ΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

1. Τα προβλήματα της ζωής είναι ως προβλήματα γονιμότερα και αιωνιότερα απο οποιαδήποτε λύση τους

Το να εύρης λύσιν εις ένα πρόβλημα της ζωής που σε απασχολεί, είναι ανάγκη της ψυχής του ανθρώπου και είναι καθήκον του απέναντι του εαυτού του και των άλλων, εφ' όσον δεν πρέπει η ζωή του να παρουσιάζεται ως ένα κείμενον με ανοικτάς παρενθέσεις. Αλλ΄όμως οιαδήποτε λύσις, και η ορθοτέρα, χάνει την αξία της, γίνεται κάτι ...

επιφανειακόν, όταν παύσεις να αισθάνεσαι ανοικτόν μέσα σου το πρόβλημα που την επέβαλλε, όταν την πιστεύσεις οριστικήν. Διότι όχι αι αποκρίσεις, αι ερωτήσεις κρατούν ζωντανόν πάντοτε τον κόσμον του πνεύματος και άγρυπνον του ανθρώπου την ψυχήν. Ο λίθος του Σισύφου δεν έιναι κατάρα, είναι ευλογία δια τον άνθρωπο του πνεύματος και της δράσεως, που έχει την δύναμιν και την όρεξιν κάθε φορά να αρχίζει απο την αρχήν. Ημπορείς να αλλάξεις πεποιθήσεις. Δεν είναι εντροπή. Δυνατόν να ενισχυθείς και να επανέλθεις εις παλαιοτέρας. Μην αμφιβάλλεις οτι θα τας αισθανθής και θα τας ζήσης τώρα βαθύτερα , πλουσιότερα. Και τα δυό είναι δείγματα αληθινής φιλοσοφίας.....

2. Κάνένα ιδανικόν δεν έχει αξία η ορθότητα, που δεν στηρίζεται εις την πίστην προς την υψηλήν αξιοπρεπειαν της ανθρώπινης φύσεως

Ο άνθρωπος είναι πάντοτε δυνάμει ανώτερος απ΄ ότι φαίνεται απ΄ ότι ενεργεί, απ΄ ότι λέγει. Κάθε θεωρία απαισιόδοξος, που βλέπει εις τον άνθρωπον αποκλειστικώς η κυρίως το κτήνος πάσχει απο εσωτερικήν λογικήν αντίφασιν. Την διαψεύδει αυτή αύτη η διανοητική προσπάθεια, της οποίας καρπός ειναι η θεωρία....

3. Κανένα ιδανικόν δεν έχει εσωτερικήν αξίαν, όταν έχη καθαρώς αρνητικόν χαρακτήρα.

Το αγαθόν (και αυτό είναι η αξία) δεν ημπορεί να λείψη, μόλις λείψη το ψεύδος και το πονηρόν. Ειδεμή δεν αξίζει να το πιστεύσομεν ως αγαθόν

4. Καμιά απάντησις εις τα προβλήματα της ζωής δεν ημπορεί να είναι σωστή αν είναι απλή και εύκολος

Η ζωή είναι πλούσια. Ο κόσμος, που κλείει ο άνθρωπος εις τα στήθη του, μεγάλος, όσον και ο εξωτερικός κοσμος, απέραντος ωκεανός με τρυκιμίας και θυμούς, με τ΄ανήριθμον γέλασμα των κυμάτων και τους ανεξερεύνητους βυθούς του, με μυρίας δυνάμεις, που συμπλέκονται και ανταγωνίζονται μεταξύ των. Η καθεμιά έχει την αξία και την δικαιολογία της ύπαρξης της. Ετσι το πρόβλημα της ζωής παρουσιάζεται στους ανθρώπους με τ΄ άγρυπνα μάτια ως ζήτημα ισορροπίας των δυνάμεων αυτών. Ισορροπίας που κάθε φοράν χρειάζεται στερέωσιν και διαρκώς ακούραστον απαιτεί την προσοχήν και την προσπάθειαν. Εκείνοι που βλέπουν την ζωήν μονόπλευρα, που αφήνονται να παρασυρθούν απο μια κατευθυνσιν, που κλείουν τα ματια προς τας αντιθέσεις και τας ποικιλίας της ζωής, ημπορεί να απαλλάσσωνται απο κόπους και φροντίδας να εφησυχάζουν η και να κοιμούνται, διότι έλυσαν τα προβλήματα της ζωής. Αλλά αυτοί δεν ζουν την ζωήν των, τους ζη εκείνη. Και όσον ωραιότερον, όσον πλουσιότερον, όσον βαθύτερον είναι ένα πράγμα, τόσον περισσότερας δυσκολίας προυποθέτει...

5. Καμμία θεωρητική αρχή δεν έχει αξίαν, όταν δεν ευρίσκεται εις άμεσον εξάρτησιν απο το βαθύτερον κέντρον της προσωπικότητος, που αποτελεί την ενότητα και το ηθικόν έρμα όλων των επιμέρους ιδανικών.

