Ούτε βήμα πίσω για το Αιγαίο

΄
* Το Διεθνές Δίκαιο είναι σαφώς υπέρ των ελληνικών θέσεων σε συντριπτικό ποσοστό

Του Σπύρου Σουρμελίδη
Η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ της Κύπρου είναι ένας ακόμα φράχτης για την Τουρκία, η οποία επιθυμεί διακαώς να πάρει ό,τι δεν της ανήκει, δηλαδή να φτάσει η περιοχή της στο κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου. Η διασφάλιση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ – Exclusive Economic Zone) είναι η μόνη απάντηση στον αμερικανοτουρκικό εκβιασμό για το μοίρασμα του Αιγαίου και κυρίως για την αξιοποίηση των πετρελαίων του Αιγαίου. Η έκθεση του STRATFOR –που δημοσίευσαν τα «Επίκαιρα» την προηγούμενη εβδομάδα– ήταν η δημοσιοποίηση του ωμού εκβιασμού που γίνεται σε μια περίοδο που υπάρχει οικονομική και δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα.
Η έκθεση του STRATFOR ήρθε ταυτόχρονα με την έξοδο του «Τσεσμέ» στο Βόρειο Αιγαίο μεταξύ Σαμοθράκης και Αλεξανδρούπολης. Το γεγονός που πυροδότησε τις εξελίξεις διαδραματίστηκε στη… Γάζα. Η ισραηλινοτουρκική κρίση «έβγαλε» την έκθεση του STRATFOR, ενώ το «Τσεσμέ» το έβγαλαν στη Σαμοθράκη οι δηλώσεις Μανιάτη. Η κρίση στις σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας –με αφορμή τα γεγονότα για την παροχή βοήθειας στη Γάζα και το μακελειό που ακολούθησε– έκανε πιο επίκαιρο το θέμα των πετρελαίων της Ανατολικής Μεσογείου και συγχρόνως τον τουρκικό εκβιασμό προς την Ελλάδα για τα πετρέλαια του Αιγαίου. Κι αυτό γιατί μια από τις απαντήσεις που έδωσε το Ισραήλ στην Τουρκία ήταν και το ενδιαφέρον για αναγνώριση των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά στον οικονομικό έλεγχο της περιοχής της, δικαιώματα που ως γνωστό αμφισβητεί παντοιοτρόπως η Άγκυρα. Το Τελ Αβίβ, που δεν έχει οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα του και την ΑΟΖ, δείχνει ξαφνικά ενδιαφέρον για να επιλυθούν θέματα μεταξύ Αιγύπτου, Κύπρου, Λιβάνου και του Ισραήλ φυσικά. Η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ της Κύπρου είναι ένας ακόμα φράχτης για την Τουρκία, η οποία επιθυμεί διακαώς να πάρει ό,τι δεν της ανήκει, δηλαδή να φτάσει η περιοχή της στο κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου. Ο άλλος φράχτης είναι το… Καστελόριζο, η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ του οποίου –ως τμήμα της ελληνικής φυσικά ΑΟΖ– αφήνει μόνο ένα μικρό χώρο στην Τουρκία.

Τουρκικός εκβιασμός
Οι εξελίξεις οδήγησαν το τουρκικό λόμπι στις ΗΠΑ, μαζί φυσικά με τα αμερικανικά ενδιαφέροντα, να εκδηλώσουν τις απαιτήσεις τους και τον τουρκικό εκβιασμό άμεσα.Ένα ακόμα γεγονός που φαίνεται ότι κινητοποίησε την Άγκυρα («Τσεσμέ») ήταν οι δηλώσεις του υφυπουργού Ενέργειας της Ελλάδας Γιάννη Μανιάτη για τις επενδυτικές κινήσεις της Ελλάδας σε ό,τι αφορά στην αξιοποίηση των πετρελαίων στο Αιγαίο ΕΝΤΟΣ όμως των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Την 1η Ιουλίου ο υφυπουργός Γιάννης Μανιάτης αναφέρθηκε σε έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο ΕΝΤΟΣ ΧΩΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ – μιλώντας στο ραδιοσταθμό Real Fm. «Οι ενδείξεις που έχουμε στα εθνικά χωρικά ύδατα είναι αρκετά ισχυρές, ώστε να μας πείθουν ότι πρέπει ταχύτατα να δημιουργήσουμε ένα δημόσιο φορέα, ο οποίος με αξιοκρατία και με πλήρη διαφάνεια θα προκηρύξει διαγωνισμούς, προκειμένου να έρθουν σοβαροί επενδυτές να ψάξουν για πετρέλαιο στον τόπο μας», δήλωσε ο υφυπουργός. Σημείωσε ακόμη ότι οι σχέσεις στις έρευνες υδρογονανθράκων διέπονται από το Διεθνές Δίκαιο και ότι η χώρα μας δεν έχει διάθεση ούτε να καταπατήσει δικαιώματα της Τουρκίας ούτε, ασφαλώς, και να εκχωρήσει σε οποιονδήποτε γείτονα δικαιώματα που είναι δικά μας. Σύμφωνα με τον κ. Μανιάτη, είναι θέμα λίγων εβδομάδων να ληφθεί η νομοθετική πρωτοβουλία για τη δημιουργία ανώνυμης εταιρείας με μια μετοχή που θα ανήκει στο Δημόσιο, η οποία θα προσδιορίσει τις περιοχές –τα λεγόμενα «οικόπεδα»– και θα προκηρύξει τους διαγωνισμούς για την προσέλκυση επενδυτών που θα αναλάβουν την έρευνα «και μετά να προχωρήσουμε, σε διάστημα ενός έτους το αργότερο, σε ανάθεση ερευνών». Η ελληνική δράση προκάλεσε την τουρκική υπεραντίδραση για να μας θυμίσει ότι έχει και η Άγκυρα δικαιώματα. Επειδή η ελληνική δραστηριότητα εστιάζεται αυτή την ώρα στο Βόρειο Αιγαίο (περιοχή Θάσου), οι Τούρκοι αποφάσισαν να βγάλουν στην περιοχή της Σαμοθράκης το δικό τους ερευνητικό πλοίο. Να θυμίσουμε ότι το 1987 φτάσαμε στην κρίση του Αυγούστου με την έξοδο του «Σισμίκ» στο Αιγαίο, μετά τις δηλώσεις του τότε υπουργού Ενέργειας Α. Πεπονή για έρευνες στην περιοχή της Θάσου.

