«Αμιλλα» για συντριβή της διαφθοράς

Αντωνης Σαμαράς στην «Κ»
Η οικονομική κρίση είναι πιθανότερο να μας ξυπνήσει, όχι να μας βουλιάξει
«Διαιρεμένο» κόμμα δεν υπάρχει, κάνω παντού επιλογές αξιοκρατίας

Συνέντευξη στον Αλεξη Παπαχελα

Οχι μόνο θα στηρίξει τον πρωθυπουργό στη μάχη κατά της διαφθοράς αλλά τον καλεί σε «άμιλλα», ποιος θα φέρει τις πιο ολοκληρωμένες, τις πιο καταλυτικές πρακτικές λύσεις για τη συντριβή της. Ο νέος πρόεδρος της Ν.Δ., κ. Αντώνης Σαμαράς, στην πρώτη συνέντευξή του στην «Κ», υπόσχεται καταλυτικές προτάσεις για τη συντριβή της διαφθοράς, διατυπώνει τη διαφωνία του με το γερμανικό εκλογικό μοντέλο υποστηρίζοντας ότι αυτό οδηγεί σε απόλυτα αρχηγικά κόμματα, εισηγείται να επεξεργαστούμε μια πιο μακροχρόνια στρατηγική για την οικονομία («δεν είμαστε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας», βεβαιώνει) και να την προστατεύσουμε από τον κίνδυνο της ασφυξίας.

Ο κ. Σαμαράς ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για ορισμένες προχειρότητες και υπαναχωρήσεις και «εύχεται να διαψευσθεί» ο φόβος ότι δεν διαθέτει σχέδιο. Οσον αφορά τη Νέα Δημοκρατία, δηλώνει ότι δεν περισσεύει κανείς, ότι κανείς δεν έχει το περιθώριο να διχάσει το κόμμα και βεβαιώνει ότι θα υπάρξει βαθιά ανανέωση στο κόμμα. Τέλος, επαναλαμβάνει ότι η Ν.Δ. θα υπερψηφίσει τον Κάρολο Παπούλια, ότι για τα Σκόπια ισχύει η «κόκκινη γραμμή» του Βουκουρεστίου και ότι για την Τουρκία ισχύει η θέση: «πλήρης ευθυγράμμιση με το κοινοτικό κεκτημένο, πλήρης ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση».

- Να σας ρωτήσω κατ' αρχήν, πού αποδίδετε εσείς τη μεγάλη διαφορά που καταγράψατε στις εσωκομματικές εκλογές; Τι απηχεί αυτή τη νίκη;

- Απευθύνθηκα στη βάση της Νέας Δημοκρατίας δίνοντας μήνυμα ελπίδας. Κι αυτή η ελπίδα μετατράπηκε σε αυτενέργεια 800 χιλιάδων συμπολιτών, που έδωσαν εντολή να αλλάξουμε όλα όσα μας οδήγησαν στην ήττα.

- Πώς κρίνετε την κυβέρνηση ύστερα από 50 μέρες στην εξουσία;

- Ασφαλώς, είναι νωρίς για να την κρίνουμε συνολικά. Αλλά μας έχει δώσει αρκετά «δείγματα γραφής», για να αντιληφθούμε ότι δεν είχαν σχέδιο. Εξήγγειλαν αποφάσεις χωρίς να τις σκεφθούν. Και προχώρησαν πράγματα χωρίς να τα μετρήσουν. Γι' αυτό και αναγκάστηκαν να υπαναχωρήσουν αρκετές φορές. Πιστεύω, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει σχέδιο, αντίθετα από τα μεγάλα λόγια που ακούσαμε «για σχέδιο 100 ημερών» κ.λπ. Μακάρι να διαψευστώ. Διότι οι συνθήκες είναι πολύ κρίσιμες για να πηγαίνει η χώρα «βλέποντας και κάνοντας».

- Αναλαμβάνετε σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, με πολλά εφιαλτικά σενάρια για την πορεία της οικονομίας. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;

- Είναι όντως σοβαρή η κατάσταση. Αλλά δεν είμαστε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Το δήλωσα, άλλωστε, επίσημα, πριν από τις προχθεσινές δηλώσεις της Επιτροπής. Μια χώρα που δεν εκμεταλλεύεται ούτε το 5% των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, έχει τεράστια αποθέματα «εφεδρειών» για να σταθεί στα πόδια της, να ανακάμψει. Φτάνει να τα συνειδητοποιήσουμε, να ξεπεράσουμε τις εμμονές μας, να ξεπεράσουμε τις αγκυλώσεις μας και να φύγουμε μπροστά. Για να σας πω και κάτι αισιόδοξο, η κρίση αυτή είναι πιθανότερο να μας ξυπνήσει παρά να μας βουλιάξει.

