Τσερνομπίλ, Φουκουσίμα, Ουκρανία

Ενας λογικός κόσμος δεν μπορεί να ανεχτεί το χάος ή μια οικονομία σε κατάρρευση ή έναν εμφύλιο πόλεμο ή οποιουδήποτε άλλου είδους πόλεμο σε μια περιοχή με πυρηνικούς αντιδραστήρες

Του Νικόλαου Α. Μπινιάρη*
Υπάρχουν τέσσερις βασικές συνιστώσες και αιτίες για την πρόσφατη ουκρανική κρίση, θα την έλεγα καταστροφή. Η οικονομική, η κοινωνικο-πολιτική ταυτότητα και δομή της Ουκρανίας, η γεωστρατηγική της σημασία και η πολιτική της Ε.Ε., δηλαδή η μη πολιτική ενός δυσλειτουργικού μορφώματος, το οποίο από ελπίδα της ανθρωπότητας έχει αρχίσει να γίνεται αντικείμενο διασυρμού.

Δυστυχώς υπάρχει και μια επιπλέον συνιστώσα, την οποία η συντριπτική πλειονότητα των αναλυτών και ειδικών, είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα, δεν αναφέρουν και δεν αναλύουν. Ηρθε στις 6 Μαΐου ένα άρθρο στο ηλεκτρονικό περιοδικό Counterpunch από τον Νορβηγό καθηγητή της Κοινωνιολογίας, Floyd Rudmin, να μας τη θυμίσει. Γράφει ο καθηγητής: «Εάν υπάρχουν ώριμοι άνθρωποι μέσα στο δωμάτιο ας σταθούν όρθιοι… [Η] Ουκρανία έχει 15 πυρηνικούς αντιδραστήρες με περισσότερους από 1.000 τόνους ραδιενεργά καύσιμα. Ο μεγαλύτερος πυρηνικός αντιδραστήρας της Ευρώπης βρίσκεται στον Δνείπερο Ποταμό, λίγο βόρεια από την Κριμαία. Επιπλέον υπάρχουν ακόμα οι 4 αντιδραστήρες του Τσερνομπίλ, από τους οποίους ακόμα διαρρέει ραδιενέργεια και οι οποίοι χρειάζονται συνεχή προσοχή. Ενας λογικός κόσμος δεν μπορεί να ανεχτεί το χάος ή μια οικονομία σε κατάρρευση ή έναν εμφύλιο πόλεμο ή οποιουδήποτε άλλου είδους πόλεμο σε μια περιοχή με πυρηνικούς αντιδραστήρες. Εάν το σύστημα μεταφοράς ενέργειας καταρρεύσει, εάν οι εργαζόμενοι αρνούνται ή δεν μπορούν να εργαστούν, εάν υπάρξει σαμποτάζ ή μια πολεμική πράξη, εάν κάτι συμβεί σε έναν αντιδραστήρα, τότε η Ευρώπη, η Ρωσία, η Ουκρανία και ο υπόλοιπος κόσμος θα υποστούν μεγάλες δόσεις ραδιενέργειας. Δεν υπάρχει στην Ουκρανία κυβέρνηση ικανή να διαχειριστεί μια πυρηνική καταστροφή».

Διαβάζοντας αυτή την απλή περιγραφή της πραγματικής κατάστασης στο έδαφος της Ουκρανίας και διαβάζοντας βαθυστόχαστες αναλύσεις, κάποιες από τις οποίες έχουν σημασία, αλλά κυρίως προπαγάνδα περί του δικαίου ή του αδίκου της κάθε πλευράς, αρχίζει κανείς να αμφιβάλλει αν όντως υπάρχουν πια λογικοί και ώριμοι ηγέτες ανάμεσά μας. Ζώντας την καταστροφή του Τσερνομπίλ περάσαμε εφιαλτικές μέρες και μήνες. Οι ίδιοι οι Ουκρανοί υπέφεραν και υποφέρουν ακόμα, με καρκίνους και τερατογενέσεις. Πρόσφατα υπήρξε μια φωτογραφία ενός μικρού παιδιού που έπαιζε στους εγκαταλελειμμένους αγρούς γύρω από το εργοστάσιο-φάντασμα. Η καταστροφή αυτή ήταν στην πραγματικότητα το κερασάκι στην τούρτα της πτώσης της πάλαι ποτέ κραταιάς ΕΣΣΔ. Πριν από τρία χρόνια ήρθε το φοβερό τσουνάμι του σεισμού στην Ιαπωνία και -ως επακόλουθο των λανθασμένων μελετών και χειρισμών της εταιρείας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Τόκιο- η καταστροφή τεσσάρων αντιδραστήρων στον σταθμό της Φουκουσίμα. Το επεισόδιο αυτό έχει ελάχιστα καλυφθεί από τα διεθνή μέσα και στην πραγματικότητα η πυρηνική αυτή καταστροφή δεν έχει λήξει ακόμη με κανέναν τρόπο. Υπάρχουν εκατοντάδες τόνοι ραδιενεργού ύδατος, οι οποίοι ακόμη δεν έχει βρεθεί τρόπος να απομονωθούν και να καταστούν αβλαβείς. Βέβαια θα καταλήξουν, όπως χιλιάδες άλλοι, στη θάλασσα της Ιαπωνίας αλλά και στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Πρέπει επίσης να μεταφερθούν για ασφαλή αποθήκευση 1.500 ράβδοι χρησιμοποιημένου ουρανίου, διαδικασία η οποία απαιτεί τεράστια προσοχή και ακρίβεια γιατί το παραμικρό λάθος θα δημιουργούσε μια αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση. Το θανατηφόρο αυτό συμβάν συνέβη πρόσφατα και όμως, αυτή τη στιγμή, στην Ουκρανία διεξάγονται πολεμικές επιχειρήσεις. Η Ιαπωνία, χώρα με τη μεγαλύτερη τεχνολογική υποδομή στον κόσμο και με έναν πληθυσμό πειθαρχημένο και οργανωμένο στο έπακρο, δεν ήταν ικανή να διαχειριστεί σωστά μια τέτοια πυρηνική καταστροφή. Πώς θα μπορέσει μια διαλυμένη Ουκρανία;

