Μπορούν τα φωτοβολταϊκά της Β. Αφρικής να δώσουν τη λύση στην Ευρώπη;
Γιώργος Φιντικάκης
Shutterstock
Η απόφαση της Ευρώπης να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία φέρνει στο προσκήνιο τον αφρικανικό ήλιο. Οι δυνατότητες παραγωγής και μεταφοράς «πράσινης» καθαρής ενέργειας από Σαχάρα και Β.Αφρική είναι τεράστιες. Μόνο στην Αίγυπτο, η παραγωγή ΑΠΕ πρόκειται να αυξηθεί από τα 5,8 GW σήμερα στα 61 GW το 2035.
Το κόστος της ; Υπολογίζεται έως και 50% φθηνότερο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Το υλικό επομένως υπάρχει. Μένει να σχεδιαστούν και τα υποβρύχια έργα που θα μεταφέρουν την ενέργεια. Από την Τυνησία, την Αλγερία, την Λιβύη μέχρι την Αίγυπτο και το Ισραήλ, εξετάζονται projects ηλεκτρικών διασυνδέσεων πολλών δισ ευρώ με Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα.
Η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση είναι με το μέρος τους. Υπέρ τους και οι τρέχουσες τεχνολογικές συνθήκες. Η πρόοδος της τεχνολογίας και η ενίσχυση του ανταγωνισμού ρίχνουν τις τιμές στα υποθαλάσσια καλώδια, δίνοντας απαντήσεις στα προβλήματα που αντιμετώπισε το 2010 το φιλόδοξο έργο Desertec. Όπως για παράδειγμα, τα κόστη πόντισης σε βάθη ακόμη και 2.500 μέτρων στην περίπτωση του έργου Ελλάδας-Αιγύπτου. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο προϋπολογισμός του project που σήμερα εκτιμάται στα 3,5 δισ ευρώ, υπολογίζονταν 30%-40% υψηλότερα όταν έπεσε για πρώτη φορά η ιδέα στο τραπέζι, το 2009.
Το ίδιο ισχύει και για τις ΑΠΕ. Οι τιμές των 17 δολαρίων ανά μεγαβατώρα που έδωσαν πρόσφατες δημοπρασίες για φωτοβολταϊκά στην Αίγυπτο, ακόμη και αν συνυπολογιστούν τα κόστη μεταφοράς προς Ευρώπη, θα είναι και πάλι άκρως ανταγωνιστική σε σχέση με τις ελληνικές και τις ιταλικές.
Η αφρικανική ενέργεια μπορεί να καλύψει μέρος της ακόρεστης όρεξης των ευρωπαίων για ενέργεια, λένε και οι μελέτες. Η συγκεντρωμένη παραγωγή ηλιακής ενέργειας στις ερήμους της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα μπορούσε ενδεχομένως να καλύψει έως και το 20% της ευρωπαϊκής ζήτησης, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα. Υπάρχουν όμως και προκλήσεις. Η κάλυψη του 20% της ερήμου Σαχάρα με ηλιακά πάνελ, θα μπορούσε να αυξήσει τις τοπικές θερμοκρασίες. Στον αντίποδα βέβαια θα μειώνονταν οι εκπομπές CO2 λόγω της υποκατάστασης αντίστοιχων ποσοτήτων συμβατικής ενέργειας.
Η πολιτική απόφαση της Ευρώπης, παρά τα εμπόδια, να τρέξει την πράσινη μετάβαση, ενισχύει τις πιθανότητες υλοποίησης με επιταχυνόμενο ρυθμό τέτοιων έργων. Το γεγονός ότι διαθέτει το πιο μεγάλο σε έκταση και ταυτόχρονα σύγχρονο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, παίζει το ρόλο του. Καθιστά σχετικά εύκολο το να αυξηθεί η χωρητικότητα του για να «σηκώσει» την πράσινη αφρικανική ενέργεια με κατεύθυνση προς Βορρά.
