Ανθρωπότητα και Χρόνος ΧΙΧ

Ν. Λυγερός

Η κοινωνία μένει κατάπληκτη μπροστά στην πρόδηλη ευχέρεια με την οποία αποδεικνύει την αξία του ο Franz Schubert. Κατά τη διάρκεια τού έτους 1815, συνθέτει περίπου 140 Lieder· σε μία μόνο ημέρα, την 15η Οκτωβρίου, έγραψε οκτώ. Όμως, γιατί η κοινωνία δεν μελετά τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούσε λόγω ανάγκης, έτσι ώστε να καταλάβει την ιδιοφυΐα του; Ενώ γνωρίζει ότι συνήθιζε να γράφει πρώτα τη μελωδία, στη συνέχεια να ορίζει την αρμονία και στο τέλος να ολοκληρώνει τη σύνθεση του Lied, δεν μπορεί και κυρίως δεν θέλει να αποδεχτεί ότι το ταλέντο του ήταν μόνο ένα από τα στοιχεία της μουσικής του ιδιοφυΐας.
Δεν ήταν απλώς ένα προικισμένο παιδί. Μελοποίησε 72 ποιήματα του Goethe, 47 του Mayrhofer, 46 του Schiller, 44 του Müller, 28 του Matthisen, 23 του Hölty, 22 του Kosegarten, 13 του Körtner, 12 του Schober και 6 του Heine. Τι άλλο έπρεπε να κάνει; Αυτό δεν επαρκεί για να αποδείξει τις ικανότητές του ως ιδιοφυΐα; Γιατί πρέπει η κοινωνία να επιμένει να βλέπει στο πρόσωπό του μόνο το δημιουργό ενός τύπου στροφικού Lied, ενώ ο χρόνος να αδυνατεί να το επιτρέψει; Απέδωσε το γερμανικό ρομαντικό συναίσθημα, εξέφρασε τη γαλήνια χαρά, αλλά και τη μελαγχολία, προχώρησε από τη φιλοσοφική μελέτη στο drame vibrant, και εν τούτοις, η κοινωνία δεν βλέπει στο πρόσωπό του παρά έναν απλό ταλαντούχο μουσικό. Η υγεία του ήταν εύθραυστη, δεν ήταν ποτέ αρκετά ελεύθερος και οι συνήθειες της καθημερινής του ζωής δεν δείχνουν ότι διατηρούσε ανήθικες σχέσεις. Όμως η κοινωνία αρέσκεται να διαδίδει ότι πέθανε από σύφιλη, αν και δεν υπάρχει κανένα ουσιαστικό στοιχείο να το αποδεικνύει. Με αυτή τη μέθοδο επιδιώκει να στιγματίσει την ιδιοφυΐα του με τρόπο που να αποδεικνύει στη μάζα ότι καλά κάνει να μην ξεπερνά το κανονικό, διότι η ιδιοφυΐα είναι αναγκαστικά συνδεδεμένη με δευτερεύουσες καταστάσεις μη αποδεκτές. Αυτή η γραμμή σκέψης, αν και απλοϊκή, επιβάλλεται με τη βία στον πληθυσμό ο οποίος έχει την τάση να αντιμετωπίζει τους ιδιοφυείς υποτιμητικά ή στην καλύτερη περίπτωση με οίκτο, διότι τους θεωρεί ανισόρροπους. Εκτός της πεπατημένης οδού, ο κόσμος δεν έχει νόημα για την κοινωνία. Η ιδιοφυΐα εκπέμπει σήμα κινδύνου γι’ αυτήν. Άρα, πρέπει να πείσει τη μάζα για τον ανώφελο αν όχι επιβλαβή χαρακτήρα της ιδιοφυΐας.. Το πρόβλημα του Franz Schubert είναι ότι συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτά τα θύματα της κοινωνίας. Έτσι, ακόμα και οι άνθρωποι δυσκολεύονται να συλλάβουν το ανθρώπινο βάθος του έργου του. Ανίκανη να κτυπήσει τις ανωμαλίες, επιχειρεί να μετατρέψει τις ιδιομορφίες σε σημεία μοναδικά, δηλαδή ελαττωματικά. Επαναλαμβάνει διαρκώς ότι το λάθος είναι ανθρώπινο σαν να είναι λάθος ο άνθρωπος. Για να προφυλαχτεί από τη μουσική του Franz Schubert, η κοινωνία αρνείται να της αποδώσει οποιαδήποτε διαχρονική αξία. Την υποβαθμίζει σε περιστασιακή μουσική αγκυροβολημένη σε μια εποχή συγκεκριμένη και κυρίως ξεπερασμένη. Όμως ο Franz Schubert δεν έπεσε σ’ αυτή την κοινωνική παγίδα και οι άνθρωποι τον κρατούν ζωντανό στη μνήμη τους, διότι μας έδειξε μέσω του έργου του ότι ο χρόνος και η ανθρωπότητα είναι αλληλένδετα για να δημιουργούμε το μέλλον. Ακόμα και εγκλωβισμένη μέσα στο παρελθόν, η ιδιοφυΐα του μας δείχνει το δρόμο του μέλλοντος.


http://www.lygeros.org/3150-gr.html