Αύγουστος 1964. Ένα Έθνος ταγμένο για Λευτεριά ή Θάνατο...!

Μου αφηγείτο προ ολίγων ετών ένας φίλος, υποστράτηγος ε.α: «να έβλεπες αυτά τα νέα παιδιά πώς πολεμούσαν! Και όταν η σορός του συμπολεμιστή τους περνούσε μέσα από το χαράκωμα πάνω στη σανίδα για να μεταφερθεί στα μετόπισθεν, αυτά τα παλληκάρια άφηναν για λίγο τη μάχη και γύριζαν γονατιστοί, μέσα στο χαράκωμα για να παρουσιάσουν όπλα στη σορό του συμπολεμιστή τους».

Αύγουστος 1964. Ένα Έθνος ταγμένο για Λευτεριά ή Θάνατο...!
ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΥ*
Αύγουστος μήνας, μήνας και φωτιά, φωτιά και θάνατος! Ο μήνας αυτός έχει ταχθεί από την κακιά μοίρα του Έθνους να συνδέεται με τραγικά γεγονότα:
13 Αυγούστου το 1922. Οι ορδές των νεοτούρκων του Κεμάλ, εξοπλισμένοι από τους Άγγλους, Γάλλους, Ιταλούς και μπολσεβίκους του Λένιν εξαπολύουν γενική επίθεση στο μικρασιατικό μέτωπο. Σπάνε την ελληνική γραμμή και στη συνέχεια σπέρνουν το θάνατο και τον ξεριζωμό στη Σμύρνη και παντού.
13 Αυγούστου το 1974. Αρχίζει ο δεύτερος Αττίλας τη βαμμένη με αίμα προέλασή του στα ελληνικά χώματα της Κύπρου. Ο Αττίλας με τον οποίο, τώρα, οι ελληνόφωνοι Κύπριοι συνευρίσκονται στα καζίνα, στις ταβέρνες και στα πορνεία της κατεχόμενης πατρίδας.
Η σημειολογία ανελέητη: ο Ταλάτ το 1974, ως μουτζαχίτ με το όπλο τόμσον στο ένα χέρι και με το άλλο να περιλούζει με αναψυκτικό τον κακόμοιρο αιχμάλωτο συμπατριώτη μας, ο οποίος διψασμένος του ζήτησε λίγο νερό. Με αυτό το όρνεο διαπραγματεύεται ο κ. Χριστόφιας και επιπλέον περιχαρής τον αποκαλεί σύντροφο. Και συζητούν για τη διάλυση του Κράτους, το οποίο έστω και κολοβό αποτελεί το προστατευτικό κέλυφος του κυπριακού Ελληνισμού.
Στην ελληνική ιστορία υπάρχει ωστόσο και ένας άλλος Αύγουστος. Ο Αύγουστος του 1964, τον οποίον ο Σπύρος Παπαγεωργίου, στο μελοποιημένο ποίημά του «Αγία Τηλλυρία», θρηνεί και δοξάζει.
13 Αυγούστου λοιπόν 1964. Η Τουρκία σχεδίαζε να αποβιβάσει, στο δημιουργηθέν προγεφύρωμα, τμήματα του τουρκικού στρατού. Άλλες όμως οι βουλές του Έθνους μας τότε. Διαβάζουμε στο βιβλίο του ταξίαρχου ε.α. Γ. Σέργη: «Η Μάχη της Κύπρου».
Η κατάσταση στο τουρκικό προγεφύρωμα άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα ανησυχητική την 3η Ιουλίου, όταν τουρκοκυπριακά τμήματα προωθήθηκαν λίγα χιλιόμετρα νοτίως του τουρκικού προγεφυρώματος και κατέλαβαν το ζωτικής σημασίας ύψωμα Λωρόβουνος.
Τότε απεφασίσθη η ανάληψη επιχειρήσεως προς εξάλειψιν του προγεφυρώματος. Την απόφαση, το σχεδιασμό και τη διεύθυνση της επιχείρησης είχε ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας, ο οποίος ενεργούσε ως αρχηγός της ΑΣΔΑΚ. Πρωταγωνιστές στο πεδίο της μάχης υπήρξαν ιστορικές φυσιογνωμίες: Ντερτιλής, Καρούσος. Υπηρετούσε επίσης ως νεαρός υπολοχαγός και ο μετέπειτα στρατηγός Ματαφιάς.
Την 8/8/64 το ύψωμα Λωρόβουνος, επιτέλους, καταλαμβάνεται υπό την 31 μοίρα καταδρομών του ταγματάρχη Καρούσου. Μετά από θυελλώδη επίθεση των ελληνικών τμημάτων καταβάλλεται η αντίσταση των Τουρκοκυπρίων. Η προέλαση των ελληνικών τμημάτων συνέχισε σχεδόν μέχρι τα Κόκκινα, όπου ανεκόπη από την τουρκική αεροπορία, η οποία έπληττε αδιακρίτως με εμπρηστικές βόμβες ναπάλμ στρατιωτικούς στόχους και κατοικημένες περιοχές. Η κηρυχθείσα στη συνέχεια ανακωχή δεν επέτρεψε την ολοκληρωτική εξάλειψη του προγεφυρώματος των Κοκκίνων. Και ήταν θέμα ολίγων ωρών!
