Μήνυμα από Ιερουσαλήμ: Ενδυνάμωση άξονα Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ

Στην ιστοσελίδα της εφημερίδας The Jerusalem Post δημοσιεύεται άρθρο γνώμης του Efraim Inbar, Προέδρου του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας των Ιεροσολύμων (Jerusalem Institute for Strategy and Security/ JISS). Τίτλος: «Ποια είναι η ατζέντα για την Ανατολική Μεσόγειο; Χρειάζεται μια περισσότερο συνεκτική ατζέντα κοινής εξωτερικής πολιτικής, προκειμένου να ενδυναμωθεί η στρατηγική σημασία της εταιρικής σχέσης Αθηνών, Ιεροσολύμων, Λευκωσίας». Ακολούθως επισημαίνονται τα κυριότερα σημεία του δημοσιεύματος:

ΠΗΓΗ: JERUSALEM POST via HELLAS JOURNAL

Τα τελευταία χρόνια, οι χώρες Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ έχουν εντείνει σε σημαντικό βαθμό τις πολιτικές, ενεργειακές και στρατιωτικές τους σχέσεις. Οι πολιτικές ηγεσίες τους συνεδριάζουν τακτικά από κοινού, συντονίζοντας τις ενεργειακές τους πολιτικές, ιδίως σ’ ό,τι αφορά στα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον προχώρησαν στην ίδρυση του EastMed Gas Forum Φόρουμ, όπου μετέχουν επίσης οι χώρες Αίγυπτος, Ιταλία, Ιορδανία καθώς και η Παλαιστινιακή Αρχή, -ενός Forum που κατέστη πλατφόρμα περιφερειακής συνεργασίας για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο. Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ πραγματοποιούν επίσης διάφορες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, βελτιώνοντας τις δυνατότητές τους. (…)

Αυτό όμως που ακόμη χρειάζεται είναι μια κατά το δυνατόν συνεκτικότερη ατζέντα κοινής εξωτερικής πολιτικής, προκειμένου να ενισχυθεί η στρατηγική σημασία της εταιρικής σχέσης Αθηνών- Ιεροσολύμων- Λευκωσίας. Πρώτο θέμα στην ημερήσια διάταξη θα πρέπει να είναι ο καλύτερος συντονισμός με την Ουάσιγκτον ως προς την ευαισθητοποίηση των ΗΠΑ αναφορικά με τις «περιφερειακές πραγματικότητες», καθώς δε φαίνεται να υπάρχει μια συνεκτική πολιτική έναντι αυτής της περιοχής.

Η Ουάσιγκτον έχει εμμονή με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην προσέγγισή της με την Αίγυπτο, το σημαντικότερο αραβικό κράτος. Στην περίπτωση της Λιβύης «κλίνει» προς τα ισλαμιστικά στοιχεία. Το απόγειο της «στρατηγικής μυωπίας» της υπήρξε η άρση της στήριξής της στον αγωγό EastMed, -υποτίθεται για περιβαλλοντικούς λόγους,- που είχε σχεδιαστεί με σκοπό τη μεταφορά ενέργειας στην Ευρώπη, λίγες μόλις εβδομάδες πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία πυροδότησε δριμεία ενεργειακή κρίση. (…)

Καθώς οι ΗΠΑ στρέφουν πλέον για ευνόητους λόγους την προσοχή τους προς την Κίνα, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα βρεθεί ακόμη λιγότερο στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους. Όμως, η αύξηση των τιμών της ενέργειας μπορεί και να επιβραδύνει την αμερικανική αποχώρηση από την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Επομένως, η περίοδος αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί, προκειμένου να διασφαλιστεί μια καλύτερη κατανόηση, εκ μέρους των ΗΠΑ, της αξίας της τριμερούς «κοινής γραμμής». Και η επικείμενη επίσκεψη του αμερικανού Προέδρου στο Ισραήλ αποτελεί ευκαιρία προς αυτή την κατεύθυνση.

