Η επανάσταση του Brooks στη ρομποτική

Ν. Λυγερός

Το κλασικό παράδειγμα της τεχνητής νοημοσύνης πριν γίνει η επαναστάση του Brooks στη ρομποτική ήταν ότι το γνωστικό εργαλείο ήταν απαραίτητο ως ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ αντίληψης και πράξης. Αυτή η προσέγγιση όμως κατέληξε αναπόφευκτα στην κατάρρευση του μοντέλου. Για να αντιμετωπίσει αυτό το γνωστικό εμπόδιο, ο Brooks άλλαξε την προσέγγισή του και έδωσε βαρύτητα στη συμπεριφορά, όχι όμως με το παραδοσιακό της ύφος.
Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, το γνωστικό υπάρχει μόνο ως ερμηνεία του παρατηρητή, ενώ είναι το ζεύγος αντίληψη-πράξη που παράγει εξ ολοκλήρου αυτό που ονομάζουμε νοημοσύνη. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια στρατηγική του κάτω προς τα πάνω. Η αποτελεσματικότητά της αποδείχθηκε σε διάφορους τομείς. Είχε όμως επιπλέον ως επίπτωση τη δημιουργία νέων οντοτήτων, όπως τα αυτόνομα κινητά ρομπότ αλλά και τα Cog του Brooks. Πιο γενικά, βρισκόμαστε σ’ ένα πεδίο που δίνει έμφαση στο σύστημα και όχι στις μονάδες που το αποτελούν. Συνεπώς η επανάσταση δεν άγγιξε μόνο την τεχνητή νοημοσύνη αλλά ολόκληρο το φάσμα των γνωσιολογικών επιστημών. Με αυτόν τον τρόπο, ο Brooks υλοποίησε εν μέρει τα οράματα του Wiener εφόσον απέδειξε με πρακτικό τρόπο την ορθότητά τους. Οι μηχανές, μέσω της επανάστασης του Brooks, βρίσκονται ακόμα πιο κοντά στην έννοια του πολλαπλού ανθρώπου διότι δεν εξετάζονται πια ως γραμμικά συστήματα, και ως μονάδες ανήκουν σε μια ομάδα που λειτουργεί ισομορφικά όσο αφορά στις πράξεις τους σχετικά με τις ανθρώπινες λύσεις. Ενσωματώνει δραστικά την έννοια της ομαδικότητας και του ολισμού. Οι μονάδες δεν έχουν την καθοριστική πληροφορία, αλλά το σύμπλεγμά τους, όπως και στη θεωρία του Grothendieck, καθορίζει την ολική συμπεριφορά. Κανένα στοιχείο δεν διαθέτει τη γνώση διότι την έχουν όλα μαζί. Είναι μέσω του πλέγματος που υπάρχει το σύμπλεγμα και τελικά η πολυπλοκότητα της πράξης. Αυτή η ακραία αντίληψη των πραγμάτων επιτρέπει και την εφαρμογή μερικών ιδεών που προώθησε ο Chomsky στη γλωσσολογία. Τα όντα που δεν είναι μόνο απλά αλλά και απλοϊκά λειτουργούν μέσω κανόνων. Η γενική συμπεριφορά αν και μοιάζει αρχικά με την κίνηση Brown, οργανώνεται συνεχώς και με τέτοιο τρόπο που αναπόφευκτα οδηγούμαστε, όταν την παρατηρούμε, στο συμπέρασμα ότι το αποτέλεσμα προέρχεται από ένα γνωστικό εργαλείο. Συνεπώς μέσω του ισομορφισμού του Sidis, ο Brooks αποδεικνύει ότι η ουσία δεν είναι παρά θέμα ερμηνείας. Η τελική εικόνα είναι μόνο και μόνο το αποτέλεσμα μιας επίλυσης ψηφιδωτού. Όμως σε καμιά περίπτωση η λύση δεν βοήθησε στη διαδικασία της επίλυσης. Τα δύο παραμένουν ανεξάρτητα διότι η ολική συμπεριφορά παρουσιάζεται ως ένα επιφαινόμενο το οποίο δεν καθορίζεται από τον τεμαχισμό του συστήματος. Ο Brooks με τη ριζοσπαστική του ιδέα άνοιξε τους ορίζοντες της τεχνητής νοημοσύνης και οδήγησε έμμεσα στην πολυπλοκότητα της πολλαπλότητας.Υπάρχει το δομικό υπόβαθρο των παράλληλων υπολογιστών, των νευρωνικών δικτύων και γενικότερα του μυρμιγκοσυστήματος. Η νέα αυτή προσέγγιση δεν έχει αγγίξει ακόμα τα όριά της όπως το αποδεικνύουν οι γενετικοί αλγόριθμοι.

http://www.lygeros.org/1767-gr.html