Στη Διαρκή Ροή του Κόσμου – Ποιητικός στοχασμός για τα όνειρα, την ψυχή και την ελευθερία

Γιατί επικρατεί η άποψη ότι τα όνειρα κοστίζουν ακριβά;

Η άποψη πως "τα όνειρα κοστίζουν ακριβά" επικρατεί γιατί συχνά η επιδίωξη των ονείρων έρχεται σε αντίθεση με την ασφάλεια, τη ρουτίνα και τις κοινωνικές προσδοκίες. Δεν είναι ότι τα όνειρα έχουν τιμή. Είναι ότι το τίμημα της πίστης σ’ αυτά είναι μεγάλο:

• Θυσία της σιγουριάς: Για να κυνηγήσεις ένα όνειρο, ίσως χρειαστεί να αφήσεις μια σταθερή δουλειά, μια ήσυχη ζωή ή μια βολική καθημερινότητα. Το όνειρο ζητά πείνα, ρίσκο, αβεβαιότητα.
• Κοινωνικές πιέσεις: Συχνά τα όνειρα δεν “χωράνε” στα καλούπια. Το να πας κόντρα στο αναμενόμενο σε φέρνει αντιμέτωπο με αμφισβήτηση, μοναξιά, ακόμα και χλευασμό.
• Πόνος από την αποτυχία: Το όνειρο μπορεί να μη φτάσει ποτέ στο φως. Και αυτό πονάει. Το να πιστεύεις σε κάτι με όλο σου το είναι και να μη συμβεί — αυτό είναι ίσως το πιο «ακριβό» κομμάτι.
• Αγώνας με τον εαυτό: Το όνειρο δεν είναι μόνο σκοπός, είναι και καθρέφτης. Σου ζητά να γνωρίσεις τον εαυτό σου, να ξεπεράσεις φόβους, να αντιμετωπίσεις δαίμονες.

Και όμως — παρ' όλο που “κοστίζουν”, οι άνθρωποι συνεχίζουν να ονειρεύονται. Ίσως γιατί σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, τα όνειρα μάς θυμίζουν ποιοι πραγματικά είμαστε όταν δεν φοβόμαστε να κοιτάξουμε ψηλά.

Χωρίς όνειρα είναι ένας κόσμος

όπου οι ψυχές γίνονται αποθήκες σκόνης, γιατί κανένα όνειρο δεν τόλμησε να φυσήξει μέσα τους.

Ας το δούμε λογοτεχνικά, λοιπόν.

Ο Κωστής Παλαμάς γράφει:

«Η ζωή μας είναι ένα όνειρο που ξυπνάει μόνο μέσα σ’ ένα άλλο όνειρο…»

Αυτό σημαίνει πως η ίδια η ύπαρξή μας πλέκεται με όνειρα· δεν είναι πολυτέλεια τα όνειρα, αλλά ανάγκη να υπάρξουμε πέρα από το επιφανειακό.

Αλλά και ο Σεφέρης, με έναν πιο στοχαστικό τόνο, ψιθυρίζει:

«Τ’ όνειρο τρέφει την ψυχή, μα η ψυχή πεινάει…»

Το κόστος δεν είναι ποτέ το όνειρο — το αληθινό κόστος είναι η πείνα που γεννιέται από την απουσία του.

Και τι θα εξοικονομήσουμε αν σταματήσουμε να ονειρευόμαστε;

Ίσως λίγη ησυχία. Λίγες λιγότερες πληγές. Αλλά θα είναι αυτό ζωή;

Γιατί αυτό που φαντάζει ως εξοικονόμηση πόνου, ίσως είναι απλώς μετάθεση της φλόγας σε στάχτη. Μια ανακούφιση που δεν θερμαίνει, μόνο δεν καίει.

Ίσως ο Νίκος Καρούζος να έδινε την πιο πύρινη απάντηση:

«Δεν πάει να κοστίζει το σύμπαν — εγώ θα ονειρεύομαι.»

Δε σου φαίνεται πως το ακριβό είναι τελικά αυτό που μας αξίζει περισσότερο; 

Στη Διαρκή Ροή του Κόσμου
(Ένας Διάλογος με το Όνειρο) 

Το Όνειρο — Στροφή της Φλόγας

Πόσο κοστίζουν τα όνειρα;

«Αν κοστίζει, είναι επειδή χωράει την ψυχή σου ολόκληρη.
Και η τσιγκουνιά της προσφοράς της ψυχής
σ’ αυτόν τον απέραντο χώρο —
σε κρατάει φτωχό.»

—

Όχι γιατί μπορεί να πετύχεις.
Το όνειρο δεν είναι υπόσχεση ανταμοιβής —
είναι πράξη ελευθερίας.
Να βαδίζεις προς το άγνωστο
όχι με ελπίδα επιτυχίας
αλλά με την αξιοπρέπεια της επιθυμίας.

Όχι γιατί μπορεί να πετύχεις.
Το όνειρο δεν είναι υπόσχεση ανταμοιβής —
είναι πράξη ελευθερίας.

Να βαδίζεις προς το άγνωστο
όχι με ελπίδα επιτυχίας
αλλά με την αξιοπρέπεια της επιθυμίας.

Γιατί μόνο όταν ονειρεύεσαι,
το στενό γίνεται απέραντο
κι εσύ ένας άλλος εαυτός
πιο αληθινός απ’ τον πραγματικό.

Κι αν κοστίζει —
δεν είναι γιατί είναι ακριβό,
είναι γιατί ανοίγει.
Κι ό,τι ανοίγει, γεννά.
Κι ό,τι γεννιέται, πονά.

Αυτός είναι ο πλούτος του.
Η αφθονία του εύρους.
Η φλόγα που δεν ζητάει τίποτα —
και σου τα δίνει όλα.