Δεύτερο θέμα της κοινής ημερήσιας διάταξης θα πρέπει να είναι η Αίγυπτος, μέλος του EastMed Gas Forum και ιστορική αντίπαλος τη Τουρκίας. Ελλάδα και Κύπρος έχουν προχωρήσει σε στρατιωτικές σχέσεις με την Αίγυπτο, ωστόσο η τελευταία εμφανίζεται απρόθυμη να ενταχθεί στην «κοινή γραμμή» Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ, παρά τη σημαντική βελτίωση στις σχέσεις Καΐρου- Ιεροσολύμων. Η συμμετοχή της Αιγύπτου σε μία τέτοια ομάδα θα ήταν βεβαίως ιδιαιτέρως επωφελής και για τις τέσσερις χώρες.

Τρίτο ζήτημα είναι βεβαίως η Τουρκία, αναθεωρητική δύναμη με νεο- οθωμανικές και ισλαμιστικές «παρορμήσεις», της οποίας η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να έχει μετριαστεί, πλην όμως, όσο κυβερνά ο Erdogan, οι πιθανότητες να δημιουργηθούν νέα προβλήματα είναι μεγάλες.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή και η αποδυναμωμένη Ρωσία παρέχουν στην Τουρκία και σε άλλες περιφερειακές δυνάμεις μεγαλύτερη ελευθερία δράσης, οι δε ΗΠΑ εξακολουθούν να διστάζουν να ασκήσουν πίεση στην Τουρκία, φοβούμενες ότι μπορεί να την σπρώξουν έτσι στην αγκαλιά της Μόσχας. Εξ ου και είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ενθάρρυνσης του τουρκικού τυχοδιωκτισμού.

Τέλος, τέταρτο ζήτημα κοινού ενδιαφέροντος συνδέεται με την ομάδα West Asia Quad, απαρτιζόμενης από τις ΗΠΑ, την Ινδία, το Ισραήλ και τα ΗΑΕ. Το Νέο Δελχί επιχειρεί να οικοδομήσει μια εναλλακτική στον κινεζικό «νέο δρόμο του μεταξιού», συνδέοντας την Ινδία με τη Μεσόγειο μέσω των ΗΑΕ και του Ισραήλ. (…) Το Ισραήλ, τα ΗΑΕ, η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να προωθήσουν αυτήν την εναλλακτική. Επιπλέον η καθιέρωση αυτής της ομάδας θα ενισχύσει τις πρόσφατες και εύθραυστες ακόμη Συμφωνίες του Αβραάμ. (…)

Η Ανατολική Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή είναι περιοχές με δυναμική συγκρούσεων, (…) το δε διεθνές δίκαιο αποδεικνύεται, όπως φαίνεται από τις εξελίξεις, αναποτελεσματικό σ’ ό,τι αφορά στην αποτροπή επιθετικών κρατών. (…)

Την ίδια στιγμή, (…) ανεξάρτητα από την κοινή γραμμή Αθηνών- Ιεροσολύμων- Λευκωσίας (…), το Ισραήλ θα πρέπει να λειτουργήσει ως πρότυπο και το δόγμα της αυτοδυναμίας του να αποτελέσει αντικείμενο μίμησης: κάθε κράτος χωριστά θα πρέπει να επενδύσει στην άμυνα και να ενισχύσει τις στρατιωτικές του δυνατότητες. Η επίδειξη αδυναμίας πάντοτε λειτουργεί ως πρόκληση για τον επιτιθέμενο. (…) Η εφαρμογή μιας τέτοιας ατζέντας θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη σταθερότητας σε μια προβληματική περιοχή. Η Αθήνα και τα Ιεροσόλυμα, τα ιδρυτικά θεμέλια του δυτικού πολιτισμού, θα πρέπει να δείξουν τον δρόμο στον υπόλοιπο κόσμο.