Το Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ
Σε αυτή την συγκυρία, η Ελλάδα φιλοδοξεί να γίνει μια από τις γέφυρες μεταφοράς πράσινης ενέργειας από Αφρική και Μέση Ανατολή. Τέτοια γέφυρα θα μπορούσε να αποτελέσει η περίφημη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ, η οποία, αφού πέρασε από σαράντα κύματα την τελευταία δεκαετία, ξαναέρχεται στο προσκήνιο.
Μήκους 1.208 χλμ, ισχύος 1 GW και προϋπολογισμού 2,5 δισ ευρώ, το EuroAsia Interconnector, όπως ονομάζεται η εταιρεία του έργου, θα μπορούσε εφόσον ληφθεί η τελική απόφαση να είναι έτοιμο ακόμη και στα τέλη του 2025. Στο έργο δείχνουν να μπαίνουν πιο δυναμικά οι Ισραηλινοί μετά από χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με 657 εκατ. ευρώ του τμήματος Κύπρου – Ελλάδος.
Τόσο η Κύπρος όσο και το Ισραήλ επιθυμούν την ενεργειακή διασύνδεση με την Ευρώπη και την μεταφορά ενέργειας μέσω των εγκατεστημένων εκεί έργων ΑΠΕ. Πρόσφατα επισκέφθηκαν την Αθήνα στελέχη του ισραηλινού διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και συναντήθηκαν με τον ΑΔΜΗΕ. Ο τελευταίος ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του EuroAsia Interconnector.
Διπλό υποβρύχιο καλώδιο
Το άλλο έργο αφορά την διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου με βάση επενδυτική πρόταση του ομίλου Κοπελούζου. Ενα διπλό υποβρύχιο καλώδιο, θα ακολουθεί μια διαδρομή 954 χιλιομέτρων από το El Sallum έως την Νέα Μάκρη, παρακάμπτοντας για ευνόητους λόγους την ΑΟΖ της Λιβύης. Το project, εκτιμώμενης επένδυσης 3,569 δισ. ευρώ θα μεταφέρει στην Ελλάδα ενέργεια από αιγυπτιακές ΑΠΕ, ισχύος 3 GW, εκ των οποίων 1 GW θα συνεχίζει προς τα δίκτυα της Ε.Ε.
Από τα υπόλοιπα, το 1 GW θα είναι στην διάθεση της εγχώριας βιομηχανίας και 1 GW θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου, με την πλειονότητα των ποσοτήτων του να οδεύει επίσης εκτός Ελλάδος. Το έργο έχει υποβληθεί για χρηματοδότηση ως στρατηγικής σημασίας project για την Ε.Ε. (PCI). Ενα τυπικό χρονοδιάγραμμα για τέτοια έργα κινείται στα 6- 7 χρόνια. Εφόσον ωστόσο επιταχυνθούν οι διαδικασίες με συνδρομή της ΕΕ θα μπορούσε και να ηλεκτριστεί στην 5ετία.
Τέταρτο μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό στον κόσμο
Στην Αίγυπτο λειτουργεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα στον κόσμο, τέταρτο στην παγκόσμια κατάταξη το Σεπτέμβριο του 2021, σύμφωνα με το pv-magazine. Το Benban Solar Park, όπως ονομάζεται, έχει ισχύ 1.650 MW και αποτελεί δείγμα της ραγδαίας αναπτυσσόμενης αγοράς ηλιακής ενέργειας στην Β. Αφρική. Το τοπίο εξελίσσεται δυναμικά, καθώς οι τιμές των φωτοβολταϊκών πέφτουν και τα οφέλη της ηλιακής ενέργειας γίνονται προφανή ακόμη και σε χώρες, όπου τον τόνο στην ενέργεια έδιναν - και δίνουν- τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, όπως η Αίγυπτος.
Σήμερα, η Αίγυπτος καλύπτει πάνω από 10% των αναγκών της από ανανεώσιμες πηγές, ποσοστό που θα διπλασιαστεί εντός τετραετίας. Σε μια χώρα που διαθέτει την ηλιοφάνεια της Αιγύπτου, οι στόχοι για 61 GW έως το 2035 παραμένουν μετριοπαθείς.
