Το δίδυμο του... ευρω-συμβιβασμού

Ο Βέλγος πρωθυπουργός Χ. Ρομπουί πρόεδρος της ΕΕ. Στα χέρια της Βρετανίας το τιμόνι της εξωτερικής πολιτικής με την εκλογή της επιτρόπου Κ. Αστον. Η Μ.Δαμανάκη νέα Επίτροπος για την Ελλάδα, στη θέση του Στ.Δήμα

Δύο «χλωμές» πολιτικά προσωπικότητες εξαιρετικά μικρού βεληνεκούς, χωρίς ιδιαίτερη πείρα στα ευρωπαϊκά πράγματα και άγνωστες εκτός κοινοτικής Ευρώπης, επέλεξαν χθες οι 27 κοινοτικοί ηγέτες.
Mε την προτροπή και την πίεση της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Μ. Βρετανίας και δευτερευόντως της Ιταλίας και της Ισπανίας ψήφισαν για πρόεδρο της Κοινότητας, τον Βέλγο πρωθυπουργό Χέρμαν βαν Ρομπουί, και για υπουργό Εξωτερικών, τη Βρετανίδα επίτροπο -από το 2008- για το Εμπόριο Κάθριν Αστον.

Με αυτόν τον τρόπο και μέσα σ' ένα κλίμα πλήρους αδιαφάνειας για τις μεταξύ τους διαβουλεύσεις και συναλλαγές τους όλες τις τελευταίες ημέρες, που θύμιζε, όπως ελέχθη χαρακτηριστικά, «διαδικασίες εκλογών στην πρώην Σοβιετική Ενωση», οι «μεγάλοι» της Ενωσης πέτυχαν να «θάψουν» κυριολεκτικά τις φιλοδοξίες για μια αναβάθμιση της Ενωμένης Ευρώπης

στον κόσμο και να κρατήσουν για λογαριασμό τους τις πρωτοβουλίες που κρίνουν σκόπιμες να αναλάβουν για τα συμφέροντα των χωρών τους.

Με αυτήν την εκλογή τους είναι γεγονός ότι οι «27» όχι μόνο «σκότωσαν» τη σημαντική θέση του υπουργού Εξωτερικών, αλλά παρέδωσαν χθες βράδυ στα χέρια της Μ. Βρετανίας την εξωτερική πολιτική της Ενωσης, με την επιλογή για τη θέση του ύπατου εκπροσώπου της της Βρετανίδας επιτρόπου για θέματα Εμπορίου, Κάθριν Αστον, βαρόνης του Απχόλαντ.

Η επιλογή αυτή έγινε αρχικά από τους πρωθυπουργούς των οκτώ κοινοτικών χωρών που οι κυβερνήσεις τους ανήκουν στον σοσιαλιστικό ή σοσιαλδημοκρατικό χώρο, δηλαδή την Ελλάδα, τη Μ. Βρετανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία, την Αυστρία, την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Η απόφασή τους ήταν ομόφωνη, είπε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, κάτι που σημαίνει ότι συμφώνησε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, αφού προηγουμένως είχε διαπιστώσει ότι ο Τόνι Μπλερ, τον οποίο υποστήριζε για τη θέση του προέδρου της Ενωσης, δεν είχε καμία τύχη να επιλεγεί.

Είναι γεγονός, έλεγαν χθες βράδυ στις Βρυξέλλες πολιτικοί παρατηρητές, ότι η κυρία Αστον, οικονομολόγος και μητέρα πέντε παιδιών, είναι «άπειρη» σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά έχει το πλεονέκτημα να είναι Βρετανίδα, γεγονός που εξουδετερώνει όποιες αντιρρήσεις του κ. Μπράουν, και να είναι γυναίκα, γεγονός που ικανοποιεί όσους και όσες ζητούσαν με επιμονή όλες τις προηγούμενες ημέρες το ένα από τα δύο ανώτατα αξιώματα της Ενωσης να το δώσουν οι 27 ηγέτες σε μια γυναίκα.

Στο... Φόρεϊν Οφις
Κανείς όμως δεν υπολόγισε ότι μέσω της βαρόνης Αστον -πρώην υφυπουργός στις κυβερνήσεις Μπλερ για το Περιβάλλον, τις συνταγματικές υποθέσεις, την ύπαιθρο και τα... τρόφιμα- η εξωτερική πολιτική της Ενωσης περνάει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στο Φόρεϊν Οφις, πράγμα ιδιαίτερα ενδιαφέρον αν ληφθεί υπόψη ότι η Κάθριν Αστον θα είναι καθ ύλην αρμόδια για τη Διεύρυνση της Κοινότητας, που σημαίνει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, τις προβληματικές σχέσεις της με την Κύπρο και την επιμονή της να μην την αναγνωρίζει.

Εχει επίσης ενδιαφέρον ότι η κοινοτική διπλωματία θα «ασκείται» από την εκπρόσωπο μιας χώρας η οποία δεν μετέχει σε μια σειρά ιδιαίτερα κρίσιμων για το μέλλον της Ενωσης κοινοτικών πολιτικών, όπως η οικονομική και νομισματική πολιτική, το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ και η Συμφωνία του Σένγκεν για έναν ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο ασφάλειας.

