O Μπίσμαρκ, ο Ανδρέας, Σημίτης κι ο Νταβούτογλου

Του Σάββα Καλεντερίδη
O Μπίσμαρκ είπε το περίφημο «τρεις καθηγητές φτάνουν για να κατακρημνίσουν τη Γερμανία...». Στην Ελλάδα αποδείχτηκε ότι αρκούσαν μόνο δύο, ο Ανδρέας, που διέλυσε τη Δημόσια Διοίκηση αντικαθιστώντας την από το σκληρό κομματικό κράτος με ότι αυτό συνεπάγεται για τη λειτουργία και την πορεία της χώρας και ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος, εκτός του ότι έδρεψε τις δάφνες των «ανδραγαθημάτων» του στα Ίμια, τη Μαδρίτη, τον Οτζαλάν και το Χρηματιστήριο, με τις πράξεις του στον τομέα της οικονομίας ετοίμασε και έριξε την Ελλάδα σε μια καλοστημένη παγίδα που θα καταστήσει τη χώρα προτεκτοράτο της Γερμανίας (όπου δρα ...παντοιοτρόπως ο αδελφός του Σπύρος), παγίδα από την οποία είναι αμφίβολο αν θα καταφέρουμε να ξεφύγουμε τις επόμενες δυο-τρεις γενιές.