- Ο κ. Παπανδρέου έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να συγκαλέσει συμβούλιο πολιτικών αρχηγών για την πάταξη της διαφθοράς. Πώς θα την αντιμετωπίσετε και πώς κρίνετε πρωτοβουλίες όπως την υιοθέτηση του γερμανικού μοντέλου εκλογικού συστήματος;

- Ασφαλώς και θα στηρίξω τον πρωθυπουργό στη μάχη κατά της διαφθοράς. Κι όχι απλώς θα τον στηρίξω. Αν το θέλει πραγματικά, θα μπούμε σε μιαν «άμιλλα», ποιος θα φέρει τις πιο ολοκληρωμένες, τις πιο καταλυτικές πρακτικές λύσεις για τη συντριβή της διαφθοράς. Αλλά με το γερμανικό μοντέλο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μπορούμε και χωρίς αυτό να χτυπήσουμε τη διαφθορά. Μην τα συνδέουμε, λοιπόν, αυτά τα δύο. Η εφαρμογή τέτοιου εκλογικού συστήματος στην Ελλάδα θα δημιουργούσε απόλυτα αρχηγικά κόμματα. Εμείς, όμως, επιλέγουμε να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό Κεντροδεξιό Κόμμα. Το πολιτειακό σύστημα της Γερμανίας είναι Ομοσπονδιακό. Είναι δηλαδή ένα δομικά αποκεντρωμένο πολιτικό σύστημα. Αν το μεταφέρουμε στην Ελλάδα, θα προκύψει μια ακόμα πιο συγκεντρωτική δομή. Δεν είναι σοφό να μεταφέρουμε πρότυπα από μια χώρα στην άλλη. Γιατί τα ίδια μοντέλα σε διαφορετικές συνθήκες μπορούν να φέρουν τα πιο αντίθετα αποτελέσματα.

Αντιπαράθεση, όχι πόλωση

- Επικράτησε ακραία πόλωση κατά την προεκλογική μάχη. Ανησυχείτε για την ενότητα του κόμματος; Θα υπάρξουν ανοίγματα προς την πλευρά όσων στήριξαν την κ. Μπακογιάννη ή, ενδεχομένως, και την ίδια;

- Με συγχωρείτε, αλλά θα διαφωνήσω μαζί σας. Δεν επικράτησε «πόλωση». Πολύ περισσότερο δεν επικράτησε «ακραία» πόλωση. Είχαμε αντιπαράθεση, πράγματι. Είχαμε και οξύτητες ορισμένες στιγμές. Ειπώθηκαν και κάποιες κουβέντες «παραπάνω». Ισως αυτό ήταν αναπόφευκτο. Αλλά «πόλωση» στον πολύ κόσμο σημαίνει πληγές που δεν επουλώνονται εύκολα. Σε μας δεν υπήρξαν τέτοιες πληγές. Αντίθετα, υπήρξε μια ευρύτατη ανακούφιση -που την ένιωσα πρώτος εγώ- όταν είπα την Κυριακή το βράδυ, ότι μετά τις κάλπες θα δουλέψει το «σφουγγάρι» και θα σβήσει όσα ακούστηκαν. Θα προχωρήσουμε μπροστά όλοι μαζί. Κι αυτήν την ανακούφιση τη νιώθουν σήμερα όλοι: και τα στελέχη και τα μέλη και η βάση. Δεν μας έμειναν βαθιές κι ανεπούλωτες πληγές. Δεν υπήρξε «πόλωση»… Από 'κει και ύστερα «ανοίγματα» με τη λογική «συγκόλλησης» ενός «διαιρεμένου» κόμματος δεν κάνω. Γιατί «διαιρεμένο» κόμμα δεν υπάρχει. Επιλογές αξιοκρατίας κάνω παντού. Τίποτε άλλο. Ωστε να μπούμε όλοι μαζί στη μάχη για την αναγέννηση της παράταξης. Εδώ δεν περισσεύει κανείς… Σε αυτό, βέβαια, πρέπει να συμβάλουν όλοι. Διότι σ' εμένα ανήκει η ευθύνη να πάρω τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και σε κάθε ένα ανήκει η ευθύνη να ανταποκριθεί. Να είστε σίγουρος, όμως, ότι το εύρος της συμμετοχής και το εύρος της νίκης δεν αφήνει σε κανέναν το περιθώριο να διχάσει πλέον τη βάση. Αυτά τελείωσαν.

