Μια ανάσα από το “Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη”

Της Αγγελικής Σπανού

http://www.makthes.gr/index.php

Ραγδαίες εξελίξεις αναμένονται στο Σκοπιανό αμέσως μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου και σχεδόν ταυτόχρονα με τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της “Μακεδονίας της Κυριακής”, Αθήνα και Σκόπια έχουν συμφωνήσει στο παρασκήνιο στο όνομα “Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη”.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η σιωπηρή διπλωματία του καλοκαιριού απέδωσε θεαματικά αποτελέσματα, τα οποία είναι γνωστά σε έναν πολύ στενό κύκλο προσώπων. Θέμα ημερών θεωρείται η επανεμφάνιση του ειδικού μεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς στο προσκήνιο, προκειμένου να λάβουν επίσημο και θεσμικό χαρακτήρα οι διεργασίες, ενώ το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ, Γ. Παπανδρέου και Ν. Γκρούεφσκι, θα βρίσκονται ταυτόχρονα στη Νέα Υόρκη για τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ.

Προεκλογική σιωπή
Ενημερωμένες πηγές υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση θα ήθελε να αποφύγει την εισαγωγή αυτού του θέματος στην προεκλογική ατζέντα. Για τον λόγο αυτό δεν βιάζεται -μάλλον το αντίθετο- να ανοίξει η σχετική συζήτηση πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές, γνωρίζοντας πόσο εύκολο είναι να εξαφθούν τα πάθη, ειδικά στη Μακεδονία.
Οι ίδιες πηγές βεβαιώνουν ότι η ηγεσία της ελληνικής διπλωματίας εργάζεται συστηματικά, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με δημόσια δήλωσή τους θα ανακοινώσουν ότι υιοθετούν το σύνθετο όνομα που θα συμφωνηθεί στις διμερείς τους σχέσεις με την ΠΓΔΜ.
“Αν ο Ομπάμα, ο Πούτιν και ο Σαρκοζί αρχίσουν ο ένας μετά τον άλλον να υιοθετούν με δημόσια διακήρυξη το νέο όνομα, το παιχνίδι θα έχει τελειώσει”, λέγεται χαρακτηριστικά από κάποιους κύκλους.

Περίπου “έναντι όλων”
Το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με το οποίο, πιθανότατα, θα καλούνται οι τρίτες χώρες να υιοθετήσουν το νέο όνομα δεν μπορεί να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα. Γίνεται ωστόσο προσπάθεια να συμπεριληφθεί σε αυτό το ψήφισμα συγκεκριμένη αναφορά για αποκήρυξη, από την ΠΓΔΜ, αλυτρωτικών αναφορών, γεγονός που θα απορροφήσει σε μεγάλο βαθμό την ελληνική ανησυχία.
Όλα τα σχέδια Νίμιτς που έχουν δημοσιοποιηθεί προβλέπουν ακόμη ότι καμιά από τις δύο χώρες δεν θα μπορεί να χρησιμοποιεί αποκλειστικά τον όρο “Μακεδονία” ή “Μακεδονικός” σε πολιτικό ή εμπορικό πλαίσιο, και αυτό δεν φαίνεται να αλλάζει.
Για τα διαβατήρια, στο τραπέζι παραμένει η παλιά ιδέα Νίμιτς, να αναγράφεται η νέα ονομασία στα αγγλικά και στα γαλλικά (Republique de Μacedoine du Νord) και η συνταγματική ονομασία στην κυριλλική γραφή (Republika Μakedonija). Στο ζήτημα της υπηκοότητας και της γλώσσας αναζητούνται συμβιβαστικές λύσεις, καθώς μπορεί να προταθεί και για τις δύο το “Μακεδονική” και, εναλλακτικά, το “Πολίτης της Δημοκρατίας της Μακεδονίας του Βαρδάρη” και “Επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας του Βαρδάρη”.

Αναμένεται ένταση στην Αθήνα
Για την αμερικανική και την ευρωπαϊκή διπλωματία, η λύση του Σκοπιανού αποτελεί απλώς θέμα πολιτικής βούλησης. Οι ξένοι μεσολαβητές δεν κατανοούν πλήρως τις ελληνικές ευαισθησίες και αποδίδουν σε λαϊκιστικές αντιλήψεις τις κόκκινες γραμμές που θέτει η Αθήνα. Ωστόσο, αντιλαμβάνονται ότι ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ είναι αφερέγγυος, και για τον λόγο αυτό κανείς δεν στοιχηματίζει ότι ο Ν. Γκρούεφσκι δεν θα κλοτσήσει την καρδάρα με το γάλα την τελευταία στιγμή.
Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου φαίνεται πως έχει πείσει τους ξένους εμπλεκομένους για την αποφασιστικότητά του να κόψει τον γόρδιο δεσμό αν η άλλη πλευρά διανύσει την απόσταση που της αναλογεί.
Εδικά για την Ουάσιγκτον, η διευθέτηση της εκκρεμότητας αντιμετωπίζεται ως επιτακτική ανάγκη, προκειμένου να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ τον Νοέμβριο και να ενισχυθεί η διείσδυση της συμμαχίας στα Βαλκάνια.
Οι κυοφορούμενες εξελίξεις αναμένεται να προκαλέσουν στην Ελλάδα πολιτική ένταση, με δεδομένη την ευαισθησία του Αντώνη Σαμαρά για τη συγκεκριμένη υπόθεση, η οποία καθόρισε και την πολιτική του μοίρα.
Κριτική αναμένεται να ασκηθεί ως προς το εύρος της χρήσης που θα συμφωνηθεί, καθώς, σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, η φόρμουλα δεν προβλέπει συνταγματική αναθεώρηση στα Σκόπια και κατάργηση του ονόματος “Δημοκρατία της Μακεδονίας” για χρήση στο εσωτερικό.

Η μετάλλαξη Γκρούεφσκι
Η πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ν. Γκρούεφσκι, “Είναι καιρός να λυθεί το Σκοπιανό, αν και οι ελληνικές θέσεις είναι μαξιμαλιστικές”, έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Για πρώτη φορά ο εθνικιστής ηγέτης των Σκοπίων προαναγγέλλει εξελίξεις με τόση σαφήνεια. Ακούγεται ότι δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει στη γειτονική χώρα δείχνουν ότι η κοινή γνώμη έχει προετοιμαστεί, σε κάποιο βαθμό, για υποχωρήσεις. Ο αλβανικός παράγοντας, άλλωστε, ασκεί ισχυρές πιέσεις προς την κατεύθυνση της επίτευξης συμβιβασμού άμεσα.