Η (επιστημονική) αλήθεια για το ΙΣΤΑΜΕ

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Η εμπλοκή του ΙΣΤΑΜΕ (Ινστιτούτο Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών – Ανδρέας Παπανδρέου) στον τελευταίο (προσχηματικό) καυγά σχετικά με το πώς και από πού θα βρεθούν τα 50 δις ευρώ που ανακοίνωσε η τρόικα, δημιουργεί ένα μείζον πολιτικό θέμα.
Διότι μπορεί το Ινστιτούτο να απάντησε χθες πως με την μελέτη (Νοεμβρίου 2010) του συνεργάτη του Βασίλη Μαγκλάρα και υπό τον τίτλο «Το πολυσύνθετο πρόβλημα της αξιοποίησης της Δημόσιας Ακίνητης Περιουσίας», δεν προτείνει πώληση δημόσιας περιουσίας, αλλά το ΙΣΤΑΜΕ, αν και χρησιμοποιεί επιστημονικά και ερευνητικά όπλα, παραμένει ένα είδος ιδεολογικού....βραχίονα του ΠΑΣΟΚ. Διαφορετικά, γιατί το ΠΑΣΟΚ πληρώνει το ενοίκιο στην οδό Ακαδημίας 4, όπου στεγάζεται το Ινστιτούτο;

Αν παρακολουθήσει κανείς την δραστηριοποίηση των στελεχών του, αλλά και τις έρευνες που επιλέγει να διενεργήσει, θα δει μια παράλληλη πορεία με την κρατούσα πολιτική κατάσταση στη χώρα, αλλά και με τις εξελίξεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.

Θέλει να μας πείσει το ΙΣΤΑΜΕ, του οποίου Πρόεδρος του Δ.Σ. είναι ο βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ Η. Μόσιαλος, πως έτσι ξαφνικά πέρσι τον Νοέμβριο αποφάσισε να διερευνήσει το «πολυσύνθετο πρόβλημα» της δημόσιας περιουσίας, να εντοπίσει τα προβλήματα και να καταγράψει με απίστευτες λεπτομέρειες τι υπάρχει και πού, ποσοστά καταπατήσεων, εκκρεμή νομικά προβλήματα, καθώς και να προτείνει τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών, όπως η δημιουργία Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας και Στέγασης των Δημοσίων Υπηρεσιών.

Θέλουν να μας πουν ότι ήταν τυχαία η αναφορά σε 598 νησιά πλήρους κυριότητας του ελληνικού Δημοσίου, καθώς και το ειδικό κεφάλαιο για την «υπέρβαση του προβλήματος». Και πως τυχαία κατέληξαν στα 272 δις ευρώ που είναι η αξία της περιουσίας του ΚΕΔ, καθώς και το ακριβές ποσοστό των ελεύθερων υποχρεώσεων ακινήτων, με όλα τα στοιχεία περιγραφής τους.

Θέλουν να μας πουν πως η έρευνα δεν έγινε κατόπιν παραγγελίας του πολιτικού προϊσταμένου (διότι περί αυτού πρόκειται, αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στον πλήρη τίτλο του Ινστιτούτου), που δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος άλλωστε διορίζει και τον Πρόεδρο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου – άλλη ελληνική πρωτοτυπία κι’ αυτή: Να έχουν τα κόμματα κέντρα πολιτικού προβληματισμού και έρευνας και αυτά να θεωρούνται ΜΚΟ! (Τον Μάρτιο του 2005 μάθαμε ότι το ΙΣΤΑΜΕ είχε εισπράξει 93.000 ευρώ για το… πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της Βουλής της Γεωργίας, καθώς και για διάφορα άλλα προγράμματα – πάντα στη Γεωργία, όπου δραστηριοποιείται ο πρωθυπουργικός φίλος Άλεξ Ρόντος – αλλά και 155.000 ευρώ για πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της πληροφορικής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μολδαβίας και 100.000 ευρώ για Πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρηματικότητας των γυναικών στη… Συρία!).

Θέλουν να μας πουν ότι η έρευνα δεν αποτελεί την «ουρά» των όσων ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε προαναγγείλει στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο του 2010, όταν μάλιστα υπέγραψε και μνημόνιο συνεργασίας ύψους 5 δις ευρώ με τον σεΐχη του Κατάρ και με σαφείς αναφορές στην περιοχή του Ελληνικού – κι’ ας τις πήραν πίσω μετά.