Shutterstock
Η απόφαση της Ευρώπης να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία φέρνει στο προσκήνιο τον αφρικανικό ήλιο. Οι δυνατότητες παραγωγής και μεταφοράς «πράσινης» καθαρής ενέργειας από Σαχάρα και Β.Αφρική είναι τεράστιες. Μόνο στην Αίγυπτο, η παραγωγή ΑΠΕ πρόκειται να αυξηθεί από τα 5,8 GW σήμερα στα 61 GW το 2035.
Το κόστος της ; Υπολογίζεται έως και 50% φθηνότερο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Το υλικό επομένως υπάρχει. Μένει να σχεδιαστούν και τα υποβρύχια έργα που θα μεταφέρουν την ενέργεια. Από την Τυνησία, την Αλγερία, την Λιβύη μέχρι την Αίγυπτο και το Ισραήλ, εξετάζονται projects ηλεκτρικών διασυνδέσεων πολλών δισ ευρώ με Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα.
Η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση είναι με το μέρος τους. Υπέρ τους και οι τρέχουσες τεχνολογικές συνθήκες. Η πρόοδος της τεχνολογίας και η ενίσχυση του ανταγωνισμού ρίχνουν τις τιμές στα υποθαλάσσια καλώδια, δίνοντας απαντήσεις στα προβλήματα που αντιμετώπισε το 2010 το φιλόδοξο έργο Desertec. Όπως για παράδειγμα, τα κόστη πόντισης σε βάθη ακόμη και 2.500 μέτρων στην περίπτωση του έργου Ελλάδας-Αιγύπτου. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο προϋπολογισμός του project που σήμερα εκτιμάται στα 3,5 δισ ευρώ, υπολογίζονταν 30%-40% υψηλότερα όταν έπεσε για πρώτη φορά η ιδέα στο τραπέζι, το 2009.
Το ίδιο ισχύει και για τις ΑΠΕ. Οι τιμές των 17 δολαρίων ανά μεγαβατώρα που έδωσαν πρόσφατες δημοπρασίες για φωτοβολταϊκά στην Αίγυπτο, ακόμη και αν συνυπολογιστούν τα κόστη μεταφοράς προς Ευρώπη, θα είναι και πάλι άκρως ανταγωνιστική σε σχέση με τις ελληνικές και τις ιταλικές.
Η αφρικανική ενέργεια μπορεί να καλύψει μέρος της ακόρεστης όρεξης των ευρωπαίων για ενέργεια, λένε και οι μελέτες. Η συγκεντρωμένη παραγωγή ηλιακής ενέργειας στις ερήμους της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα μπορούσε ενδεχομένως να καλύψει έως και το 20% της ευρωπαϊκής ζήτησης, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα. Υπάρχουν όμως και προκλήσεις. Η κάλυψη του 20% της ερήμου Σαχάρα με ηλιακά πάνελ, θα μπορούσε να αυξήσει τις τοπικές θερμοκρασίες. Στον αντίποδα βέβαια θα μειώνονταν οι εκπομπές CO2 λόγω της υποκατάστασης αντίστοιχων ποσοτήτων συμβατικής ενέργειας.
Η πολιτική απόφαση της Ευρώπης, παρά τα εμπόδια, να τρέξει την πράσινη μετάβαση, ενισχύει τις πιθανότητες υλοποίησης με επιταχυνόμενο ρυθμό τέτοιων έργων. Το γεγονός ότι διαθέτει το πιο μεγάλο σε έκταση και ταυτόχρονα σύγχρονο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, παίζει το ρόλο του. Καθιστά σχετικά εύκολο το να αυξηθεί η χωρητικότητα του για να «σηκώσει» την πράσινη αφρικανική ενέργεια με κατεύθυνση προς Βορρά.
