Δεν βιάζονται για την ονομασία οι Σκοπιανοί

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Ανένδοτος ο Γκρούεφσκι για την ονομασία – Δεν υποχωρεί για την ένταξη στο ΝΑΤΟ η Ελλάδα

Χρειάστηκε να περάσουν δύο χρόνια από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι για να εμπεδωθεί διεθνώς, αλλά και στην ίδια τη σκοπιανή ηγεσία, πως η Αθήνα το εννοεί ότι μόνο με την επίλυση της ονομασίας μπορεί να υπάρξει ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ.

Παρ’ όλα αυτά, τις προηγούμενες ήμερες δημιουργήθηκε κλίμα κινητικότητας, η οποία όμως ήταν μάλλον πλασματική και τελικά μετέφερε το βάρος των όποιων πιέσεων στην ελληνική πλευρά, καθώς εμφανίζει λίγο πολύ τις δυο χώρες να είναι στα πρόθυρα συμφωνίας.

Πάντως, η σύγχυση δημιουργείται καθώς υπάρχει παράλληλη διαβούλευση, έστω και διερευνητική, μεταξύ απεσταλμένων των δύο πρωθυπουργών, που πιθανόν διαπιστώνουν κάποια πρόοδο, μεταφέροντας αυτό το κλίμα, χωρίς όμως να έχουν εξασφαλίσει την τελική συμφωνία και της άλλης πλευράς αλλά και την κάλυψη όλου του εύρους της διαφοράς.

Η λύση, βεβαίως, κάθε άλλο παρά κοντά ήταν κι έτσι μια ακόμη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ πέρασε ανεκμετάλλευτη για τη σκοπιανή ηγεσία, η οποία φαίνεται να επενδύει στην παράταση της εκκρεμότητας, με την ελπίδα της αποδυνάμωσης της Ελλάδας λόγω της οικονομικής κρίσης.

Πέραν των δημοσιευμάτων, των δηλώσεων και των διαρροών Αμερικανών και Ευρωπαίων παραγόντων, δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Νίμιτς θα ήθελε να έχει τους διαπραγματευτές των δύο χωρών στη Νέα Υόρκη από την προηγούμενη εβδομάδα, ώστε να διαμορφωθεί σκηνικό πίεσης προς την Αθήνα η οποία θα έπρεπε να πάρει αποφάσεις υπό το βάρος συντονισμένων πρωτοβουλιών της ισπανικής προεδρίας ή της Σουηδίας που είχε δηλώσει ότι θα στήριζε την απόφαση για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ.

Το ενδιαφέρον όλων τώρα στρέφεται στο επόμενο κρίσιμο και σαφές χρονοδιάγραμμα, που είναι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα το Νοέμβριο, όπου, εφόσον έχει λυθεί το πρόβλημα της ονομασίας, θα απομένει το τελετουργικό μέρος της επίσημης ένταξης της ΠΓΔΜ, με τη νέα πια ονομασία στη συμμαχία. Πρακτικά, για να συμβεί αυτό, πρέπει να προηγηθεί η εξεύρεση λύσης και η επικύρωσή της με τον τρόπο που επιθυμεί η κάθε πλευρά. Εάν, μάλιστα, ο κ. Γκρούεφσκι, όπως όλα δείχνουν, επιμείνει στη θέση του για δημοψήφισμα, είναι σαφές ότι οι διαδικασίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το πολύ εντός του Σεπτεμβρίου, ώστε να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος.

Το μεγάλο ερώτημα που παραμένει είναι εάν έχει υπάρξει πράγματι πρόοδος ή αν διαφαίνεται προσέγγιση των δύο χωρών.

Οι πληροφορίες που αφορούν τη στάση των Σκοπιανών στη διαδικασία υπό τον κ. Νίμιτς είναι μάλλον απογοητευτικές, καθώς ο κ. Γκρούεφσκι δεν δείχνει καμία διάθεση συνδιαλλαγής, αντίθετα μάλιστα επενδύει συστηματικά σε εθνικιστικά κηρύγματα εναντίον της Ελλάδας.
Οι προτάσεις

Ο κ. Νίμιτς, έχοντας εξαντλήσει όλα τα περιθώρια και όλους τους γνωστούς συνδυασμούς, έχει καταλήξει στη γνωστή πρόταση «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» –την οποία, πάντως, επίσημα δεν έχουν αποδεχτεί οι Σκοπιανοί–, χωρίς όμως να γνωρίζουμε σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί το έτερο κρίσιμο σκέλος του προβλήματος, δηλαδή το εύρος χρήσης της. Από αυτό όμως εξαρτάται άμεσα και το πώς θα χειριστεί και τα ζητήματα της ταυτότητας και της γλώσσας τα οποία είναι εξίσου σημαντικά και κρίσιμα για τη βιωσιμότητα της λύσης.

