O Πούτιν ποντάρει σε (ακροδεξιούς) φίλους του στα Βαλκάνια για να συντηρήσει τον αιματηρό του πόλεμο στην Ουκρανία

Διαδήλωση υπέρ της Ρωσίας στο Βελιγράδι τον Απρίλιο του 2022. EPA, ANDREJ CUKIC

ΤΟΥ MICHAEL COLBORNE/GUARDIAN

Εργάζομαι στον ιστότοπο διερευνητικής δημοσιογραφίας Bellingcat, όπου ηγούμαι του έργου μας χρησιμοποιώντας ερευνητικές μεθόδους ανοιχτού κώδικα για την παρακολούθηση της ακροδεξιάς στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Στα Βαλκάνια, βλέπουμε πώς τα ακροδεξιά περιθώρια της Σερβίας ενισχύουν την αιματηρή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτές οι ομάδες δεν βοηθούν απλώς να φουντώσουν οι φλόγες για να υποστηρίξουν τον πόλεμο της Ρωσίας. Λαμβάνουν επίσης ρωσική βοήθεια για να προωθήσουν τη δική τους επικίνδυνη ατζέντα σε ένα ήδη διχασμένο μέρος της Ευρώπης.

Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται, το Κρεμλίνο έχει στο πλευρό του μερικές από τις πιο ανατρεπτικές και επικίνδυνες ακροδεξιές δυνάμεις στα Βαλκάνια. Τον Απρίλιο του 2022, χιλιάδες Σέρβοι βγήκαν στους δρόμους του Βελιγραδίου για να διαμαρτυρηθούν για την υποστήριξη της κυβέρνησής τους στην αναστολή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών λόγω της εισβολής του στην Ουκρανία. Στη συγκέντρωση, οι διαδηλωτές κυμάτισαν ρωσικές και σερβικές σημαίες και φώναξαν συνθήματα όπως: «Σέρβοι και Ρώσοι – αδέρφια για πάντα!».

Η διαμαρτυρία στη σερβική πρωτεύουσα οργανώθηκε από την ακροδεξιά ομάδα Λαϊκή Περίπολος και τον αρχηγό της, Ντάμνιαν Κνέζεβιτς, ο οποίος έχει επίσης οργανώσει πολλές άλλες φιλορωσικές συγκεντρώσεις. Μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Knežević και ένας άλλος αρχηγός της Λαϊκής Περιπολίας ταξίδεψαν από τη Σερβία στη Ρωσία. Πέρασαν μια εβδομάδα εκεί, μετά από πρόσκληση πολλών ρωσικών ΜΜΕ – συμπεριλαμβανομένου ενός με επικεφαλής τον διαβόητο συνεργάτη του Πούτιν,  Yevgeny Prigozhin .

Πολλοί Σέρβοι πιστεύουν ότι η Ρωσία ενεργεί εδώ και πολύ καιρό ως προστάτης της Σερβίας και των συμφερόντων της. Οι δύο χώρες μοιράζονται σλαβικές ρίζες και οι άνθρωποι τόσο στη Ρωσία όσο και στη Σερβία αισθάνονται ότι έχουν δαιμονοποιηθεί από τη Δύση. Ο Knežević έχει ισχυριστεί ότι η Ρωσία, μαζί με τη Σερβία στους γιουγκοσλαβικούς πολέμους της δεκαετίας του 1990, έχουν χαρακτηριστεί άδικα ως επιτιθέμενοι όταν απλώς προσπαθούν να προστατεύσουν τους εθνικούς τους αδελφούς. Ο Κνέζεβιτς και οι φίλοι του έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με φιλορωσικές προτροπές. Έχουν χαρακτηριστεί ως οι πιο αφοσιωμένοι υπερασπιστές των Σέρβων από κάθε είδους εξωτερικές απειλές.  Γι’ αυτό όπως δήλωσε ένας περιφερειακός αναλυτής, η ακροδεξιά της Σερβίας παρέχει «την πιο σταθερή και εντατική υποστήριξη» για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

• Αυτή η υποστήριξη περιλαμβάνει κάτι περισσότερο από λόγια ή συγκεντρώσεις. Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, η μικρή νεοφασιστική ομάδα Σερβική Δράση δημοσίευσε ένα βίντεο στο κανάλι της στο YouTube καταγράφοντας μια επίσκεψη που είχαν κάνει αρκετούς μήνες πριν στην Αγία Πετρούπολη. Αρκετά μέλη της Σερβικής Δράσης ταξίδεψαν εκεί μετά από πρόσκληση του Ρωσικού Αυτοκρατορικού Κινήματος (RIM), το οποίο έχει χαρακτηριστεί επίσημα τρομοκρατική ομάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Στο βίντεο, ο αρχηγός της RIM, Denis Gariev, πυροβολεί ένα όπλο και καυχιέται ότι διδάσκει σχεδόν 1.000 Ρώσους το χρόνο στο εκπαιδευτικό κέντρο του κινήματος.

Την επομένη της δημοσίευσης του βίντεο από τη Σερβική Δράση, ο Κνέζεβιτς εμφανίστηκε σε συνέντευξη Τύπου στην Αγία Πετρούπολη. Συνοδευόταν από τον Aleksandr Lysov, επικεφαλής ενός «Σερβο-ρωσικού πολιτιστικού κέντρου ενημέρωσης» που κατηγορείται ότι απείλησε Ρώσους κατά του Πούτιν που ζουν στη Σερβία , καθώς και έναν ακτιβιστή από τη Young Guard, τη νεολαία του πολιτικού κόμματος του Πούτιν, United Russia. .

