Τα γεωπολιτικά παιχνίδια

Γιάννης Καρτάλης
Οι έντονες αντιδράσεις της Αγκυρας πηγάζουν κυρίως από την ανησυχία της ότι είναι πιθανό να χάσει τον έλεγχο της αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων στην ευρύτερη γειτονιά της, τη στιγμή που πρωταρχικός στόχος της είναι η ανάληψη ηγετικού ρόλου στην περιοχή, όπως αποδεικνύουν οι πρόσφατες κινήσεις της απέναντι στη Συρία και όχι μόνον.

Σε αντίθεση με την ύφεση στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων που παρατηρήθηκε το εφετινό καλοκαίρι, με τη σημαντική μείωση των γνωστών προκλήσεων στο Αιγαίο (και ενώ έχουν ξεκινήσει οι προετοιμασίες για τη σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας τον ερχόμενο Οκτώβριο στην Αγκυρα), η τουρκική κυβέρνηση σκληραίνει απαράδεκτα τη στάση της στο Κυπριακό, εκτιμώντας ίσως ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας έχει περιέλθει σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση μετά την τρομερή έκρηξη στην κυπριακή ναυτική βάση που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 13 ανθρώπων και την καταστροφή του βασικού ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού του νησιού, γεγονός που συγκλόνισε την εσωτερική πολιτική σκηνή.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν με τις απροκάλυπτα απειλητικές δηλώσεις του κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στα Κατεχόμενα ουσιαστικά τορπίλισε το μέλλον των διακοινοτικών συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού, ενώ τώρα η Αγκυρα υψώνει επικίνδυνα τους τόνους λόγω της απόφασης της κυπριακής κυβέρνησης να προχωρήσει σε συνεργασία με το Ισραήλ σε γεωτρήσεις, στο λεγόμενο «οικόπεδο 12», για την εξεύρεση υδρογονανθράκων. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν η Αγκυρα θα οδηγήσει τα πράγματα σε ένα θερμό φθινόπωρο ή όχι, γεγονός το οποίο θα έχει φυσικά τις επιπτώσεις του και στις σχέσεις με την Αθήνα. Η προσπάθεια να συνδυασθεί το θέμα των γεωτρήσεων με τις διακοινοτικές συνομιλίες έπεσε πάντως στο κενό. Το επιχείρημα που χρησιμοποίησε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ότι αν η Λευκωσία ανακαλύψει φυσικό αέριο τότε δεν θα επιθυμεί πλέον την επίλυση του Κυπριακού δεν έπιασε. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς και άναψε το πράσινο φως για τις έρευνες, προφανώς επειδή επικεφαλής των ερευνών αυτών είναι η εβραϊκών συμφερόντων αμερικανική εταιρεία Νoble Εnergy. Πώς άλλωστε θα μπορούσε να υπάρξει αμερικανική αντίδραση όταν εμπλέκονται αμερικανοϊσραηλινά συμφέροντα; Γεγονός που αποδεικνύει ότι ήταν πολύ έξυπνη η απόφαση των Ελληνοκυπρίων να συνεργασθούν με αυτά. Ουσιαστικά όμως και το πρόβλημα αυτό εντάσσεται στην ανατροπή των ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που επήλθε μετά τη ρήξη στον άξονα Τουρκίας- Ισραήλ και την προσέγγιση της Ιερουσαλήμ με την Αθήνα και τη Λευκωσία.

Οι έντονες αντιδράσεις της Αγκυρας πηγάζουν κυρίως από την ανησυχία της ότι είναι πιθανό να χάσει τον έλεγχο της αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων στην ευρύτερη γειτονιά της, τη στιγμή που πρωταρχικός στόχος της είναι η ανάληψη ηγετικού ρόλου στην περιοχή, όπως αποδεικνύουν οι πρόσφατες κινήσεις της απέναντι στη Συρία και όχι μόνον. Η πολιτική αυτή, όπως έχει συχνά επισημανθεί, αποτελεί την τουρκική απάντηση στην ψυχρότητα που συναντάει στην ενταξιακή της πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι ανησυχίες αυτές εντάθηκαν μετά τη γνωστοποίηση ότι, πέρα από τις γεωτρήσεις, η Νoble Εnergy θα προχωρήσει και σε μια επένδυση ύψους 5 δισ. δολαρίων στην Κύπρο για την κατασκευή τερματικού σταθμού αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου. Δεν θέλει λοιπόν και πολλή σκέψη για να αντιληφθεί κανείς ότι βρίσκεται στα σκαριά ένας ενεργειακός αγωγός που θα συνδέει το Ισραήλ, μέσω Κύπρου, με την Ελλάδα και την Ευρώπη, και αυτό είναι που ενοχλεί την Τουρκία. Αρκεί η Ελλάδα, με τα σημερινά της χάλια, να μπορέσει να αξιοποιήσει τα γεωπολιτικά παιχνίδια που παίζονται στην περιοχή της.

ΒΗΜΑ

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/08/blog-post_9568.html