Η κυβέρνηση της Λευκωσίας επέδωσε τηλεγραφική διακοίνωση προς την Τουρκία, με την οποία την προειδοποιούσε ότι εάν δεν σταματούσαν οι βομβαρδισμοί, η Εθνική Φρουρά θα εξαπέλυε επίθεση κατά των τουρκοκυπριακών χωριών.
Παρά τους σχεδιασμούς της η Τουρκία δεν απετόλμησε την απόβαση. Η κυπριακή κυβέρνηση είχε, μάλιστα, τότε το σθένος να απαγορεύσει στην Τουρκία την προγραμματισμένη μερική αντικατάσταση της ΤΟΥΡΔΥΚ. Υπό την ασφάλεια της Ελληνικής Μεραρχίας «Μενέλαος» απεφασίσθη και η κήρυξη μονομερούς Ενώσεως της Κύπρου με τη μάνα Ελλάδα. Ήταν θέμα ημερών να πραγματοποιηθεί.
Έχασαν βέβαια τότε τη ζωή τους 100 Έλληνες, κυρίως άμαχοι και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν από τους βομβαρδισμούς της τουρκικής αεροπορίας, αλλά κερδήθηκε η μάχη. Για να χαθεί όμως ο πόλεμος το 1974 και μετέπειτα. Μέσα από ολέθριους χειρισμούς, όπου πέραν της πανθομολογούμενης προδοσίας, πρυτάνευσε η «σωφροσύνη» και ο ενδοτισμός.
Η υποβολή του σχεδίου Άτσεσον από τους Αμερικανούς ανέτρεψε τους εθνικούς σχεδιασμούς. Έκτοτε οι πλουτοκράτες της Κύπρου, αποστασιοποιημένοι από τις εθνικές επιλογές, επέλεξαν την ανεξαρτησιακή διαδρομή και τούτο προς εξυπηρέτηση των οικονομικών τους συμφερόντων. Στη συνέχεια αναλαμβάνει η Χούντα των Αθηνών, η οποία κηρύσσει πολέμιόν της τον Γεώργιο Γρίβα, σκηνοθετούνται τα γεγονότα της Κοφίνου και η Χούντα, σε συνεργασία με τον Μακάριο, ανακαλεί τη Μεραρχία. Η συνέχεια εξελίσσεται όπως σχεδιάστηκε από τους Αγγλοαμερικανούς και Τούρκους.
Ο στρατός μας, ο οποίος κατανίκησε τότε στα υψώματα της Τηλλυρίας τους διψασμένους για ελληνικό αίμα μουτζαχίτ, απετελείτο από νεαρά παιδιά, τα οποία έλαβαν στρατιωτική εκπαίδευση μόλις ενός μηνός και οδηγήθηκαν στη συνέχεια στο μέτωπο, όπου κατήγαγαν περηφανείς νίκες. Μου αφηγείτο προ ολίγων ετών ένας φίλος, υποστράτηγος ε.α: «να έβλεπες αυτά τα νέα παιδιά πώς πολεμούσαν! Και όταν η σορός του συμπολεμιστή τους περνούσε μέσα από το χαράκωμα πάνω στη σανίδα για να μεταφερθεί στα μετόπισθεν, αυτά τα παλληκάρια άφηναν για λίγο τη μάχη και γύριζαν γονατιστοί, μέσα στο χαράκωμα για να παρουσιάσουν όπλα στη σορό του συμπολεμιστή τους».
Θυμάμαι, επίσης, μιαν αφήγηση του στρατηγού Ματαφιά: «Μια Πυργώτισσα, μάνα 11 παιδιών, έχασε 3 παλληκάρια στον πόλεμο. Σαν νέα όμως Σπαρτιάτισσα χαλάλιζε τα παιδιά της στην πατρίδα και όχι μόνο αυτά που της έφυγαν, αλλά και τα εναπομείναντα».
Άλλοι καιροί, άλλα ήθη! Τότε ακόμη και οι παππούδες μας, εθελοντές εθνοφύλακες, ντυμένοι με τα φυσεκλίκια τους, φρουρούσαν τις εστίες μας κι εμείς τους καμαρώναμε! Θυμάμαι ακόμη τα προχώματα τα οποία σκάφταμε στις αυλές και στα σχολεία μας! Μια κοινωνία συγκροτημένη, με Εθνική Φρουρά αποφασισμένη για Λευτεριά ή Θάνατο! Σήμερα η Κυβέρνηση διαλύει την Εθνική Φρουρά, σπέρνει τη λήθη και την ηττοπάθεια, και δημιουργεί συνθήκες αποσυνοχής της κοινωνίας. Οι επίγονοι της Πυργώτισσας Μάνας του Ματαφιά τώρα διεκδικούν τη διάνοιξη του οδοφράγματος Λιμνίτη, προς περαιτέρω παγίωση της κατοχής.

*Δικηγόρος, Στέλεχος του Κινήματος Ελληνικής Αντίστασης
www.antistasi.org
ΣΗΜΕΡΙΝΗ