Ασκήσεις επιρροής και ελέγχου της Λιβύης

Ο ρόλος της Τουρκίας και οι αντιδράσεις

Πεδίο διαρκούς αντιπαράθεσης και ανταγωνισμού γειτονικών και περιφερειακών δυνάμεων παραμένει η Λιβύη, καθώς η πρόσδεση και της νέας κυβέρνησης στην Τουρκία προκαλεί τα αντανακλαστικά κρατών που είχαν παραδοσιακή παρουσία στην χώρα της Βόρειας Αφρικής αλλά και των δυνάμεων που αντιτίθενται στην αύξηση της τουρκικής επιρροής στον Αραβικό κόσμο.

Αλλά και για την Ελλάδα η πρόσδεση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας στην Άγκυρα δημιουργεί νέες προκλήσεις καθώς αρχικά πρέπει να αποτραπεί οποιαδήποτε κίνηση που θα επιχειρούσε επιβολή τετελεσμένων στην βάση του τουρκολυβικού μνημονίου και σε δεύτερη φάση να διατηρηθεί ανοικτό το θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δυο χωρών που εκ των πραγμάτων θα «ακουμπήσει» την νομιμότητα του τουρκολυβικού Μνημονίου.

Ο προσωρινός πρωθυπουργός της χώρας μεταβαίνει σήμερα στην Άγκυρα, ενώ ο πρόεδρος του πολιτικού συμβουλίου Μ. Μενφί πρόκειται να έρθει στην Αθήνα ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κ. Σακελλαροπούλου σε μια προσπάθεια τήρησης των ισορροπιών ενώ ο Ν. Δένδιας σήμερα επισκέπτεται την Βεγγάζη.

Ο προσωρινός πρωθυπουργός της Λιβύης γνωστός για τους προσωπικούς και επιχειρηματικούς δεσμούς του με την Τουρκία από σήμερα πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη στην Άγκυρα συνοδευόμενος από 14 υπουργούς σε μια σαφή και συμβολική κίνηση δήλωσης υποταγής και υπακοής στον Τ. Ερντογάν.

Πέραν του πολιτικού συμβολισμού ο κ. Ντιμπαιμπά θα ζητήσει από τις τουρκικές εταιρείες να επιστρέψουν στην Λιβύη και να αναλάβουν είτε την συνέχιση των έργων που είχαν αναλάβει και έμειναν στην μέση λόγω του πολέμου είτε να συμμετάσχουν στο έργο της ανοικοδόμησης της χώρας και συμμετοχής στα έργα υποδομής και εκσυγχρονισμού του ενεργειακού τομέα.

Στον αέρα βεβαίως παραμένει μέχρι στιγμής το κρίσιμο ζήτημα της αποχώρησης των τουρκικών δυνάμεων που παραμένουν ακόμη στην Λιβύη, καθώς η διατήρηση της παραμονής τους παραβιάζει ουσιαστικά την ρητή πρόβλεψη για αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων ώστε να προχωρήσει ομαλά η πορεία προς τις εκλογές του Δεκεμβρίου.

Αυτές οι κινήσεις του προσωρινού πρωθυπουργού προκαλούν τον προβληματισμό των χωρών του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, που προφανώς δεν επιθυμούν μια τόσο σημαντική χώρα για την νότια γειτονία της Ε.Ε να περάσει και στην μεταπολεμική περίοδο, στην σφαίρα επιρροής της Τουρκίας. Κάτι που θα επιτρέπει εκτός των άλλων στον Τ. Ερντογάν να αποκτήσει έναν ακόμη μοχλό πίεσης και εκβιασμού έναντι των ευρωπαίων.

Όμως ειδικά για την Ιταλία θεωρείται ως casus belli η προσπάθεια της Τουρκίας με την σύμπραξη του φιλότουρκου πρωθυπουργού να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της χώρας και στον έλεγχο των ενεργειακών πηγών της, τομείς στους οποίους παραδοσιακά διατηρούσαν κυρίαρχο ρόλο ιταλικές εταιρίες.

Εξάλλου η αντίδραση του Ιταλού πρωθυπουργού Μ. Ντράγκι που χαρακτήρισε τον Τ. Ερντογάν «δικτάτορα» δεν είναι άσχετη με τις τελευταίες εξελίξεις και στην Λιβύη.

Η χθεσινή επίσκεψη Δένδια

Η Αθήνα έχει πλήρη επίγνωση των δυσκολιών που υπάρχουν στις σχέσεις με την Λιβύη κάτι που διαπιστώθηκε και στην επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ.Μητσοτάκη στην Τρίπολη. Σήμερα ο Ν. Δένδιας μεταβαίνει στην Βεγγάζη όπου η Ελλάδα έχει ανακοινώσει την απόφαση της για ίδρυση Γενικού προξενείου και στην διάρκεια της επίσκεψης θα έχει συνάντηση με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Χαφεζ Αλ Κατράνι τον δήμαρχο της πόλης και τον πρόεδρο της βουλής Ακίλα Σάλεχ, ο οποίος συνεχίζει να διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην πορεία προς τις εκλογές.

Ο κ. Σάλεχ επανειλημμένα στην περίοδο αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση Σάρατζ και κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα και στην συνάντηση του με τον Νίκο Δένδια στο Τόμπρουκ είχε ταχθεί υπέρ της κατάργησης και των δυο Μνημονίων που είχαν υπογραφεί με την Τουρκία καθώς εκτός των άλλων δεν είχε τηρηθεί και η νόμιμη διαδικασία της έγκρισης τους από το κοινοβούλιο.

Τέτοιο θέμα βεβαίως δεν υπάρχει στην παρούσα φάση καθώς καμιά πλευρά στην Λιβύη δεν επιθυμεί την ρήξη των σχέσεων με την Τουρκία αλλά και δεν θέλει να φορτωθεί την πολιτική ευθύνη για την ακύρωση μιας έστω και παράνομης συμφωνίας η οποία, θεωρητικά της προσφέρει αρκετές χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα υφαλοκρηπίδας εις βάρος της Ελλάδας. Βεβαίως για να κερδίσει αυτή την περιοχή που υπόσχεται στην Λιβύη ο κ. Ερντογάν προϋπόθεση θα ήταν να το αποδεχθεί η Ελλάδα κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί.

Το «παιχνίδι» με την Λιβύη είναι δύσκολο και απρόβλεπτο και ξεκινά από εξαιρετικά δυσμενή θέση για την χώρα μας, αλλά βασική προϋπόθεση για την Ελλάδα είναι να είναι παρούσα με κάθε τρόπο δυναμικά είτε διμερώς είτε μέσω της Ε.Ε. στα τεκταινόμενα στην γειτονική χώρα. Την απουσία τα προηγούμενα χρόνια, την πληρώσαμε ακριβά.

Νίκος Μελέτης
Liberal