Αυτό που με ενδιέφερε δεν ήταν τόσο πολύ αυτό που είπε ο Knežević σε αυτή τη συνέντευξη Τύπου, αλλά το πού λάμβανε χώρα: Στο κέντρο Τύπου του Patriot Media Group , ενός συγκροτήματος μέσων ενημέρωσης του οποίου το διοικητικό συμβούλιο διευθύνεται από τον Prigozhin. Το Patriot Media Group ήταν ένας από τους τρεις οργανισμούς μέσων ενημέρωσης που η People’s Patrol ισχυρίστηκε ότι τους προσκάλεσε στη Ρωσία (στα άλλα περιλαμβανόταν το διαβόητο ρωσικό κρατικό μέσο RT – για το οποίο ο Knežević έδωσε μια συνέντευξη στο στούντιο – και την ταμπλόιντ Komsomolskaya Pravda υπέρ του Κρεμλίνου).

Ο Prigozhin είναι ένας άνθρωπος που δυστυχώς γνωρίζουμε πολύ καλά στη Bellingcat . Είναι πρώην κατάδικος και έμπιστος του Πούτιν που υπόκειται σε αμερικανικές κυρώσεις και καταζητείται από το FBI για τον φερόμενο ρόλο του στη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές του 2016. Έχει κερδίσει δισεκατομμύρια δολάρια από συμβόλαια ρωσικού κράτους και φέρεται να ελέγχει τη Wagner , την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία που συνδέεται με πολλά υποτιθέμενα εγκλήματα πολέμου στην Αφρική και την Ουκρανία .

• Θα ήταν λάθος να αγνοήσουμε τις σχέσεις μεταξύ της σερβικής ακροδεξιάς και της Ρωσίας ως ανούσιες ή ανάξιες περαιτέρω προσοχής. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων προειδοποίησαν νωρίτερα αυτό το έτος ότι ο ακροδεξιός εξτρεμισμός στη Σερβία βρίσκεται σε άνοδο. Το EuroPride, η διεθνής εκδήλωση LGBT που είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στο Βελιγράδι αυτόν τον μήνα, αντιμετώπισε μια σειρά βίαιων απειλών από την ακροδεξιά και ο Σέρβος πρόεδρος, Aleksandar Vučić, ανακοίνωσε ότι η εκδήλωση θα ακυρωθεί. Η γειτονική Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου οι εθνικιστικές εντάσεις απειλούν να διαλύσουν τη χώρα, έχει εκλογές τον Οκτώβριο.

Το Μαυροβούνιο, το οποίο χωρίστηκε από τη Σερβία το 2006, θα μπορούσε σύντομα να έχει επίσης νέες εκλογές. Η χώρα συνεχίζει να μαστίζεται από διαφωνίες σχετικά με την εθνική της ταυτότητα, μεταξύ Μαυροβουνίων που προσανατολίζονται περισσότερο στην ανεξαρτησία και αυτοπροσδιοριζόμενων Σέρβων που θέλουν στενότερες σχέσεις με τη γειτονική Σερβία. Οι εντάσεις με  το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο κήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008 και φιλοξενεί μια μικρή σερβική μειονότητα, παραμένουν το μεγαλύτερο σημείο ανάφλεξης στην περιοχή. Η συγκυρία, δυστυχώς, είναι η σωστή για την ακροδεξιά της Σερβίας να προκαλέσει προβλήματα αν το θέλει – και έχουν φίλους στη Ρωσία για να τους βοηθήσουν.

Και η Ρωσία έχει ήδη αρχίσει να βοηθά. Ένα αγγλόφωνο ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε πρόσφατα στο RT προσέφερε μια πλατφόρμα στον Knežević και σε άλλες Σέρβες ακροδεξιές προσωπικότητες να εκφράσουν τις απόψεις τους χωρίς αμφισβήτηση. «Ακριβώς όπως η Ρωσία απελευθερώνει τον ρωσικό κόσμο μέσω της αποναζιστικοποίησης και της αποστρατικοποίησης», λέει ο Μίσα Βάτσιτς, μια ακροδεξιά προσωπικότητα που από καιρό φέρεται να συνδέεται με τον Βούτσιτς και το κυβερνών Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα του, «εμείς οι Σέρβοι έχουμε επίσης το δικαίωμα, μέσω ειδικών επιχειρήσεων, να δημιουργήσουμε τον δικό μας σερβικό κόσμο».

• Αγνοούμε την ακροδεξιά στα Βαλκάνια με κίνδυνο. Οι ιδεολογίες τους βασίζονται στις ίδιες δυσαρέσκειες και παράπονα που προκάλεσαν τους πολέμους διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας της δεκαετίας του 1990, αλλά τώρα έχουν βρει περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, πρόθυμους να τους ενθαρρύνουν και να τους υποστηρίξουν. Δεν θα ήταν η πρώτη φορά – το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίστηκε σε ένα τηλεγράφημα που αποχαρακτηρίστηκε πρόσφατα ότι η Ρωσία έχει ξοδέψει 300 εκατομμύρια δολάρια από το 2014 για να προσπαθήσει να επηρεάσει πολιτικούς και άλλους σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Βαλκανίων. Η Ρωσία μπορεί να μην άναψε αυτή τη φωτιά, αλλά είναι πολύ χαρούμενη που βοηθάει να την πυροδοτήσει.

https://hellasjournal.com/