Ο πρώτος “παγκόσμιος πρωταθλητής” στο Σκάκι ήταν Έλλην; Τζ. Γκρέκο… (βίντεο)

Ο Τζοακίνο Γκρέκο, ο επιλεγόμενος “ο Καλαβρός” υπήρξε ο καλύτερος σκακιστής της εποχής του. Έπαιξε σε όλη την Ευρώπη και νίκησε τους καλύτερους παίκτες σε Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Αγγλία. Ήταν δε ο πρώτος που κατέγραψε ολόκληρες σκακιστικές παρτίδες. Το Σκάκι είναι ένα αρχαίο παιχνίδι και παράλληλα είναι το αρχαιότερο wargames. Οι θρύλοι στο συνδέουν με την Πέττεια του ήρωα της Μυκηναϊκής εποχής Παλαμήδη ή ακόμα και με το Μινωϊκό Ζατρίκιο του 16ου αι. π.Χ. Το Σκάκι υπήρξε σε διάφορες μορφές σε Ασία και Ευρώπη.

Οι περισσότεροι το θέλουν να προέρχεται από την Ινδία αν και οι όροι είναι περσικοί. Σε κάθε περίπτωση το σκάκι όπως το γνωρίζουμε σήμερα – διότι οι κινήσεις ήταν και είναι διαφορετικές των γνωστών στο ινδικό ή στο κινέζικο Σκάκι – άρχισαν να διαδίδονται τον 15ο αι. Μέχρι τότε κυριαρχούσε το λεγόμενο “μεσαιωνικό σκάκι”, όπου η Βασίλισσα ή το αντίστοιχό της δεν ήταν το κυρίαρχο κομμάτι που είναι σήμερα στην σκακιέρα. Ο Ισπανός ντε Λουτσένα στο βιβλίο του 1497 παραδίδει μέρη παρτίδων με το παλαιό και το νέο σύστημα κινήσεων. Μεταξύ άλλων παραδίδει και το περίφημο “Ματ αποπνιγμού”, την απόλυτη επικράτηση της λογικής έναντι της αριθμητικής υπεροχής του αντιπάλου.

Ο Γκρέκο προφανώς έλαβε το όνομά του λόγω καταγωγής. Δεν είναι τυχαίο που ονομαζόταν και “Καλαβρός” από την ελληνικότατη Καλαβρία της Μεγάλης Ελλάδος. Αμερικανός ιστορικός του Σκακιού υποστήριξε ότι ο Γκρέκο δεν γεννήθηκε στην Καλαβρία αλλά μετανάστευσε εκεί από την Πελοπόννησο. Ελάχιστα είναι γνωστά για την ζωή του πριν γίνει ο διασημότερος σκακιστής του τότε γνωστού κόσμου. Φέρεται να γεννήθηκε περί το 1600 στην Ιταλία ή στην Πελοπόννησο. Άγνωστο είναι σε ποια ηλικία και από ποιον διδάχθηκε το Σκάκι. Αλλά το 1620, σε ηλικία δηλαδή μόλις 20 ετών, συνέγραψε το πρώτο του σκακιστικό εγχειρίδιο, το “Trattato Del Nobilissimo Gioco De Scacchi” (Πραγματεία για το ευγενές παιχνίδι του Σκακιού).

Έχοντας κυριαρχήσει έναντι των ευγενών που ήταν εκείνη την εποχή κατά κύριο λόγο οι παίκτες του Σκακιού, ο Γκρέκο πήγε στην Γαλλία όπου έγραψε κυριολεκτικά ιστορία συντρίβοντας τους καλύτερους Γάλλους παίκτες και ευγενείς, μεταξύ άλλων τον Δούκα του Νεβέρ που με πρόσκληση των Μανιατών σχεδίαζε την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους και άλλους, κερδίζοντας δόξα αλλά και χρήμα καθώς οι ευγενείς δεν δίσταζαν να ποντάρουν μεγάλα ποσά. Λέγεται ότι κέρδισε στην Γαλλία πάνω από 5.000 χρυσά νομίσματα.

Το 1622 πέρασε στην Αγγλία. Στο Λονδίνο έπαιξε κόντρα σε όλη την αγγλική ελίτ και κέρδισε τους πάντες. Ήταν τότε που άρχισε να καταγράφει ολόκληρες τις παρτίδες που έτσι – ορισμένες τουλάχιστον – σώθηκαν στον χρόνο. Σε μια από αυτές συντρίβει τον αντίπαλό του σε μόλις 7 κινήσεις μετά από θυσία κομματιού. Το 1624 επέστρεψε στο Παρίσι και μετά από νέους θριάμβους μετέβη στην Μαδρίτη στην αυλή του βασιλιά Φιλίππου Δ. Εκεί κέρδισε όλους, μα όλους, τους αντιπάλους που ο εκστασιασμένος βασιλιάς έβαλε απέναντί του. Έτσι ο Γκρέκο είχε κυριαρχήσει στις μεγάλες ευρωπαϊκές μητροπόλεις, τη Ρώμη, το Παρίσι, το Λονδίνο, την Μαδρίτη.

Για άγνωστους λόγους αποφάσισε να μεταβεί στις ισπανικές κτήσεις στην Αμερική και πράγματι έφτασε, μάλλον γύρω στο 1634. Αρρώστησε όμως βαριά και πέθανε στην μακρινή αυτή χώρα, ενώ όλες οι σκακιστικές του σημειώσεις και τα συγγράμματα πέρασαν στους Ιησουίτες μοναχούς.

Υπήρξε ο καλύτερος σκακιστής της εποχής του, μιας εποχής μετάβασης που οδήγησε στο μοντέρνο Σκάκι, παίζοντας επιθετικά, προτιμώντας να θυσιάζει πιόνια ή κομμάτια προκειμένου να κερδίσει χρόνο, “ανάπτυξη” και χώρο στην σκακιέρα, “δένοντας” σταδιακά τον αντίπαλο στην θέληση της δικής του λογικής. Το παράδειγμά του ακολούθησαν ο Γάλλος Φιλιντόρ, τον 18ο αι. και οι περίφημοι Άντερσεν (Αθάνατη και Αειθαλής παρτίδα) και Πολ Μέρφι τον 19ο αι.

Ο μεγάλος Σοβιετικός σκακιστής και παγκόσμιος πρωταθλητής για χρόνια Μιχαήλ Μποτβίνικ τον χαρακτήρισε ως τον “πρώτο επαγγελματία σκακιστή της ιστορίας” και δεν είχε άδικο καθώς ο Γκρέκο ζούσε για να παίζει Σκάκι και ζούσε από τις νίκες του στο Σκάκι. Παράλληλα βέβαια επιβεβαίωσε και την παροιμία “όποια πέτρα κι αν σηκώσεις Έλληνα θα βρεις”…

Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε μια από τις νίκες του.

https://www.history-point.gr/