Στην χθεσινή ανακοίνωσή του μάλιστα, το ΙΣΤΑΜΕ μας κουνάει και το δάχτυλο, κατηγορώντας τον Τύπο για διαστρέβλωση της πραγματικότητας και διαπιστώνοντας πως «η Ελλάδα έχει ταλαιπωρηθεί από τη διατύπωση πρόχειρων προτάσεων που δεν πατούν σε στέρεο έδαφος και οι οποίες αντί να βοηθήσουν τη χώρα μας να λύσει τα προβλήματά της, την σπρώχνουν σε αδιέξοδες καταστάσεις».

Η αλήθεια είναι πως η Ελλάδα έχει ταλαιπωρηθεί και από πολλά από τα στελέχη του ίδιου του ΙΣΤΑΜΕ. Διότι πολλά από τα στελέχη του ΙΣΤΑΜΕ διαδραμάτισαν και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας, χωρίς καθόλου να βελτιωθεί η ζωή μας. Το γεγονός ότι πέρασαν από το ΙΣΤΑΜΕ σημαίνει ότι γνωρίζουν τα κατατόπια του και ξέρουν πώς μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σε κάθε ευκαιρία. ‘Όπως έχει αποδειχθεί, φεύγουν, αλλά δεν κόβουν ποτέ τον ομφάλιο λώρο με το Ινστιτούτο.

Η αλήθεια είναι πως ο κ. Παπανδρέου ξεκινά πάντα τους ανασχηματισμούς του, είτε βρίσκεται στην αντιπολίτευση, είτε στην κυβέρνηση, από το ΙΣΤΑΜΕ. Το 2004 τοποθέτησε στη θέση του Προέδρου τον (βουλευτή σήμερα) Κ. Καρτάλη, ενώ στο Δ.Σ. είχε τοποθετήσει δύο σημερινούς υπουργούς – τον κ. Χ. Παμπούκη και την κ. Τίνα Μπιρμπίλη. Την ίδια περίοδο, ο κ. Παπανδρέου είχε ανακαλέσει εξ Εσπερίας τον σημερινό υπουργό των Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, προκειμένου να αναλάβει οικονομικός του σύμβουλος και διορίζοντάς τον συγχρόνως μέλος του Δ.Σ. του ΙΣΤΑΜΕ.

Ένα χρόνο μετά, τον Ιούλιο του 2005, το ΙΣΤΑΜΕ παρήγγειλε στην Μέτρον Ανάλυσις έρευνα, προκειμένου να ιχνηλατήσει το προφίλ των συνέδρων του ΠΑΣΟΚ. Από την έρευνα είχε προκύψει ότι το 36,6% ήσαν μισθωτοί του δημόσιοι τομέα, κάτι που στα χρόνια που θα ακολουθούσαν θα αποδεικνυόταν πολύ χρήσιμο. Ειδικά ενόψει των εκλογών του 2007 και του 2009 και των υποσχέσεων που μοιράστηκαν αφειδώς προς τους «πελάτες».

Τον Μάρτιο του 2008, ο κ. Παπανδρέου τοποθέτησε στη θέση του Προέδρου του ΙΣΤΑΜΕ τον «θεωρητικό των ρήξεων», Ν. Κοτζιά. Και τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, ομιλητής σε εκδήλωση του Ινστιτούτου ήταν ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου, με μια ομιλία αυτοβιογραφικού χαρακτήρα και αναφορές στον Μάη του ΄68. Ο κ. Κοτζιάς παραιτήθηκε τον Οκτώβριο του 2009, χωρίς ποτέ να μάθουμε τους πραγματικούς λόγους της αποχώρησής του. Από τον Νοέμβριο του 2009 ως τον Μάρτιο του 2010, Πρόεδρος χρημάτισε ο επιχειρηματίας Απόστολος Μπαράτσης.

Τον Μάρτιο του 2010, ο κ. Παπανδρέου προχώρησε σε νέο «ανασχηματισμό» του ΙΣΤΑΜΕ. Ήταν λίγο πριν «το περίστροφο τοποθετηθεί στο τραπέζι», όταν η Ελλάδα έτρεχε προς το Μνημόνιο. Πρόεδρος τοποθετήθηκε ένας εν ενεργεία βουλευτής, ο Η. Μόσιαλος. Αντιπρόεδρος, ο αδελφός του πρωθυπουργού και ρέκτης των επενδύσεων, Ν. Παπανδρέου. Πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής ορίστηκε ένας ακόμη βουλευτής, ο Δ. Κρεμαστινός, ενώ στο νέο Δ.Σ. τοποθετήθηκαν οι κυρίες Τατιάνα Καραπαναγιώτη, Μαρία Καρακλιούμη (αντιπεριφερειάρχης σήμερα) και η ευρωβουλευτής Άννυ Ποδηματά. Μια άλλη ευρωβουλευτής, η Μαριλένα Κοππά, έχει διατελέσει Πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ, από τον Ιούλιο του 2007 ως τον Φεβρουάριο του 2008.

