Ρήγματα στο μέτωπο: Ο Μητσοτάκης, οι δημοσκοπήσεις και η σκιά μιας προαναγγελθείσας πτώσης

Παρά τη διαρκή ροή "αισιόδοξων" μετρήσεων από φίλιες εταιρείες, ακόμη και κορυφαίοι του χώρου των δημοσκοπήσεων φέρονται να αναγνωρίζουν ότι η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται πλέον σε καθοδική τροχιά συγκρίσιμη με εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ λίγο πριν την κατάρρευση του 2019.

Οι γνωστές εταιρείες με τη φιλοκυβερνητική ρητορική συνεχίζουν, ωστόσο, να προβάλλουν εικόνα ανάκαμψης. Σε πλήρη αντίθεση με την κοινωνική πραγματικότητα, παρουσιάζουν μια Νέα Δημοκρατία που, παρά την κόπωση της κοινωνίας, τις ανοιχτές πληγές στην οικονομία, τα σκάνδαλα και την πολιτική φθορά, δείχνει υποτίθεται να "επιστρέφει".

Στο εσωτερικό της κυβέρνησης, όμως, η εικόνα είναι διαφορετική. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός αναγκάστηκε πρόσφατα να εμφανιστεί στη Βουλή σε εμφανώς απολογητικό τόνο, επιχειρώντας να απαντήσει σε κατηγορίες που, αν και δεν απειλούν θεσμικά την κυβέρνησή του, πλήττουν καίρια την πολιτική του αξιοπιστία.

Πολιτικοί της κεντροδεξιάς παράταξης, όπως ο Αντώνης Σαμαράς, έχουν αφήσει σαφείς αιχμές για την εξωτερική πολιτική και την ενδοτικότητα έναντι εθνικών ζητημάτων. Όπως διαμηνύουν, η εικόνα ενός ηγέτη που υποχωρεί διαρκώς απέναντι σε αντιπάλους δεν ενισχύει το κύρος της χώρας – το αντίθετο.

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Μετά την επίλυση του ζητήματος του Ιράν, οι μεγάλες δυνάμεις θα στραφούν στη χάραξη νέων σφαιρών επιρροής στην περιοχή: Ισραήλ, Κούρδοι, Τουρκία αναμένεται να διαδραματίσουν ρόλους με σαφή ενίσχυση. Το ερώτημα είναι τι ρόλο θα έχει η Ελλάδα και τι θα απομείνει από τις εθνικές της γραμμές, ιδιαίτερα σε Κύπρο και Αιγαίο.

Και αν κάποιοι πίστεψαν πως η Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί από τη στρατηγική της τοποθέτηση, τα γεγονότα της Λιβύης δείχνουν διαφορετικά. Εκεί, η αποσταθεροποίηση συνεχίζεται και η ρωσική παρουσία ενισχύεται, πιθανώς ως αποτέλεσμα σιωπηρών διευθετήσεων μεταξύ μεγάλων δυνάμεων.

Και σαν να μην έφταναν τα εσωτερικά, ήρθε και η εξωτερική γελοιοποίηση: μέχρι και η Λιβύη, μια χώρα καθημαγμένη από εμφύλιες συγκρούσεις και αποσταθεροποίηση, δείχνει να αντιμετωπίζει την Ελλάδα όχι απλώς με καχυποψία, αλλά με περιφρόνηση.

Η αδυναμία άσκησης ουσιαστικής εξωτερικής πολιτικής , ιδίως στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε θεατή, την ώρα που άλλοι παίζουν σκληρό παιχνίδι. Η Τρίπολη φέρεται να αγνοεί επιδεικτικά τα ελληνικά μηνύματα και να διατηρεί διαύλους με την Άγκυρα, χωρίς να υπολογίζει καν το ελληνικό διπλωματικό βάρος.

Το «γλέντι» δεν είναι υπερβολή: είναι η ακριβής αποτύπωση της αμηχανίας μιας χώρας που βλέπει πλέον ακόμη και τις πιο ασταθείς δυνάμεις να τη σπρώχνουν στο περιθώριο, δίχως κόστος.

Η εικόνα αυτή είναι πολιτικά επώδυνη. Όχι μόνο γιατί δείχνει την απώλεια επιρροής σε μια στρατηγική περιοχή, αλλά και γιατί επιβεβαιώνει πως η φθορά στο εσωτερικό έχει πλέον εξαγώγιμο χαρακτήρα. Η Ελλάδα φαίνεται να χάνει έδαφος και αξιοπιστία ακόμη κι εκεί όπου μέχρι πρότινος διατηρούσε τουλάχιστον έναν ρόλο παρατηρητή κύρους.

Και το χειρότερο; Ούτε η Δύση δείχνει πλέον διάθεση να στηρίξει σταθερά ένα κράτος που φαντάζει αναξιόπιστο εταίρο και αναλώσιμος κρίκος στην περιφερειακή σκακιέρα.

Σε εσωτερικό επίπεδο, τα προβλήματα για την κυβέρνηση συσσωρεύονται. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται στο μικροσκόπιο των ευρωπαϊκών θεσμών, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως έρχεται νέα πίεση,  αυτή τη φορά για τη λειτουργία του ΤΑΙΠΕΔ.

Με τις εξελίξεις αυτές να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ο Πρωθυπουργός αναγκάζεται να επανέρχεται διαρκώς στο Κοινοβούλιο για να απορροφήσει το πολιτικό κόστος. Ωστόσο, η φθορά είναι πια εμφανής και στο εξωτερικό: η πιθανότητα ανάληψης θέσης σε ευρωπαϊκούς θεσμούς απομακρύνεται.

Παρά την προσπάθεια της επικοινωνιακής ομάδας να κρατήσει τον δημόσιο λόγο σε ήπιους τόνους, ο υπόγειος σκεπτικισμός φουντώνει. Ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι του Κυριάκου Μητσοτάκη φέρονται να πιστεύουν πως, όπως ο Τσίπρας μετά το 2015, έτσι και εκείνος κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στην ίδια του την τακτική.

Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, παραδοσιακός τόπος εξαγγελιών, μετατρέπεται σε πεδίο «διορθωτικών κινήσεων», παροχές, επιδόματα, ανακοινώσεις στήριξης,  με την ελπίδα ότι μπορεί να ανακοπεί η πτωτική τάση.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, η «φιλανθρωπία» σε περιόδους γενικευμένης κοινωνικής κρίσης δύσκολα μπορεί να αντιστρέψει την εικόνα. Ιδίως όταν η συνολική στρατηγική μοιάζει αμήχανη και τα κεντρικά πρόσωπα του κόμματος βρίσκονται σε διαρκή απολογία,  πολιτική και ηθική.

Το ερώτημα που πλέον τίθεται είναι αν το κυβερνών κόμμα μπορεί να αποφύγει τη σταδιακή αποδόμηση ή αν η μοίρα του θα ακολουθήσει εκείνη άλλων κομμάτων που δεν διάβασαν σωστά τα μηνύματα της κοινωνίας.