Για πολλούς, η διαδικασία Νίμιτς έχει φτάσει στο τέλος της διαδρομής της, αν και είναι σαφές ότι δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσεται προβληματισμός εάν μπορεί να επιτευχθεί άρση του αδιέξοδου μέσω άλλων διαύλων, την οποία θα έρθει να επισημοποιήσει τελικώς ο ίδιος ο κ. Νίμιτς.

Με πρωτοβουλία της ελληνική πλευράς αμέσως μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου, ο κ. Παπανδρέου συμφώνησε με τον κ. Γκρούεφσκι να ορίσουν από έναν εκπρόσωπό τους, που θα αναλάμβαναν να διερευνήσουν τις εκατέρωθεν θέσεις και μέχρι ποίου σημείου οι δυο χώρες μπορούν ή έχουν διάθεση να προχωρήσουν.

Την πρώτη φάση αυτών των μυστικών διαβουλεύσεων ανέλαβαν η Μαριλένα Κοππά και ο Μάρτιν Πρότογκερ (πρώην διαπραγματευτής των Σκοπίων), και πραγματοποίησαν σχεδόν έξι συναντήσεις, αλλά ο κύκλος αυτός ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο και δεν μπόρεσε να αποδώσει αποτελέσματα, τα οποία ήλπιζαν μάλιστα να παρουσιάσουν στους δύο πρωθυπουργούς στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους στις Πρέσπες στα τέλη Νοεμβρίου.

Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά οδηγήθηκε σε αδιέξοδο, καθώς η σκοπιανή πλευρά κάθε φορά εμφανιζόταν με αλλοπρόσαλλες και αντιφατικές θέσεις, δείχνοντας μάλλον απροθυμία για λύση. Πάντως, σύμφωνα με τις ελάχιστες πληροφορίες που υπάρχουν, στη διάρκεια των συναντήσεων, αλλά και μετά, η σκοπιανή πλευρά έχει αρχίσει να δείχνει αρνητική απέναντι στην πρόταση Νίμιτς για «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και, αντίθετα, συζητά την παλαιότερη πρόταση για «Vardarska Macedonia».

Η πρόταση αυτή ήταν και μεταξύ των περίπου δεκαπέντε προτάσεων που είχε υποβάλει στους Α. Μιλόσοσκι και Ντ. Μπακογιάννη ο Αμερικανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Ντ. Φριντ στη συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες στην οικία της Αμερικανίδας αντιπροσώπου στο ΝΑΤΟ, το Μάρτιο 2008.

Από μια πρώτη άποψη, η πρόταση αυτή ανταποκρίνεται στις ελληνικές θέσεις για ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό. Έχει όμως μια σειρά άλλων προβλημάτων. Ο γεωγραφικός προσδιορισμός έχει σημείο αναφοράς τον Βαρδάρη, ποταμό ο οποίος διασχίζει τη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας και εκβάλλει στο Θερμαϊκό Κόλπο, γεγονός που ενδέχεται να δημιουργήσει επικίνδυνους συμβολισμούς και λανθασμένες εντυπώσεις.

Η ονομασία αυτή βεβαίως έχει και εκδοχή στη σλαβομακεδονική γλώσσα, «Republika Vardarska Makedonija», κατά την οποία, ενώ ο γεωγραφικός προσδιορισμός προηγείται του ονόματος, δύσκολα αποδίδεται στα αγγλικά ή τα ελληνικά με τρόπο που να μην αλλοιώνεται αυτό το χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης ονομασίας. Συγχρόνως, η ονομασία αυτή έχει το μειονέκτημα των δύσχρηστων παραγώγων, κάτι που στην καλύτερη των περιπτώσεων θα οδηγήσει πρακτικά στη σύντομη απάλειψη του γεωγραφικού προσδιορισμού [Σ.Σ.: Citizenship of Verdarska Macedonia].

Ακόμη περισσότερο το συγκεκριμένο όνομα και στην ελληνική μετάφρασή του είναι «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη», που παραπέμπει στις πάγιες προτάσεις των Σκοπιανών, σύμφωνα με τις οποίες το συνθετικό πηγαίνει είτε στο «Δημοκρατία» είτε ακολουθεί σε παρένθεση είτε χωρίζεται με παύλα.

Όλ’ αυτά τα σενάρια πάντως γίνονται χωρίς τον ξενοδόχο: τον κ. Νίμιτς βασικά, που κανείς δεν γνωρίζει εάν συνεχίζει να έχει πια επαφή με το πρόβλημα και να διαθέτει τη δυνατότητα υποβολής αξιόπιστης πρότασης, αλλά κυρίως όλα εξαρτώνται από την ίδια τη σκοπιανή ηγεσία, που ξέρει ότι η άλλη πλευρά πλέον έχει παίξει τα ρέστα της σε ένα παιγνίδι που είναι το μόνο στο οποίο μπορεί στοιχειωδώς να κερδίσει κάτι…
m-epikaira.gr

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/07/blog-post_788.html