Ο άνθρωπος δεν είναι ερμάριον με ράφια ξεχωριστά και ξεχωριστά συρτάρια, εις τα οποία φυλάσσονται δια την περίστασιν αι διάφοροι "ιδέαι" περί τούτου η εκείνου του ζητήματος. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που άγρυπνον πάντα πρέπει να έχει την συνείδησιν του τι σημαινει δια την όλη προσωπικότητα αυτή η εκείνη η επιμέρους γνώμη. Μόνο έτσι προφυλάσσεται ο νέος απο τας εσωτερικάς αντιφάσεις, ένεκα των οποίων εμφανίζεται η πνευματική του υπόστασις ως ένα μωσαικόν αλλοπρόσαλλων πεποιθήσεων. Μόνο έτσι επιτυγχάνεται η ισορροπία, χωρίς το ακρωτηρίασμα και το στένεμα της ζωής.

6. κανένα ιδανικόν δεν έχει αξίαν η ορθότητα, όταν δεν προυποθέτει απόλυτον ανεξαρτησίαν πνεύματος απο του εαυτού μας τας αδυναμίας, απο τας προλήψεις του παρελθόντος, απο τας πολύ ισχυροτέρας προλήψεις των συγχρόνων.

Η ελευθερία του πνεύματος είναι η μόνη εγγύησις και το μόνο τεκμήριον αληθινά ελευθέρας προσωπικότητος, προσωπικότητος δια την οποίαν δεν υπάρχει η λόγική των αριθμών, που δεν μετρεί την αξίαν μιας ιδέας απο τον αριθμόν εκείνων που την παραδέχονται. Και είναι τόσο λίγοι, όσοι μπορούν και θέλουν να έχουν τοιαύτην προσωπικότητα! Είναι τόσον πολλοί, όσοι φιλοδοξούν να ανήκουν εις ένα κοπάδι, δια να έχουν το αίσθημα της ασφάλειας που τους παρέχει ο μεγάλος αριθμός, και να απαλλάσσωνται απο τον κόπον και τις ευθύνας της προσωπικής γνώμης!

7. Καμμία ιδέα δεν έχει αξίαν, που δεν προέρχεται απο βαθείαν κατανόησιν των πραγμάτων και δεν έχει διαύγειαν εσωτερικήν.

Πολύ συχνά καταπολεμούμεν ένα καθεστώς η μια αρχήν, μόνον διότι δεν είμαστε εις θέσιν να τα εννοήσωμεν, διότι είναι πολύ περισσότερον πολύπλοκα και πλούσια ωστε να εισέλθουν εις το στενον πλαίσιον της ιδικής μας ανωρίμου λογικής. Και όμως μόνον εκείνος που έχει συλλάβει την εσωτερικήν διάρθρωσιν ενός φαινομένου της πνευματικής ζωής, ημπορεί να εκφέρει και αξιολογικήν κρίσιν επι αυτού. Αφ΄ετέρου πολύ συχνά παρουσιάζεται το φαινόμενον να συνηγορούν άνθρωποι υπέρ αντιλήψεων, των οποίων δεν έχουν σαφή και διαυγή επίγνωσιν μέσα των. Και εδώ δεν πρέπει να λησμονήται, οτι τόσον περισσότερον αξιόλογον είναι ένα πρόσωπον όσον περισσότερον προχωρεί η σκέψις του όχι σε πλάτος αλλά σε βάθος. Και βάθος σημαίνει διαύγεια, λογική ακολουθία, συναίσθημα φωτεινόν..

8. Η αξία μιας ιδέας είναι τόσο μεγαλυτέρα, όσον μας οδηγεί μάλλον εις το να καλλιεργήσωμεν τον εαυτόν μας, παρ΄όσον είς το να διορθώσωμεν την κοινωνία.

Η κοινωνία δύσκολα διορθώνεται και η ευθύνη μας δι΄ότι ειναι, είναι μικροτέρα απο την ευθύνην που έχομεν δια τον εαυτόν μας. Άνανδρον όμως είναι να ζητούμεν να διορθώσωμεν τους άλλους, προτού να έχωμεν βάλει καν χέρι πάνω μας...

9. Μήτε εις τας πεποιθήσεις σου, μητε εις τας συζητήσεις σου , να μην λησμονείς τον κώδικα της τιμής κάθε πνευματικού ανθρώπου

Και ο κώδιξ τιμής επιβάλλει να παραδεχώμεθα οτι και εις τον άλλον υπάρχει ο ίδιος βαθμός ανιδιοτέλειας, καλής πίστεως και ευθύτητος, όπως και εις ήμας. Οτι το ενδεχόμενον της πλάνης υφίσταται και δι΄ημας, όχι μόνον δι΄εκεινον. Οτι ο φανατισμός και αι ύβρεις είναι δείγμα ιδικής μας τυφλώσεως και αδυναμίας, που δεν βοηθεί καθόλου εις την νίκην των πεποιθήσεων μας..........

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