Κι όποιος το διαβάζει,
να μην αναρωτηθεί αν κοστίζει το όνειρο—
αλλά αν έχει αρκετή ψυχή για να του δώσει.

---

Αν κοστίζει, είναι επειδή χωράει την ψυχή σου ολόκληρη.
Και η τσιγκουνιά της προσφοράς της ψυχής
σ’ αυτόν τον απέραντο χώρο —
σε κρατάει φτωχό.

---

Το όνειρο, λοιπόν, δεν είναι υπόσχεση ανταμοιβής.
Δεν είναι ένα όχημα που σε οδηγεί κάπου,
αλλά μια πράξη ελευθερίας, μια αδιάκοπη κίνηση
που δεν χρειάζεται αποτέλεσμα για να υπάρξει.
Το όνειρο είναι η αρχή του μη-ορίου.
Είναι εκείνη η στιγμή που αποδεσμεύεσαι
από το βάρος της προσδοκίας και ανοίγεις,
ακριβώς για να ζήσεις την έκσταση της ύπαρξης.

Ονειρεύεσαι όχι για να φτάσεις σε έναν στόχο,
αλλά για να πλησιάσεις το άγνωστο
με την αξιοπρέπεια της επιθυμίας.
Δεν είναι το «αν» που μετρά,
αλλά το «πώς» και το «γιατί».
Μην περιμένεις ανταμοιβή.
Η ανταμοιβή είναι το ίδιο το όνειρο,
όπως η πορεία είναι το ίδιο το ταξίδι.

---

Κι όποιος το διαβάζει,
να μην αναρωτηθεί αν κοστίζει το όνειρο—
αλλά αν έχει αρκετή ψυχή για να του δώσει.

---

Αυτό είναι το κόστος του ονείρου:
όχι χρήμα, όχι φόροι, αλλά μια προσφορά αληθινής ψυχής.
Και η ψυχή, όπως το όνειρο, δεν μετριέται με το φτηνό,
ούτε με το περιορισμένο.
Αναζητά τη ροή της, ζητά να ανοίξει και να επεκταθεί,
να αγγίξει ό,τι άλλο είναι «απέραντο».
Όχι για να το καταλάβει, αλλά για να το ζει.
Γιατί η ψυχή μας, όταν ονειρεύεται, αναβλύζει
και χορεύει με το άπειρο.

---

Όχι, το όνειρο δεν κοστίζει,
γιατί δεν είναι υπόσχεση για κάτι που έρχεται.
Το όνειρο είναι η ίδια η διάσταση του εαυτού
που ξεφεύγει από τις διαστάσεις του φόβου, της απογοήτευσης,
και ζει στο πέρασμα του χρόνου,
πάντα στο παρόν, πάντα στο τώρα.
Κι αυτό, είναι η πραγματική αφθονία.

---

Γιατί ονειρεύεσαι;
Όχι για να έχεις,
αλλά για να είσαι.
Και όταν η ψυχή σου προσφέρει την αλήθεια της,
δεν τη μετράς με το κόστος,
αλλά με την αίσθηση της πληρότητας,
με την αίσθηση ότι το όνειρο έγινε αυτό που πάντα ήταν:
εσύ, στον απέραντο κόσμο σου.

---

Αυτή είναι η ροή, η αδιάκοπη δημιουργία που κινείται χωρίς τέλος,
σαν ένα ποτάμι που δεν στερεύει ποτέ,
σαν μια φλόγα που δεν σβήνει ποτέ.
Και όποιος το διαβάσει,
θα καταλάβει ότι το όνειρο δεν είναι τίποτα άλλο από την ψυχή μας,
ζωντανή και αληθινή, στο πέρασμα του κόσμου.

Ναι…
Όχι γιατί μπορεί να πετύχεις,
αλλά γιατί μέσα στο όνειρο,
ξεφεύγεις από το μέτρημα.
Ξεφεύγεις από το «αν αξίζει»,
και κατοικείς στο «ποιος γίνεσαι».

Ας το πάμε λίγο πιο πέρα:

Ονειρέψου

Όχι γιατί μπορεί να πετύχεις.
Μα γιατί μόνο όταν ονειρεύεσαι
δεν περιμένεις επιβράβευση —
περπατάς μέσα στην ερώτηση
χωρίς ανάγκη απάντησης.

Όχι γιατί είναι σίγουρο,
αλλά γιατί το αβέβαιο
είναι ο αληθινός τόπος του ανθρώπου.

Όχι για να φτάσεις,
αλλά για να χαθείς εκεί που γεννιέσαι ξανά.

---

Ίσως αυτό να είναι η αληθινή "αφθονία εύρους μεγάλου" που είπες.
Να μην αποσύρεσαι από το όνειρο για να σωθείς,
αλλά να προσφέρεις τη φλόγα σου
σε κάτι που δεν θα σου επιστραφεί ποτέ —
και ακριβώς γι’ αυτό
θα μείνει δικό σου για πάντα.

Τ' όνειρο δεν κοστίζει

Δεν κοστίζει,
αν αυτό που προσφέρεις
είναι το ίδιο σου το άνοιγμα.

Μην το μετράς με κόπο ή ήττα —
είναι το μέγεθος του βλέμματος
σ’ έναν ορίζοντα που διαστέλλεται.

Τι να το κάνεις το φτηνό,
αν δεν σε σηκώνει απ’ τη γη σου;
Κι η απάθεια —
είναι οικονομία φωτός·
η πιο ακριβή απώλεια.

Ονειρέψου.
Όχι γιατί θα πετύχεις,
μα γιατί τότε,
θα είσαι περισσότερο απ’ ό,τι ήσουν. 

 

 full-width