Οι έρευνες του ΙΣΤΑΜΕ σπάνια είναι άσχετες με τις τρέχουσες εξελίξεις. Και, φυσικά (και αναγκαστικά) χρησιμοποιούνται και πολιτικά.

Έτσι, τον Μάιο του 2006 το Ινστιτούτο μας πληροφόρησε πόσο ακριβή είναι η «δωρεάν παιδεία» - η οποία ήταν το ίδιο ακριβή και επί ΠΑΣΟΚ, αλλά η έρευνα διενεργήθηκε όταν στην κυβέρνηση ήταν η Ν.Δ, εναντίον της οποίας καταφέρθηκε και με την τελευταία του ανακοίνωση.

Πράγμα εντελώς αντιεπιστημονικό για ένα «ανεξάρτητο» ερευνητικό ινστιτούτο, που άλλωστε, όπως προκύπτει από τους καταστατικούς του σκοπούς προσανατολίζεται στην «έρευνα του δημοκρατικού σοσιαλισμού». Πώς του ήλθε τώρα να ερευνήσει και τα των φιλελευθέρων, ώστε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αξιωματική αντιπολίτευση χαρακτηρίζεται από «απουσία θέσεων και προτάσεων» και «κατασκευή ειδήσεων»; Δεν μου φαίνεται πολύ επιστημονικό αυτό.

Σε μια άλλη περίπτωση, τον Οκτώβριο του 2008, το ΙΣΤΑΜΕ ασχολήθηκε με τα καρτέλ, οργανώνοντας ημερίδα για τον ανταγωνισμό. Κάτι που επίσης δεν είχε πράξει – αν και πάντα υπήρχαν καρτέλ και πάντα η Ελλάδα είχε τρομερό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας – όταν το ΠΑΣΟΚ ήταν στην εξουσία.

Τον Φεβρουάριο του 2009, ανακοινώθηκε ότι στην Κεντρική Επιτροπή Εκλογικού Αγώνα του ΠΑΣΟΚ για τις ευρωεκλογές θα μετείχε και ο Πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ (προφανώς για να δικαιολογηθεί η συμμετοχή στον εκλογικό αγώνα και του Προέδρου του άλλου Ιδρύματος, του Ιδρύματος Α. Παπανδρέου, Κ. Λαλιώτη).

Τέλος, επιθυμώ να υπενθυμίσω ότι το ΙΣΤΑΜΕ έχει καλέσει ως ομιλητές σε εκδηλώσεις του πρόσωπα που ο κ. Παπανδρέου έχει χρησιμοποιήσει επικοινωνιακά: Τον γιο του Πάλμε (που κάποιες υπηρεσίες μας προσφέρει στην αναμόρφωση του κοινωνικού κράτους, τι ακριβώς θα σας γελάσω) και τον αρχιτέκτονα Αθεμπίγιο, που κάθε τόσο τον κουβαλάμε στην παραλία που θέλουμε να αξιοποιήσουμε.

Το 2006, ως προσκεκλημένος του ΙΣΤΑΜΕ, ο κ. Αθεμπίγιο μας είχε πει ότι η Αθήνα χρειάζεται «έξυπνες, ελαφρές λύσεις», με περισσότερους ελεύθερους χώρους που θα προκύψουν από την κατεδάφιση παλαιών κτιρίων.

Όπως βλέπετε, γύρω – γύρω το πάνε εδώ και καιρό. Διότι όλοι έβλεπαν εδώ και καιρό τα αδιέξοδα που έρχονταν. Αλλά δεν έκαναν τίποτε για να αποτρέψουν την καταστροφή.

Τώρα, ακούμε διάφορους ειδικούς να λένε: Βρισκόμαστε σε μια δυσκολία. Είναι κακό να πουλήσουμε κάτι ή να αξιοποιήσουμε αυτήν τη περιουσία;

Όχι, κακό δεν είναι. Ή καλύτερα δεν θα ήταν κακό, αν είχαν βρεθεί και τιμωρηθεί οι υπεύθυνοι γι’ αυτήν την «δυσκολία»…

Όσο για το ΙΣΤΑΜΕ, μπορεί να λέει ό, τι θέλει. Αρκεί να παραδεχθεί ότι αποτελεί τον θεωρητικό βραχίονα του κυβερνώντος κόμματος. Και πως αυτό δεν είναι και πολύ επιστημονικό…