πλούσια λόγω της μείωσης του γενικού μέσου όρου του κοινοτικού ΑΕΠ. Οπότε, καθώς θα θεωρούνται πλούσια, δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν πλέον στα διαρθρωτικά ταμεία εκτός και αν γίνονταν νέες διευθετήσεις και ορίζονταν άλλα κριτήρια.

Η ειδική σχέση
Όσο λοιπόν περισσότερα είναι τα διαρθρωτικά και οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας τόσο περισσότερα θα είναι και τα προβλήματα που θα έχει η ΕΕ εάν ενταχθεί ως πλήρες κράτος-μέλος. Γι' αυτόν τον λόγο δημιουργήθηκε αρνητικό κλίμα σε πολλές χώρες σχετικά με την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Εξ ου και η εναλλακτική επιλογή που ετέθη επί τάπητος. Δηλαδή, να δοθεί στην Τουρκία καθεστώς ειδικής σχέσης αντί για πλήρη ένταξη. Αληθές πάντως είναι ότι τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες της ΕΕ έχουν κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο και επηρεάζουν την άποψη των ευρωπαίων πολιτών για το κατά πόσο η Τουρκία θα πρέπει να καταστεί ή όχι πλήρες κράτος-μέλος της ΕΕ. Επειδή τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα προς την Ευρώπη, νόμιμα και παράνομα, έχουν μουσουλμανικό κυρίως χαρακτήρα και επειδή για τους μουσουλμάνους η θρησκεία είναι ένα σύστημα αρχών και αξιών το οποίο διέπει την καθημερινή τους ζωή και ουδόλως προσομοιάζει με το δυτικό, συμβαίνουν τα εξής: Α. Κοινωνικές διαφορές και σύγκρουση κουλτούρας. Β. Οι ευρωπαίοι πολίτες συνδέουν την ανεργία με τους μετανάστες και τους μουσουλμάνους. Το όλο σκηνικό δημιουργεί αντιπαλότητα, ξενοφοβία και ρατσιστικές τάσεις, που μεταφράζονται σε ψήφο προς ακροδεξιά κόμματα, εφόσον ούτε οι σοσιαλιστές ούτε οι παραδοσιακοί δεξιοί μπορούν να δώσουν λύση, καθώς και σε αρνητική ψήφο ως προς την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Διότι θεωρούν ότι τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ δεν θα επιλυθούν, αλλά θα οξυνθούν.

Εισβολή τούρκων εργατών
Η τουρκική πολιτική κάνει ένα σοβαρό λάθος. Προβάλλει ως θετικό στοιχείο τον μεγάλο της πληθυσμό και το νεαρό της ηλικίας του. Μέσος όρος 28 ετών! Συνεπώς, η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίζεται (το έχει πει πολλάκις ο τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς) ότι το πρόβλημα της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού μπορεί να καλυφθεί από την Τουρκία, η οποία δύναται να διοχετεύει στην ΕΕ εργατικό δυναμικό. Αυτή όμως η πολιτική και οικονομική θέση καθίσταται ταυτόχρονα και αχίλλειος πτέρνα για την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Ήδη υπάρχει μελέτη που καταδεικνύει ότι σε περίπτωση ένταξης της Τουρκίας θα προκύψει ένα πρώτο κύμα τούρκων μεταναστών της τάξεως των 4 εκατ. προς την υπόλοιπη Ευρώπη, γεγονός που προκαλεί με τις υφιστάμενες συνθήκες δέος στους ευρωπαίους πολίτες, που συνδέουν την Τουρκία και τον πληθυσμό της με τους ισλαμιστές μετανάστες, τους οποίους, καλώς ή κακώς, θεωρούν υπεύθυνους για την ανεργία, την αύξηση της εγκληματικότητας και διάφορα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Σύμφωνα με έρευνες, ακόμη και για την τρομοκρατία.

Ο νεαρός πληθυσμός
Ο ισχυρισμός της Άγκυρας -περί νεαρού και μεγάλου πληθυσμού- έχει και πολιτικές προεκτάσεις, υπό την έννοια ότι τα ηγετικά κράτη της ΕΕ, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, δεν επιθυμούν την πλήρη ένταξη της Τουρκίας επειδή είναι μεγάλη χώρα και θα αναγκαστούν να μοιραστούν μαζί της την εξουσία που διαθέτουν σήμερα στην ΕΕ. Και, όπως φαίνεται, τα ηγετικά κράτη-μέλη δεν είναι έτοιμα γι' αυτήν τη συγκατοίκηση. Η αρνητική στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας οφείλεται και στο ότι ουκ ολίγοι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η Άγκυρα είναι δυνατόν να παίξει τον αμερικανικό δούρειο ίππο εντός της ΕΕ. Δηλαδή, να συνδέσει τα συμφέροντά της περισσότερο με εκείνα των ΗΠΑ και λιγότερο με τα ευρωπαϊκά. Οι ανησυχίες αυτές ενισχύονται από τη στάση φιλοατλαντικών χωρών-μελών, όπως η πανίσχυρη Αγγλία, η Πολωνία, η Τσεχία και η Ουγγαρία. Υπάρχει λοιπόν εξήγηση, γιατί μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ θα υπάρχουν δύο Αγγλίες! Το ερώτημα που είναι συναφές με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και τη συνοχή της ΕΕ είναι το εξής: Τα χρήματα στήριξης που δίδουν σήμερα οι ευρωπαίοι πολίτες για τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις της Τουρκίας θα δημιουργήσουν μια σχέση συνοχής μεταξύ Άγκυρας και ΕΕ ή μια πιθανή ένταξη της Τουρκίας θα προκαλέσει προβλήματα και θα απειλήσει αντί να εδραιώσει και να ενισχύσει σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και θεσμικό επίπεδο τη συνοχή της ΕΕ;
ΠΑΡΟΝ

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/2-8369.html