Στα ίχνη του Παύλου Μελά

"...Πανάλαφρος ο ύπνος σου

Τ’ Απρίλη τα πουλιά

Σαν του σπιτιού σου να τ’ ακούς

Λογάκια και φιλιά

Και να σου φτάνουν του Χειμώνα οι καταρράχτες

Σαν τουφεκιού αστραπόβροντα και σαν πολεμοκράχτες..."

Κωστής Παλαμάς για τον Παύλο Μελά

Ο τάφος του ήρωα σεμνός σε μια γωνιά της Καστοριάς. Άλλωστε όταν υπήρξαν σκέψεις για μεταφορά του σώματός του στην Αθήνα, η ίδια η σύζυγός του, υπέδειξε πως θα πρέπει να ταφεί εκεί, στα χώματα για τα οποία πολέμησε. Η Ναταλία Δραγούμη, αδερφή του Ίωνα, με καταγωγή από το Βογατσικό, ερχόταν με κάλυψη, προσποιούμενη την δασκάλα για να επισκέπτεται τον τάφο του άντρα της. Είχε ζητήσει μάλιστα να ταφεί μαζί του, όπως και έγινε. Σε χειρόγραφό της μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας αναφέρει:

"Θέλει κανείς να ομιλεί για εκείνον που αγάπησε. Του φαίνεται πως έτσι θα τον εφέρνει κοντά του, στην ζωή. Τον Παύλο τώρα τον κρατεί νεκρό στην αγκαλιά της η Καστοριά. Η αγαπητή, όπως την έλεγε πάντα, Καστορία. Που δεν αξιώθηκε να την φθάσει ζωντανός. Στέλνω μαζί με αυτές τις γραμμές, τους χαιρετισμούς μου στην όμορφη πόλη. Και νοερά προβαίνοντας άκρα λίμνη, στρέφω την ευγνώμονη θύμισή μου προς την μορφή του γενναίου εκείνου μητροπολίτη Γερμανού Καραβαγγέλη και προς τους πολλούς του Παύλου συναδέλφους, φίλους, συνεργάτες ή ζωντανούς ή νεκρούς, γνωστούς ή ανώνυμους που μαζί του μόχθησαν και τον βοήθησαν..."

Η συνέχεια εδώ