Ο καθηγητής Rudmin συνεχίζει το άρθρο του προτείνοντας: α) τη διενέργεια δημοψηφίσματος στην Κριμαία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με τη ρητή υποχρέωση Κιέβου και Μόσχας να αποδεχτούν το αποτέλεσμα, β) την αναβολή όλων των δημοψηφισμάτων και εκλογών μέχρι την ψήφιση ενός νέου συντάγματος, καθώς και τη δημιουργία μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας και οπωσδήποτε τον αφοπλισμό όλων των παραστρατιωτικών οργανώσεων από στρατεύματα του ΟΗΕ τα οποία θα παρεμβληθούν μεταξύ των εμπολέμων. Τα έξοδα να πληρωθούν από Ε.Ε., ΗΠΑ και Ρωσία, γ) την οικονομική βοήθεια άνευ όρων (βλέπε ΔΝΤ) ώστε να αποφευχθεί μια οικονομική κατάρρευση δ) την έρευνα των δολοφονιών της πλατείας Μεϊντάν, ε) την έρευνα όλων των οικονομικών εγκλημάτων στην Ουκρανία από οποιαδήποτε πλευρά. Οι Ουκρανοί πολίτες εξεγέρθηκαν στην πραγματικότητα γι’ αυτόν τον λόγο και για την κατάλυση της αξιοπρέπειάς τους. Το ζήτημα της Ρωσίας ή της Ε.Ε. ή των ΗΠΑ ήρθε ως επιφαινόμενο των δικαίων αιτημάτων των Ουκρανών. Παλαιές έχθρες και ιδεολογίες ήρθαν να επικρατήσουν πάνω σε μια χώρα η οποία δεν είχε ποτέ βρει την πραγματική της ταυτότητα.

Βρισκόμαστε σε μια φάση της ανθρώπινης Ιστορίας αλλά κυρίως της ευρωπαϊκής, όπου αποδεικνύεται και πάλι πως καινούργιο κρασί -υψηλή τεχνολογία, φονική στο έπακρο όπως πυρηνικοί αντιδραστήρες και ατομικά όπλα (17.000 πυρηνικές κεφαλές κυκλοφορούν τριγύρω μας)- δεν μπαίνει σε παλιά ασκιά. Παλιά ασκιά όπως ΝΑΤΟ και Ρωσία, ο Πούτιν ως νέος Χίτλερ, Ευρασία και παγκόσμια κυριαρχία, συνέταιροι και εχθροί, καλή ή κακή Δύση και κακή ή καλή Ανατολή ανάλογα με το ποιος μιλάει. Το κρασί παίρνει τη γεύση της μούχλας, χαλάει.

Οι ηγέτες της Δύσης αποδεικνύονται είτε παράλογοι είτε βλάκες. Διαχειρίζονται κοινωνικές δυνάμεις μέσα σε έναν τεχνολογικό πολιτισμό, ο οποίος δεν μπορεί να συνυπάρξει με ιδεοληψίες και αντανακλαστικά άλλων εποχών. Στη Συρία ο εμφύλιος έβγαλε στην επιφάνεια χημικά όπλα. Είναι ίσως ακόμα καιρός να μην έχουμε ένα νέο Τσερνομπίλ ή Φουκουσίμα. Αυτή τη φορά όμως θα είναι ένα αυτοκτονικό επεισόδιο, μια ενόρμηση θανάτου, η οποία ίσως έχει αρχίσει να διατρέχει τον ψυχισμό και το νοητικό πεδίο μας όλο και πιο έντονα.

*συγγραφέας οικονομικός και πολιτικός αναλυτής
Πηγή