- Θα υπάρξουν ανοίγματα είτε προς το ΛΑΟΣ και τους ψηφοφόρους του είτε προς άλλες κατευθύνσεις;

- Το βασικό που πρέπει να κάνουμε σήμερα είναι να επαναφέρουμε τον κόσμο που δεν μας ψήφισε και πήγε σπίτι του, έκανε αποχή. Αυτοί που έκαναν αποχή είναι περισσότεροι απ' όσους πήγαν στο ΠΑΣΟΚ και τον ΛΑΟΣ μαζί! Αν επαναφέρουμε στη Ν.Δ. όσους έκαναν αποχή, τότε θα έχουμε αποκτήσει ξανά δυναμική εξουσίας. Αλλωστε, πώς θα γίνουμε ελκυστικοί στο ευρύτερο εκλογικό σώμα, αν πρώτα δεν ανασυγκροτήσουμε τη δική μας πολιτική οικογένεια; Γι' αυτό σήμερα προτεραιότητά μου είναι πώς θα κάνουμε τη Νέα Δημοκρατία την πολύ μεγάλη κεντροδεξιά παράταξη. Αν τα καταφέρουμε, δεν χρειάζονται ιδιαίτερα «ανοίγματα». Κι αν δεν το καταφέρναμε, όσα «ανοίγματα» κι αν κάναμε δεν θα είχαν νόημα.

Οχι «κυνήγι μαγισσών»

- Ενα κρίσιμο ερώτημα για όποιον αναλαμβάνει ένα κόμμα ύστερα από μια συντριπτική ήττα είναι το τι κάνει με στελέχη που «κάηκαν» είτε λόγω ανεπάρκειας είτε λόγω εμπλοκής σε σκάνδαλα, αλλά και το πώς χειρίζεται δημοσίως το κυβερνητικό έργο της προηγούμενης περιόδου. Τα δικά σας σχέδια;

- Για όσους προκύπτουν ζητήματα προσωπικής ακεραιότητας δεν τίθεται κανένα θέμα. Οπως το είπατε, «κάηκαν». Στο μόνο που θα είμαστε άτεγκτοι είναι σε ζητήματα δημοσίου ήθους και προσωπικής ακεραιότητας. Από 'κει και ύστερα αρχίζει νέα μέρα για όλους. Ασφαλώς θα υπάρξει βαθιά ανανέωση του κόμματος σε πρόσωπα και ιδέες. Αλλά υπάρχουν παλαιά και έμπειρα στελέχη που θα αξιοποιηθούν. Θα αλλάξουμε νοοτροπία. Αλλά δεν θα κάνουμε «κυνήγι μαγισσών».

- Πώς φαντάζεστε τη λειτουργία της Ν.Δ. υπό την ηγεσία σας; Πώς σκέπτεστε να ανανεώσετε το στελεχικό σας δυναμικό;

- Ενα δημοκρατικό κόμμα αξιών και αξίων. Κι αυτό, νομίζω, τα λέει όλα. Προσθέστε και την αξιοποίηση του πιο δυναμικού κομματιού μας, της νεολαίας.

- Εχετε ξεκαθαρίσει το τι θα κάνετε εσείς ως νέος ηγέτης της Ν.Δ. στο θέμα της επανεκλογής του κ. Παπούλια στην Προεδρία της Δημοκρατίας;

- Ισχύει η δέσμευση Καραμανλή.

- Σε λίγο καιρό πλησιάζει η στιγμή όπου η Ελλάδα πρέπει να χαράξει μια πολιτική στο θέμα της συνέχισης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε., αλλά και των Σκοπίων. Τι στάση θα κρατήσετε;

- Ο,τι επιβάλλει το εθνικό συμφέρον. Και στις δύο περιπτώσεις. Για τα Σκόπια ισχύουν οι «κόκκινες γραμμές» του Βουκουρεστίου. Με την προσοχή μας πρώτα και κυρίως στραμμένη στην ενιαία ονομασία που ζήτησαν Καραμανλής και Παπανδρέου και αρνούνται οι Σκοπιανοί. Αλλο τίποτε δεν μπορώ -ούτε πρέπει- να σας πω, διότι είναι σφάλμα να ανοίγουμε τα χαρτιά μας πριν την ώρα τους. Και σε ό,τι αφορά την τουρκική ένταξη, ισχύει η θέση: «πλήρης ευθυγράμμιση (με το κοινοτικό κεκτημένο), πλήρης ένταξη (στην Ευρωπαϊκή Ενωση)». Βέβαια, όσο περνάει ο καιρός, τα πράγματα για την Τουρκία μάλλον δυσκολεύουν. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εκφράζουν αντίρρηση πλέον, για την πλήρη ένταξη της Τουρκίας. Το δεδομένο αυτό πρέπει να το εξετάσουμε με μεγάλη προσοχή. Δεν μπορεί κανείς να παίζει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το κύρος της Ευρώπης. Δεν μπορείς να θέλεις να μπεις στην Ευρώπη, όταν αρνείσαι να αναγνωρίσεις ένα κράτος-μέλος της Ενωσης. Ανοχή σε τέτοιες συμπεριφορές είναι αδιανόητη. Οχι μόνο για λόγους εθνικού συμφέροντος της Ελλάδας. Αλλά και για λόγους περιφρούρησης του κύρους της Ενωμένης Ευρώπης.

Λιγότερο οδυνηρό το «πακέτο Καραμανλή»

- Είπατε πρόσφατα πως αυτά που πρότεινε ο κ. Καραμανλής προεκλογικά, π.χ. για το πάγωμα μισθών, ήταν τα πλέον ήπια δυνατά. Θα στηρίζατε την κυβέρνηση, αν χρειαστεί, στη λήψη αυστηρών μέτρων, εφ' όσον κρίνετε πως είναι αναγκαία;

- Είπα, πράγματι, πριν από λίγες μέρες, ότι το «πακέτο Καραμανλή» της Θεσσαλονίκης είναι λιγότερο οδυνηρό και περισσότερο αποτελεσματικό από τα μέτρα που ετοιμάζεται τώρα να πάρει το ΠΑΣΟΚ. Είναι λιγότερο οδυνηρό, γιατί πάγωνε τους μισθούς, αλλά έδινε έκτακτη αποζημίωση στα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα του Δημοσίου, μεγαλύτερη απ' όση θα έπαιρναν αν τους δίναμε πλήρη κάλυψη (ενός πολύ χαμηλού) πληθωρισμού. Και ήταν πιο αποδοτικό, διότι δεν αύξανε τη φορολογική επιβάρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Σήμερα, γίνονται διαφορετικά πράγματα: Αυξάνεται η πίεση στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, αυξάνονται τα φορολογικά βάρη και μειώνεται η στήριξη των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων μέσα στην κρίση. Που είναι και το τμήμα της κοινωνίας που συνήθως καλύπτει τις ανάγκες του με όσα εισπράττει… Ασφαλώς, και το «πακέτο Καραμανλή» μια κατεύθυνση έδινε εκείνη τη στιγμή. Ηθελε και τροποποιήσεις και συμπλήρωση. Αλλά ήταν αυτό που είπα: λιγότερο οδυνηρή και περισσότερο αποτελεσματική διέξοδος. Τώρα βρισκόμαστε ένα βήμα -ή μάλλον αρκετά βήματα- πιο πέρα: και χρειάζεται να συζητήσουμε μια πιο μακροχρόνια στρατηγική. Αλλά στις ίδιες βασικές αρχές: να απελευθερώσουμε την αγορά από την πίεση, να στηρίξουμε τις λαϊκές τάξεις στην κρίση, να εκμεταλλευτούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και να κάνουμε άλματα μετά την κρίση. Από το «κατώφλι της χρεοκοπίας» να φύγουμε με ανάπτυξη! Οχι με ασφυξία της οικονομίας…

Η βία εξαχρειώνει τη δημοκρατία

- Σήμερα είναι η επέτειος ενός έτους από τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Μια επέτειος ιδιαίτερα φορτισμένη. Πώς τη σχολιάζετε;

- Ο άδικος χαμός ενός νέου παιδιού είναι τραγικό γεγονός. Μας συγκλόνισε και μας συγκλονίζει ακόμα. Και είναι κάτι που θα 'πρεπε, κάποιες στιγμές λιγότερο φορτισμένες, να το συζητήσουμε σοβαρά. Γιατί, λυπάμαι που το λέω, έχουμε όλοι ευθύνες και ως κοινωνία και ως οργανωμένη πολιτεία… Αλλά η εκμετάλλευση του γεγονότος αυτού είναι αδικαιολόγητη και ασυγχώρητη. Η μετατροπή του σε ετήσια επέτειο καταστροφών προσβάλλει τη μνήμη του Αλέξη... Δεν μπορούν κάποιοι να εξαπολύουν τυφλή βία. Γιατί η βία εξαχρειώνει και υπονομεύει τη δημοκρατία. Και το χειρότερο, η ανοχή σε τέτοια φαινόμενα φέρνει σίγουρα νέα θύματα. Αυτό δεν θα το επιτρέψουμε. Πρέπει όλοι μας να δείξουμε θάρρος, σύνεση και ευθύνη. Το οφείλουμε στη μνήμη του Αλέξη. Το οφείλουμε και σε όλα τα νέα παιδιά. Που είναι τα παιδιά μας…