Με την εκλογή της κυρίας Αστον επιβεβαιώνεται ο πλήρης αγγλοσαξονικός έλεγχος τόσο του Συμβουλίου των ΥΠΕΞ, στις εργασίες του οποίου θα προϊσταται και θα διοργανώνει, ενώ παράλληλα ο πρόεδρος της Κομισιόν Μανουέλ Μπαρόζο έχει προ πολλού δώσει γη και ύδωρ στη Μ. Βρετανία και μέσω αυτής στις ΗΠΑ.

Ταυτόχρονα θα συμμετέχει από κοινού με το Λονδίνο στον πολιτικό «έλεγχο» της πρώην υφισταμένης του μέχρι χθες Κάθριν Αστον, η οποία θα προϊσταται μιας... ορδής κοινοτικών διπλωματικών υπαλλήλων που ο αριθμός τους φθάνει τα 3.200 άτομα, το ένα τρίτο εκ των οποίων θα προέρχεται από τις χώρες-μέλη, το άλλο τρίτο από το Συμβούλιο των Υπουργών και το τελευταίο από την ίδια την Κομισιόν.

Η κυρία Αστον επειδή είναι και αντιπρόεδρος της Κομισιόν, θα πρέπει να παρουσιάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις πολιτικές προθέσεις της, για να διαπιστώσει αυτό αν είναι κατάλληλη για τη συγκεκριμένη θέση. Στη συνέχεια, τέλη Ιανουαρίου με μέσα Φεβρουαρίου, θα την ψηφίσει μαζί με όλα τα μέλη της Επιτροπής η Ολομέλειά του στο Στρασβούργο.

Χ. ΡΟΜΠΟΥΙ
Χαμηλών τόνων και συναινετικός

Η επιλογή του Βέλγου πρωθυπουργού Χέρμαν βαν Ρομπουί ήρθε ως φυσιολογικό γεγονός, αφού οι 19 κεντροδεξιοί πρωθυπουργοί είχαν συμφωνήσει πρώτα στο πρόσωπο της κυρίας Αστον. Πρόκειται για έναν χαμηλών τόνων πολιτικό από το μεγαλύτερο κόμμα του Βελγίου, τους Φλαμανδούς χριστιανοδημοκράτες.

Ο κ. Ρομπουί, που εκλέγεται για 2,5 χρόνια, ανανεώσιμα ακόμη μία φορά, είναι ένας πολιτικός έμπειρος στους συμβιβασμούς και στις συναινετικές αποφάσεις, που είναι απολύτως αναγκαίοι για να επιβιώσει σε αυτή τη χώρα μια κυβέρνηση συνασπισμού με τέσσερα και πέντε κόμματα (χριστιανοδημοκράτες, φιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες κ.λπ.), από τις δύο γλωσσικές κοινότητες της χώρας (Ολλανδόφωνοι Φλαμανδοί και Γαλλόφωνοι) που εδώ και δεκαετίες βρίσκονται στα μαχαίρια, στα πρόθυρα μιας οριστικής ρήξης με τον διαμελισμό του Βελγίου.

Ως υπουργός Οικονομικών τη δεκαετία του 1980 είχε καταφέρει να βγάλει το Βέλγιο από μια δημοσιονομική κρίση πολλών ετών. Διανοούμενος που γράφει στα Ολλανδικά ιαπωνικού τύπου ποιήματα, τα γνωστά χαϊκού. Ο ρόλος του προέδρου της Ενωσης είναι πολύ πιο ελαφρύς από αυτόν της υπουργού Εξωτερικών υποθέσεων, αφού καλείται να προεδρεύει και να καθοδηγεί τις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής και να συμβάλλει στην προώθηση των θεμάτων τα οποία πρέπει να βρουν μια λύση από αυτούς.

Ο κ. Βαν Ρομπουί είναι μια εξαιρετικά συμπαθής προσωπικότητα, ο οποίος όμως ποτέ δεν έχει ασχοληθεί με εξωτερικές υποθέσεις και γενικά η κυβερνητική εμπειρία του είναι μάλλον περιορισμένη. Με αυτόν υποτίθεται ότι η Ευρώπη θα έχει ένα πρόσωπο και έναν αριθμό τηλεφώνου για να επικοινωνούν μαζί του οι ηγέτες των άλλων μικρών και μεγάλων χωρών του κόσμου.

Από την πλευρά της η κυρία Αστον θα πρέπει να συνεργάζεται με την εναλλασσόμενη ανά εξάμηνο Προεδρία της Ενωσης, για να οργανώνει και να καθοδηγεί τις εργασίες του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών, παράγοντας συναινέσεις και συνεκτικές αποφάσεις. Τέλος θα εκπροσωπεί την Κοινότητα στο εξωτερικό και σε θέματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική της και την πολιτική ασφάλειας.

Γ. ΔΑΡΑΤΟΣ ΕΘΝΟΣ