Ευτυχώς ή δυστυχώς για την Ελλάδα, οι καθηγητές δεν είναι και πολύ της μόδας και δεν διαπρέπουν στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας. Εκεί βλέπετε το πιο εμπορεύσιμο είδος στην πολιτική είναι μείγματα εθνικοσοσιαλισμού-κεμαλισμού και ρατσιστικού εθνικισμού-Ισλάμ και οι καθηγητές μέχρι στιγμής εκεί δεν έχουν αξιόλογες επιδόσεις στην πολιτική, με εξαίρεση ίσως τον Αχμέτ Νταβούτογλου, καθηγητή σε πανεπιστήμια χαμηλού επιπέδου, κυρίως ισλαμικών χωρών.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, θιασώτης της τουρκοϊσλαμικής σύνθεσης και του νεοοθωμανισμού, κρατεί τα ηνία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε μια περίοδο που βρίσκονται σε εξέλιξη κοσμογονικές αλλαγές στον αραβικό κόσμο, τη Μέση Ανατολή και τον στενό περίγυρο της Τουρκίας, το Ιράκ, τη Συρία και το Ιράν. Ο Τούρκος πολιτικός τα τελευταία χρόνια αναβάθμισε τις σχέσεις της χώρας του με όλες τις χώρες της περιοχής που την περίοδο αυτή βρίσκεται σε αναβρασμό, και με αιχμή του δόρατος την οικονομική διπλωματία κατάφερε να καταστήσει την Τουρκία σημαντικό οικονομικό εταίρο και παράγοντα, πετυχαίνοντας μάλιστα εκτός των άλλων, αν όχι να ακυρώσει, να επιβραδύνει τις συνομιλίες της χώρας μας με Λιβύη και Αίγυπτο για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (η απόπειρα ακύρωσης της αντίστοιχης συμφωνίας με την Αλβανία είχε προηγηθεί).
Όσον αφορά τη Λιβύη, ως αποτέλεσμα της συγκεκριμένης πολιτικής και των προσπαθειών του διδύμου Ερντογάν - Νταβούτογλου, οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Λιβύη μόνο για το 2010 ανήλθαν στο 1 δις 935,3 εκατομμύρια δολάρια, έναντι εισαγωγών 425 εκατ. 652 χιλιάδων δολαρίων, εξασφαλίζοντας πλεονάζον συνάλλαγμα 1,5 δις δολαρίων για την οικονομία της Τουρκίας. Επίσης, μόνο για τη διετία 2019-2010 και ενώ ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν μέλος του περίφημου «Ιδρύματος Καντάφι», ως αποτέλεσμα πολιτικής συμφωνίας Ερντογάν-Καντάφι, οι τουρκικές τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρείες αναλάμβαναν 124 μεγάλα έργα στη Λιβύη, συνολικής αξίας 7 δις 627 εκατομμυρίων δολαρίων, έργα για τα οποία προκατέβαλαν ως εγγύηση 1,7 δις δολάρια. Συνολικά, οι επενδύσεις και τα έργα της Τουρκίας στη Λιβύη ξεπερνούν το κολοσσιαίο ποσό των 30 δις δολαρίων, μεγάλο μέρος των οποίων είναι σε κίνδυνο, αφού τα περισσότερα εργοτάξια λεηλατήθηκαν με την έναρξη της εξέγερσης. Για όσους έχουν ειδικό ενδιαφέρον, τους πληροφορούμε ότι τα τουρκικά εργοτάξια λεηλατήθηκαν από εξεγερμένους αλλά και από οπαδούς του Καντάφι, γεγονός που δείχνει την ...αγάπη που έχουν οι Άραβες προς τους Τούρκους και την Τουρκία!
Όσον αφορά τις άλλες χώρες της περιοχής, το 2010 οι εξαγωγές της Τουρκίας στην Αίγυπτο άγγιξαν τα δυο δις δολάρια και οι επενδύσεις ξεπέρασαν επίσης τα δυο δις δολάρια, στη Συρία οι εξαγωγές ήταν δυο δις δολάρια και οι επενδύσεις τα πέντε δις δολάρια και στο Ιράκ οι εξαγωγές ξεπέρασαν τα έξι δις δολάρια και οι επενδύσεις ξεπέρασαν τα δέκα δις δολάρια. Αν συγκρίνουμε τις ελληνικές εξαγωγές και επενδύσεις προς τις χώρες αυτές, τότε θα βγάλουμε πολύτιμα συμπεράσματα όχι για την ελληνική οικονομία, αλλά για την ανεπάρκεια των Ελλήνων πολιτικών και των ελληνικών κυβερνήσεων.
Πάντως, αν θέλαμε να κάνουμε μια συνολική προσέγγιση, οι εξαγωγές της Τουρκίας προς τις αραβικές χώρες για το 2010 ξεπέρασαν το ποσό ρεκόρ των 28 δις δολαρίων, που ξεπερνά το σύνολο των εξαγωγών της Ελλάδος! Αν προσθέσουμε δε σε αυτά και τα 3,44 δις δολάρια εξαγωγών προς το Ιράν και τα 6 δις δολάρια προς τη Ρωσία, τότε συμπληρώνεται μέρος της εικόνας που μας δείχνει το πώς και το γιατί μετατρέπεται σταδιακά η Τουρκία σε μια υπολογίσιμη οικονομική και παρεμπιπτόντως πολιτική δύναμη. Να σημειωθεί δε ότι όλα αυτά δεν στηρίζονται μόνο στον παραγωγικό ιστό και τον οικονομικό δυναμισμό της Τουρκίας, αλλά κυρίως στο στρατηγικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη των εξαγωγών που έχει κάνει η Διεύθυνση Κρατικού Σχεδιασμού (ΔΚΣ) της Τουρκίας, που δεν είναι στελεχωμένη με κομματικούς εγκάθετους αλλά με άξιους γραφειοκράτες που υπηρετούν την πατρίδα και όχι το κόμμα. Στηρίζονται επίσης στην πολιτική βούληση της κυβέρνησης και κυρίως του διδύμου Ερντογάν-Νταβούτογλου, οι οποίοι μέσω πολιτικών συμφωνιών σε επίπεδο κορυφής προσπαθούν να υλοποιήσουν το στρατηγικό σχεδιασμό της ΔΚΣ και να ενισχύσουν τις εξαγωγές, από τις οποίες εξαγωγές επωφελούνται οι παραγωγικές δομές της χώρας και η τουρκική οικονομία γενικότερα. Αντίστοιχος σχεδιασμός και πολιτική ακολουθείται και στον κατασκευαστικό τομέα, που εξασφαλίζει δεκάδες δις δολάρια κατ’ έτος στην τουρκική οικονομία.
Τα παραπάνω αναφέρθηκαν για παραδειγματισμό και για να γίνουν οι απαραίτητες συγκρίσεις για τον τρόπο που λειτουργούν υπηρεσίες του κράτους, κόμματα, πολιτικοί και κυβερνήσεις σε Ελλάδα και Τουρκία αλλά και για έναν επί πλέον λόγο. Οι εξεγέρσεις, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Λιβύη και οι συνεχιζόμενες αναταραχές στη Συρία, επηρεάζουν εκ των πραγμάτων την οικονομία και άρα τις τουρκικές εξαγωγές ενώ θέτουν σε κίνδυνο και τις τουρκικές επενδύσεις προς την ευρύτατη αυτή περιοχή. Επίσης, αναδεικνύουν την έλλειψη βάθους, την ανεπάρκεια, την ανακολουθία και την έλλειψη αρχών που διέπει την περιβόητη εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, η οποία συρόμενη από το πάθος της αύξησης των εξαγωγών, της ανάληψης έργων και της διεκδίκησης του νεοοθωμανικού ρόλου, τη μια μέρα στήριζε τους δικτάτορες, για να προστατέψει τα οικονομικά της συμφέροντα, και την άλλη τους εξεγερμένους, για να εγγράψει υποθήκες για το μέλλον.
Συμπερασματικά έχουμε να πούμε ότι οι αναταράξεις στον αραβικό κόσμο έχουν προκαλέσει οικονομική και πολιτική αιμορραγία στην Τουρκία, ενώ εμφανίζονται στον ορίζοντα και απειλές (Συρία-Κουρδικό), που θα θέσουν σε σοβαρή δοκιμασία και την ίδια την ακεραιότητά της. Παρόλα αυτά, η Τουρκία βρίσκεται σε εγρήγορση και καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να διατηρήσει το ρόλο που κέρδισε τα τελευταία χρόνια στην περιοχή. Εκεί δε που καταβάλλει τις πιο σοβαρές προσπάθειες είναι στην Αίγυπτο και τη Λιβύη. Στην πρώτη εγγράφει υποθήκες στο νέο καθεστώς για να συνεχιστεί η πολιτική αμφισβήτησης των ορίων της ελληνοκυπριακής ΑΟΖ και στη δεύτερη προσπαθεί εναγωνίως να ισορροπήσει μεταξύ οικογένειας Καντάφι και εξεγερμένων, ούτως ώστε να διατηρήσει επαφές και με τους δυο πόλους, για να συντηρήσει τις αντιρρήσεις της της Τρίπολης και της Βεγγάζης ταυτόχρονα για τον ορισμό της ΑΟΖ με βάση τη Γαύδο, κάτι που αντιμετωπίζει με τρόμο η Άγκυρα, αφού κάτι τέτοιο θα ισχυροποιούσε τη θέση της Ελλάδος ότι τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Έστω κι αν στη χώρα αυτή οι ιδεοληψίες και ο καταστροφικός κομματισμός σκότωσαν τις πατριωτικές ευαισθησίες των Ελλήνων, αυτές τις δύσκολες στιγμές το «Φύλακες, γρηγορείτε» ίσως λειτουργούσε λυτρωτικά σε όλους μας!

http://infognomonpolitics.blogspot.com/