Η ΑΟΖ είναι η μόνη απάντηση
Η Αθήνα εδώ και χρόνια αναγνωρίζει ως μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Προτείνει, μάλιστα, την προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης, ώστε να δοθεί λύση από ανεξάρτητη Αρχή.
Όμως το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας που έχει αναγνωριστεί πλέον απ’ όλους, ακόμα και από τις ΗΠΑ, εκτός φυσικά από την Τουρκία αλλά και το Ισραήλ, εκτός από την υφαλοκρηπίδα, ορίζει και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Η υφαλοκρηπίδα είναι τα δικαίωμα μιας χώρας για την εκμετάλλευση του βυθού, η ΑΟΖ είναι τα δικαιώματα στην επιφάνεια της θάλασσας. Και οι δύο έχουν το ίδιο εύρος, δηλαδή 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές της χώρας.
Το Διεθνές Δίκαιο είναι σαφώς υπέρ των ελληνικών θέσεων σε συντριπτικό ποσοστό. Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη είναι το μεγάλο όπλο. Αυτό γιατί ΑΟΖ αναγνωρίζεται για όλα τα κατοικημένα νησιά, άρα και για το Αγαθονήσι και το Καστελόριζο, όχι όμως και οι νησίδες που έχουν μόνο χωρικά ύδατα ή τα ακατοίκητα νησάκια.
Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη δεν στηρίζεται σε γεωλογικές έννοιες όπως η υφαλοκρηπίδα και γι’ αυτό είναι επικίνδυνη έννοια (δικαίωμα) για τις τουρκικές διεκδικήσεις. Ακόμα και μια ενδεχόμενη προσφυγή στη Χάγη –για την οποία χρειάζεται βεβαίως Συνυποσχετικό– θα εμπεριέχει εκ των πραγμάτων θέμα καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Γι’ αυτό και οι Τούρκοι επιδιώκουν να πάρουν αυτό που θέλουν με την ισχύ και όχι με το Δίκαιο. Επιδιώκουν να διαμορφώσουν de facto Δίκαιο.
Η ΑΟΖ, εκτός όλων των άλλων, δεν είναι μια de facto ανοιχτή διαφορά, όπως η υφαλοκρηπίδα. Το 1976 η κυβέρνηση του κ. Καραμανλή είχε συμφωνήσει ότι δεν θα γίνουν έρευνες –δεν θα υπάρχει αξιοποίηση δηλαδή του φυσικού πλούτου εκτός της περιοχής των χωρικών υδάτων κάθε χώρας–, αν δεν υπάρξει πρώτα συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα. Κάτι που η Ελλάδα σέβεται και ζητάει τον ορισμό της, όχι όμως και η Τουρκία. Ο λόγος είναι ότι από τότε μεσολάβησε ένα νέο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας το οποίο δεν βολεύει την Άγκυρα. Ορίστηκε και η έννοια της ΑΟΖ, η οποία σαφώς δεν εμπίπτει σε καμία άτυπη ή τυπική συμφωνία. Ο ορισμός γίνεται αυτομάτως, γιατί απαιτεί μόνο να μετρήσει κανείς μίλια στην επιφάνεια της θάλασσας. Ο ορισμός της για τα ελληνικά νησιά ουσιαστικά λύνει το «πρόβλημα». Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια η Άγκυρα αμφισβητεί τα ελληνικά δικαιώματα, ειδικά στο Καστελόριζο αλλά και στο Αγαθανήσι και το Φαρμακονήσι. Γι’ αυτό και η υπόθεση των Ιμίων με τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» αποκτά τόσο μεγάλη σημασία για την Άγκυρα, η οποία θέλει να αμφισβητήσει κάθε ελληνικό δικαίωμα. Η μόνη και η καλύτερη ελληνική απάντηση είναι πλέον η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Πηγή

http://kostasxan.blogspot.com/