Το Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ
Σε αυτή την συγκυρία, η Ελλάδα φιλοδοξεί να γίνει μια από τις γέφυρες μεταφοράς πράσινης ενέργειας από Αφρική και Μέση Ανατολή. Τέτοια γέφυρα θα μπορούσε να αποτελέσει η περίφημη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ, η οποία, αφού πέρασε από σαράντα κύματα την τελευταία δεκαετία, ξαναέρχεται στο προσκήνιο.
Μήκους 1.208 χλμ, ισχύος 1 GW και προϋπολογισμού 2,5 δισ ευρώ, το EuroAsia Interconnector, όπως ονομάζεται η εταιρεία του έργου, θα μπορούσε εφόσον ληφθεί η τελική απόφαση να είναι έτοιμο ακόμη και στα τέλη του 2025. Στο έργο δείχνουν να μπαίνουν πιο δυναμικά οι Ισραηλινοί μετά από χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με 657 εκατ. ευρώ του τμήματος Κύπρου – Ελλάδος.
Τόσο η Κύπρος όσο και το Ισραήλ επιθυμούν την ενεργειακή διασύνδεση με την Ευρώπη και την μεταφορά ενέργειας μέσω των εγκατεστημένων εκεί έργων ΑΠΕ. Πρόσφατα επισκέφθηκαν την Αθήνα στελέχη του ισραηλινού διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και συναντήθηκαν με τον ΑΔΜΗΕ. Ο τελευταίος ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του EuroAsia Interconnector.
Διπλό υποβρύχιο καλώδιο
Το άλλο έργο αφορά την διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου με βάση επενδυτική πρόταση του ομίλου Κοπελούζου. Ενα διπλό υποβρύχιο καλώδιο, θα ακολουθεί μια διαδρομή 954 χιλιομέτρων από το El Sallum έως την Νέα Μάκρη, παρακάμπτοντας για ευνόητους λόγους την ΑΟΖ της Λιβύης. Το project, εκτιμώμενης επένδυσης 3,569 δισ. ευρώ θα μεταφέρει στην Ελλάδα ενέργεια από αιγυπτιακές ΑΠΕ, ισχύος 3 GW, εκ των οποίων 1 GW θα συνεχίζει προς τα δίκτυα της Ε.Ε.
Από τα υπόλοιπα, το 1 GW θα είναι στην διάθεση της εγχώριας βιομηχανίας και 1 GW θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου, με την πλειονότητα των ποσοτήτων του να οδεύει επίσης εκτός Ελλάδος. Το έργο έχει υποβληθεί για χρηματοδότηση ως στρατηγικής σημασίας project για την Ε.Ε. (PCI). Ενα τυπικό χρονοδιάγραμμα για τέτοια έργα κινείται στα 6- 7 χρόνια. Εφόσον ωστόσο επιταχυνθούν οι διαδικασίες με συνδρομή της ΕΕ θα μπορούσε και να ηλεκτριστεί στην 5ετία.
Τέταρτο μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό στον κόσμο
Στην Αίγυπτο λειτουργεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα στον κόσμο, τέταρτο στην παγκόσμια κατάταξη το Σεπτέμβριο του 2021, σύμφωνα με το pv-magazine. Το Benban Solar Park, όπως ονομάζεται, έχει ισχύ 1.650 MW και αποτελεί δείγμα της ραγδαίας αναπτυσσόμενης αγοράς ηλιακής ενέργειας στην Β. Αφρική. Το τοπίο εξελίσσεται δυναμικά, καθώς οι τιμές των φωτοβολταϊκών πέφτουν και τα οφέλη της ηλιακής ενέργειας γίνονται προφανή ακόμη και σε χώρες, όπου τον τόνο στην ενέργεια έδιναν - και δίνουν- τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, όπως η Αίγυπτος.
Σήμερα, η Αίγυπτος καλύπτει πάνω από 10% των αναγκών της από ανανεώσιμες πηγές, ποσοστό που θα διπλασιαστεί εντός τετραετίας. Σε μια χώρα που διαθέτει την ηλιοφάνεια της Αιγύπτου, οι στόχοι για 61 GW έως το 2035 παραμένουν μετριοπαθείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε