Από το 2011, οι μισοί Χριστιανοί Συρίας και Ιράκ, έχουν φύγει…

Καθώς συμπληρώθηκαν ήδη 3 χρόνια από την ημέρα που το Ισλαμικό Κράτος πήρε υπό τον έλεγχό του την Μοσούλη, μια νέα έκθεση εκτιμά ότι το 50-80% του χριστιανικού πληθυσμού του Ιράκ και της Συρίας έχουν μεταναστεύσει, από την αρχή του εμφυλίου πολέμου στη Συρία το 2011.

Μετάφραση - Απόδοση: Σωτήρης Δημόπουλος

Η άφιξη του ΙΚ αποτέλεσε μόνον ένα σημείο καμπής μια τάσης που ήδη είχε επιταχυνθεί, καθώς οι Χριστιανοί ένοιωθαν «ολοκληρωτική απώλεια της ελπίδας για ένα ασφαλές μέλλον», σύμφωνα με την έκθεση που εκπόνησαν οι φιλανθρωπικές οργανώσεις Open Doors, Served και Middle East Concern.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι οι Χριστιανοί που έχουν εγκατασταθεί αλλού έχουν «ελάχιστο κίνητρο» για να επιστρέψουν, και αρκετοί απ’ αυτούς στις συνεντεύξεις εκφράζουν την άποψη ότι «η Μέση Ανατολή δεν μπορεί να είναι πλέον πατρίδα για τους Χριστιανούς».

Σε ένα κείμενο πολιτικής ανάλυσης, που δημοσιεύθηκε παράλληλα με την έκθεση, οι τρεις φιλανθρωπικές οργανώσεις κάλεσαν την Ε.Ε. να βοηθήσει στην θέσπιση ενός «μηχανισμού λογοδοσίας», που θα ασχοληθεί με πράξεις θρησκευτικών και εθνικών διώξεων και διακρίσεων στο Ιράκ και στη Συρία.

«Η δημιουργία ενός εθνικού μηχανισμού λογοδοσίας για τις καταγγελίες αυτού του τύπου είναι μια μακροπρόθεσμη λύση, η οποία στοχεύει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη σε ένα σύστημα που θα εξασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές και εθνικές κοινότητες ότι θα απολαμβάνουν πλήρη ισότητα και προστασία ως πολίτες της χώρας, ενώ επίσης θα αποτρέπει αρνητικούς παράγοντες να προβούν σε ανεπιθύμητες ενέργειες εναντίον αυτών των κοινοτήτων», γράφουν στο κείμενό τους οι φιλανθρωπικές οργανώσεις.

Καλούν, λοιπόν, την Ε.Ε. να υποστηρίξει τη δημιουργία του μηχανισμού, χρησιμοποιώντας τις επαφές της με τις κυβερνήσεις του Ιράκ και της Συρίας, και να παράσχει την οικονομική και τεχνική υποστήριξη και την επίβλεψη του έργου. Ο μηχανισμός, προσθέτουν οι οργανώσεις, «θα πρέπει να είναι διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς, εξασφαλίζοντας ότι όλοι οι βασικοί ενδιαφερόμενοι (κυβέρνηση, ηγέτες των κοινοτήτων, κοινωνία των πολιτών και οι πολίτες) θα εκπροσωπούνται επαρκώς.

Σημαντικά ευρήματα

Η έκθεση, με τον τίτλο «Κατανοώντας τις πρόσφατες μετακινήσεις των Χριστιανών που εγκαταλείπουν τη Συρία και το Ιράκ», αναγνωρίζει τη δυσκολία παρουσίασης οριστικών αριθμών. Εκτιμά ότι ο συνολικός πληθυσμός των Χριστιανών στο Ιράκ έχει μειωθεί από πολύ πιο πάνω από 300.000 το 2014 σε 200-250.000 σήμερα – αν και κάποιοι από αυτούς έχουν μετακινηθεί αλλού, εντός της χώρας.

Στη Συρία, εν τω μεταξύ, οι οργανώσεις εκτιμούν ότι ο χριστιανικός πληθυσμός από περίπου 2 εκατομμύρια το 2011 σήμερα έχει πέσει κατά το ήμισυ. «Οι παράγοντες που οδηγούν στην φυγή περιλαμβάνουν τη βία των συγκρούσεων, η σχεδόν πλήρης καταστροφή κάποιων ιστορικών χριστιανικών πόλεων, όπως αυτές στην πεδιάδα της Νινευή στο βόρειο Ιράκ, η μετανάστευση άλλων Χριστιανών και η απώλεια της κοινότητας, ο τεράστιος πληθωρισμός, η απώλεια ευκαιριών απασχόλησης και η έλλειψη εκπαιδευτικών ευκαιριών».

Έτσι η άμεση βία, όπως αυτή από κινήματα σαν το ΙΚ στη Συρία και στο Ιράκ, αποτέλεσε απλώς το σημείο καμπής για την μετανάστευση, η τελική απόφαση για την έξοδο, που πίσω της είχε συσσωρεύσει σειρά παραγόντων κατά τα προηγούμενα χρόνια. Ο μεγαλύτερος αριθμός Χριστιανών θεωρείται ότι έχει φύγει από τη Συρία, αλλά μόνον επειδή ο αρχικός πληθυσμός ήταν υψηλότερος, ενώ αναλογικά είναι περισσότεροι οι Χριστιανοί που έφυγαν από το Ιράκ.

Οι Χριστιανοί έχουν μεταναστεύσει μέσω διαφόρων διαδρομών, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων μετεγκατάστασης μέσω των εκκλησιών, της επίσημης καταχώρισης προσφύγων αλλά και των «παράνομων διαδρομών» – αν και οι θάνατοι των Χριστιανών που προσπάθησαν να περάσουν την Μεσόγειο Θάλασσα στην Ευρώπη φέρεται να «έχουν αποθαρρύνει κάποιους». Παράλληλα, το υψηλό τίμημα αυτών των διαδρομών είναι απαγορευτικό για πολλούς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο Λίβανος έχει δεχθεί τους περισσότερους Χριστιανούς, ενώ χιλιάδες άλλοι έχουν εγκατασταθεί στην Ιορδανία και στη Τουρκία, και ένας μικρότερος αριθμός σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Σουηδία και η Γερμανία.

Ωστόσο «οι πρόσφατες πολιτικές αλλαγές, όπως επίσης και οι συνθήκες διαβίωσης, έχουν κάνει την άφιξη ή τη διαμονή σε χώρες όπως η Σουηδία, απίστευτα δύσκολες. Υπάρχουν αναφορές για επιστροφές στην πατρίδα τους, αλλά είναι πολλοί όσοι εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι Χριστιανοί έχουν εγκαταλείψει κάθε ελπίδα επιστροφής.

Παρ’ όλα αυτά, οι οργανώσεις σημειώνουν ότι «πολλοί απ’ όσους παραμένουν στις χώρες τους, θέλουν να παίξουν τον δικό τους ρόλο στην ανοικοδόμηση των θρυμματισμένων κοινωνιών στο Ιράκ και στη Συρία. Επιθυμούν να θεωρούνται ως πολίτες της Συρίας και του Ιράκ, απολαμβάνοντας όλα τα δικαιώματα του πολίτη, όπως την ισονομία και την πλήρη προστασία του δικαιώματος στην ελευθερία της θρησκευτικής έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας στον καθένα στην ελεύθερη λατρεία, άσκηση, διδασκαλία, επιλογή και αλλαγή της θρησκείας του. Δεν ζητούν ειδικά προνόμια ως θρησκευτική μειονότητα.

Κέντρο για τον Θρησκευτικό πλουραλισμό στη Μέση Ανατολή