Το λεξιλόγιο της πολιτικής ορθότητας-ΣΚΙΤΣΑ

Ταραχή προκαλούν οι ξενικές λέξεις που εισβάλλουν στην ελληνική. Facebook, Twitter, Instagram, TikTok, είναι ονόματα, ή μάλλον λέξεις, στο καθημερινό λεξιλόγιο. Ούτε καν σε γκρίκλις. Πόσες φορές την ημέρα αλλάζεις το πληκτρολόγιο από τα ελληνικά στα λατινικά για να μπορέσεις να συνεννοηθείς; Οι γλωσσολόγοι ανησυχούν για την καθαρότητα της έκφρασής μας στα ελληνικά. Συμφωνώ με τον κ. Μπαμπινιώτη όταν προτείνει το «Διαδίκτυο» στη θέση του «Ιντερνετ», όμως δεν συμφωνώ μαζί του όταν λέει ότι το πρόβλημα της ελληνικής προκαλείται από τον καταιγισμό των αστεροειδών της αγγλικής. Το χωριό μας, για να επιβιώσει στον κόσμο του, θα πρέπει να σταθεί απέναντί του. Αν το αποκλείσει, θα πεθάνει από ασφυξία.

Υπάρχουν αντιθέτως λέξεις οι οποίες δεν έχουν κανένα πρόβλημα με την ελληνική τους ταυτότητα από τη γραμματικοσυντακτική τους σύνθεση. Οπως η λέξη «ισλαμοφοβία», ένας νεολογισμός ο οποίος έχει πολιτογραφηθεί στη σημερινή ελληνική. Μια λέξη αμιγώς ελληνική, πλην όμως προβληματική. Οταν λέμε Facebook, Twitter ή Instagram, κι ας μην είναι λέξεις της ελληνικής, αναφερόμαστε σε πραγματικότητες. Μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τους δικούς τους κανόνες. Οταν όμως χρησιμοποιούμε τη λέξη «ισλαμοφοβία» και τα παράγωγά της, σε ποια πραγματικότητα αναφερόμαστε;

Ποιος είναι ο ισλαμόφοβος; Είναι όποιος θεωρεί ότι η μαζική δολοφονία από «μαχητές του Ισλάμ» στο κλαμπ «Μπατακλάν» στο Παρίσι απειλεί τον πολιτισμό του; Η Σώτη Τριανταφύλλου δικάσθηκε γι’ αυτό κι ευτυχώς αθωώθηκε. Είναι όποιος θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει σύνορα τα οποία δικαιούται να ελέγχει και να τα προστατεύει από όσους δεν τα αναγνωρίζουν; Ακόμη και λιμενικοί έχουν παραπεμφθεί στο δικαστήριο επειδή ανταποκρίθηκαν στις επιταγές του καθήκοντός τους, την προστασία των συνόρων. Η απόσταση ανάμεσα στην υπόθεση της Σώτης Τριανταφύλλου και στους λιμενικούς δείχνει και το εύρος της πολιτικής ορθότητας.

Η πολιτική ορθότητα στηρίζεται στο λεξιλόγιό της. Παράγει λεκτικούς τρόπους, σημασιολογικά νεφελώματα, τα οποία παράγουν τη δική τους πραγματικότητα. Τι θα πει «ισλαμοφοβικός;» Και τι «ομοφοβικός»; Και τι «διεμφυλικός»; Σας ενοχλεί το «τουίτερ». Και πότε ακούσατε για πρώτη φορά στη ζωή σας τη λέξη «βίγκαν»; Ειλικρινά, πότε αρχίσατε να αποκαλείτε τους «τσιγγάνους» ή «γύφτους» Ρομά; Και πότε διαπιστώσατε ότι η κοινωνική τους συμπεριφορά άλλαξε από τότε που τους αποκαλούμε Ρομά;

Η άμεση απειλή της ιδεολογίας της πολιτικής ορθότητας είναι η διαστροφή του λεξιλογίου μας. Η παραγωγή νεολογισμών. Και η νομιμοποίησή τους μέσα από εμμονική πίστη ότι η γλώσσα που μιλάμε και μας επιτρέπει να σκεφτόμαστε οφείλει να αποδέχεται οποιονδήποτε νεολογισμό ως πλούτο. Ποιον πλούτο φέρνει η λέξη «ισλαμόφοβος» ή «ομοφοβικός»; Για να μην μιλήσω για τη λέξη «αντιεμβολιαστής», που έχει αναγορευθεί σε κοινωνική κατηγορία.

Λέμε ότι η «πολιτική ορθότητα» βυθίζει τον δυτικό πολιτισμό σε έναν νέο Μεσαίωνα. Μόνον που ο Μεσαίωνας διάβαζε Αριστοτέλη. Κι αυτός τον βοήθησε να δραπετεύσει απ’ την αυταρέσκεια των βεβαιοτήτων του. Η δική μας πολιτική ορθότητα αρκείται στις δικές της βεβαιότητες. Βεβαιότητες που στηρίζονται στο «δεν». Δεν πρέπει να είσαι «ισλαμόφοβος», δεν πρέπει να είσαι «ομοφοβικός», «σεξιστής», «δεν» το ένα, «δεν» το άλλο. Κι αφού τα πετάς από πάνω σου όλ’ αυτά, τι σου μένει; Το σαρκίο του «λευκού Ευρωπαίου άνδρα». Είναι το τελευταίο «δεν» από τα «δεν» της ταυτότητάς σου;

Τι μπορεί να σε σώσει απ’ την ταυτότητά σου; Δεν το ξέρω. Μπορείς να πεις ό,τι θες για την ισλαμοφοβία ή την ομοφοβία, όμως το νεφέλωμα δεν πρόκειται να σε εγκαταλείψει. Είσαι λευκός Ευρωπαίος άνδρας, οπότε είσαι ισλαμόφοβος και ομοφοβικός. Δεν μας ενδιαφέρει αν οι ισλαμιστές είναι ομοφοβικοί και οι ομοφυλόφιλοι ισλαμόφοβοι. Σημασία έχει τι σκέφτεσαι εσύ.

Τίποτε σπουδαίο δεν σκέφτομαι. Πέρα από τη δύναμη των λέξεων και των τρόπων της γλώσσας. Ας αναρωτηθούμε πόσους νεολογισμούς έχει καταθέσει στη γλώσσα μας η πολιτική ορθότητα. Και δεν αναφέρομαι στη λεγόμενη «λαϊκή» γλώσσα, για την οποία οι λέξεις «ισλαμοφοβία» ή «ομοφοβία» παραμένουν άγνωστες. Αναφέρομαι στις γλώσσες των ελίτ, που δεν καταλαβαίνουν ότι οι νεολογισμοί τους δεν διαφέρουν από τα γκρίκλις του τελευταίου χρήστη του Facebook.

Τάκης Θεοδωρόπουλος

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