Τι συμβαίνει με την Αίγυπτο και την Τουρκία;

Ο χάρτης με το οικόπεδο της Αιγύπτου που ακολουθεί την γραμμη που διεκδικεί η Τουρκία ως εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας της. Πηγή χάρτη: hellasjournal.com

Η Ελλάδα-Κύπρος ενώπιον στρατηγικής ήττας στην Αν. Μεσόγειο

Γράφει ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης

Ξαφνικά η Αίγυπτος άρχισε να μοιράζει οικόπεδα μέσα στην ελληνική ΑΟΖ και εμείς δηλώνουμε έκπληκτοι και προδομένοι, ενώ γνωρίζαμε τις αιγυπτιακές θέσεις από την εποχή που Υπουργός Εξωτερικών ήταν η Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία δεν είχε καταφέρει να πείσει την αιγυπτιακή κυβέρνηση να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Ελλάδα.

Η Αίγυπτος από τότε μέχρι σήμερα έδειχνε ξεκάθαρα ότι δεν ήθελε να απομονώσει την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και επιθυμούσε να έχει θαλάσσια σύνορα μαζί της. Δεν είχε κανένα λόγο να οριοθετήσει την ΑΟΖ της με την Ελλάδα, με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται ότι δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία.

Έτσι όταν ο Νίκος Μελέτης έγραψε πρόσφατα για τα νέα οικόπεδα που σχεδιάζει να παραχωρήσει η Αίγυπτος στην δική μας θάλασσα, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών δεν διαμαρτυρήθηκε, γιατί γνώριζε ότι αυτό θα ήταν αναπόφευκτο μετά την τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ που υπέγραψε με την Αίγυπτο στις 6 Αυγούστου 2020.

Η Ελλάδα γνωρίζει ότι δεν πρόκειται ποτέ να πετύχει μια ολική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και, προς τιμήν της, δεν έκανε ένα υποκριτικό διάβημα διαμαρτυρίας προς την αιγυπτιακή κυβέρνηση γιατί παραχώρησε οικόπεδα για εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην μη οριοθετημένη ελληνική ΑΟΖ.

Όπως, σωστά, γράφτηκε για την ελληνοαιγυπτιακή οριοθέτηση:
(α) δεν αποτελεί την μέση γραμμή μεταξύ των ακτών των δύο χωρών, αφού η αναλογία είναι τουλάχιστον 45%-55% υπέρ της Αιγύπτου, και συνεπώς υπάρχει πλέον επίσημη ελλαδική παραδοχή για μειωμένη βαρύτητα και επιρροή των νησιών στην οριοθέτηση ΑΟΖ·
(β) το ανατολικό όριο της γραμμής φθάνει μέχρι τον 28ο μεσημβρινό, με αποτέλεσμα να «συμπίπτει» με την ανωτέρω τουρκική αμφισβήτηση και αξίωση για κοινό σύνορο μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου με ανατολικό όριο τουλάχιστον μέχρι τον 28ο μεσημβρινό·
(γ) δεν προσδιορίζει κατά πόσο η Αίγυπτος αναγνωρίζει την επιρροή του συμπλέγματος Μεγίστης (Καστελλορίζου), το οποίο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την ύπαρξη κοινού συνόρου της Κύπρου με την Ελλάδα (και την ΕΕ), που έχει την δική του σημασία ιδιαίτερα σε ότι αφορά την τοποθέτηση υποθαλάσσιων αγωγών και καλωδίων·
(δ) υποβαθμίζει την διαπραγματευτική θέση της Ελλάδος στο μέλλον για το υπόλοιπο μη οριοθετημένο τμήμα, δηλαδή από τον 28ο μεσημβρινό μέχρι το δυτικότερο σημείο της γραμμής οριοθέτησης Κύπρου-Αιγύπτου (30°05’00”), καθότι αφέθηκε μόνο του το Καστελλόριζο σε όλο αυτό το τμήμα. Εφόσον μάλιστα η Ελλάς αποδέχθηκε ήδη 45%-55% για την επιρροή Κρήτης, Κάσου, Καρπάθου και Ρόδου, διερωτάται κανείς τί ποσοστό θα απαιτήσει η Αίγυπτος για το Καστελλόριζο.

Η Ελλάδα, για να μη φανεί ότι εγκαταλείπει την ολική οριοθέτηση, στην συμφωνία με την Αίγυπτο υποστήριξε ότι το Άρθρο 1(ε) προβλέπει ότι κάθε μεταγενέστερη οριοθέτηση πέρα ​​από το καθορισμένο όριο της συμφωνίας (ανατολικά του 28ου μεσημβρινού ή νοτιοδυτικά της Κρήτης) θα ολοκληρωθεί «σε συνεννόηση με τα γειτονικά κράτη».

Η Ελλάδα, στη βιασύνη της να απαντήσει, με κάποιο τρόπο, στο τουρκολιβυκό μνημόνιο δυστυχώς έθεσε σε κίνδυνο τα δικαιώματά μας στον ορυκτό πλούτο που μας ανήκει στην Ανατολική Μεσόγειο. Θέλαμε να εμβολίσουμε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και καταλήξαμε σε ένα οδυνηρό συμβιβασμό με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ, που πολύ φοβούμαι ότι μπορεί να μας κοστίσει και άλλο μακροπρόθεσμα.

Ο επόμενος χάρτης δείχνει την σωστή οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο, βάσει της UNCLOS.

Χάρτης οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου



Πηγή: Θεόδωρος Καρυώτης, Η ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη, 2014.

Όπως είχα παλαιότερα επισημάνει :

«Η πιο σημαντική, από όλες τις εκκρεμούσες οριοθετήσεις της Ελλάδας, είναι αυτή με την Αίγυπτο. Θα αντιτείνει κάποιος ότι η σημαντικότερη είναι αυτή με την Τουρκία, αλλά δεν θα έχει δίκιο. Η οριοθέτηση με την Τουρκία είναι όντως η δυσκολότερη. Η οριοθέτηση όμως με την Αίγυπτο είναι η πιο σημαντική και κρίσιμη, εφόσον δώσει πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου (Ρω, Μεγίστη, Στρογγύλη). Με αυτή την σωστή οριοθέτηση η Τουρκία δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Η Λεκάνη του Ηροδότου, που κείται στο κρίσιμο τρίγωνο ανάμεσα στην Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο, αποτελεί το κλειδί στα θέματα ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου, γιατί εκεί βρίσκονται τα μεγαλύτερα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.»

Όμως όλα αυτά πλέον αποτελούν παρελθόν. Τώρα περιμένουμε να μας σώσουν οι Αμερικανοί μια και ο φίλος του Ερντογάν δεν είναι πλέον στον Λευκό Οίκο. Ο ελληνισμός περιμένει με ειλικρινή αγωνία τις κινήσεις του προέδρου Μπάιντεν, αλλά φοβάμαι μήπως απογοητευτούμε για μια άλλη φορά, επειδή η Αμερική δεν θέλει να χάσει την Τουρκία.