Η Ελλάδα γυρίζει την πλάτη στον Τσίπρα

Του Ferdinando Giugliano

Η Ελλάδα κατευθύνεται στις κάλπες την Κυριακή, στις πρώτες εκλογές μετά την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα διάσωσης.

Οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν την εξής επιλογή: να χαρίσουν μια δεύτερη θητεία στον αριστερό πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ή να στηρίξουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας.

Οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι ο Μητσοτάκης οδεύει προς τη νίκη, ενώ δεν αποκλείεται να εξασφαλίσει και αυτοδυναμία. Ο απόφοιτος του Χάρβαρντ και πρώην οικονομικός σύμβουλος έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών χάρη στις υποσχέσεις του για μείωση των φόρων και βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Εάν μπορέσει να τα εφαρμόσει αυτά, η Ελλάδα έχει μια καλή πιθανότητα να ξανασταθεί επιτέλους στα πόδια της.

Ο Τσίπρας επανέφερε τη χώρα στο μονοπάτι της ανάπτυξης -αλλά μόνο αφού αθέτησε τις αρχικές του υποσχέσεις και έριξε την οικονομία σε μια οδυνηρή και αχρείαστη ύφεση από την οποία μόλις ανέκαμψε.

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν αυξήθηκε πέρυσι κατά 1,9% και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει περαιτέρω επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης στο 2,2% τα επόμενα δύο χρόνια. Η Ελλάδα εξακολουθεί να επιβαρύνεται από ένα τεράστιο δημόσιο χρέος, το οποίο υπερβαίνει το 180% του ΑΕΠ.

Τα δημόσια οικονομικά αρχίζουν, ωστόσο, σταδιακά να "αναρρώνουν": η Αθήνα βρίσκεται σε καλό δρόμο για να καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα 2,9% του ΑΕΠ φέτος, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτό είναι λίγο κάτω από το στόχο του 3,5% που όρισαν οι διεθνείς πιστωτές της χώρας και έρχεται μετά τις σημαντικές περικοπές δαπανών που πραγματοποίησε η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια.

Ο Τσίπρας μπορεί να πάρει κάποια εύσημα για αυτή τη βελτίωση. Το 2015, αφού έδωσε μεγάλες υποσχέσεις ότι θα μπορέσει να αλλάξει τους όρους της συμφωνίας στήριξης, επέλεξε να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ μετά την υπογραφή ενός πακέτου λιτότητας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Εάν είχε επιλέξει να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα, πιθανότατα θα είχε ακολουθήσει η οικονομική κατάρρευση. Αντ 'αυτού, ο Τσίπρας απομάκρυνε τους πιο ριζοσπαστικούς συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη, ο οποίος κρυφά εξέταζε τρόπους για την ανάπτυξη ενός παράλληλου συστήματος πληρωμών.

Παρολ' αυτά, το τίμημα για τη στροφή 180 μοιρών του Τσίπρα ήταν ακόμη περισσότερη οδύνη. Η κυβέρνηση έπρεπε να επιβάλει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων για να εμποδίσει την εκροή χρήματος από το τραπεζικό σύστημα εξαιτίας του κινδύνου μετατροπής σε νέες δραχμές. Η οικονομία, η οποία βρισκόταν σε πορεία ανάκαμψης, συρρικνώθηκε για δύο συνεχή έτη.

Ο Τσίπρας έχει υιοθετήσει πλέον μια πλατφόρμα αναδιανομής πλούτου, η οποία θεωρεί ότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την φιλοεπιχειρηματική ατζέντα της κεντροδεξιάς. Στο διάστημα πριν τις ευρωεκλογές του Μαΐου, χρησιμοποίησε ένα μέρος του δημοσιονομικού πλεονάσματος για να δώσει στους συνταξιούχους ένα μπόνους και να χρηματοδοτήσει φορολογικές περικοπές. Όμως, φαίνεται ότι το εκλογικό σώμα είχε φτάσει στα όριά του: ο Μητσοτάκης κέρδισε με μεγάλη διαφορά, αναγκάζοντας τον Τσίπρα να προκηρύξει πρόωρες εθνικές εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει σήμερα το 24,3% των ψήφων, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της Alco, πολύ πίσω από τη Νέα Δημοκρατία, η οποία κερδίζει το 34%. Άλλες δημοσκοπήσεις δίνουν επίσης σαφές προβάδισμα στο κόμμα του Μητσοτάκη.

Ο Μητσοτάκης θα μπορούσε να κερδίσει απόλυτη πλειοψηφία ή να προσπαθήσει να σχηματίσει συνασπισμό με το ΚΙΝΑΛ, ένα κεντρώο κόμμα. Είτε έτσι είτε αλλιώς, προτεραιότητά του πρέπει να είναι να αξιοποιήσει την στήριξη που απολαμβάνει τόσο στο εσωτερικό όσο και στις αγορές.

Οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων έχουν συρρικνωθεί σε μόλις πάνω από 2%, από 3,5% μόλις πριν από δύο μήνες. Η ανακοίνωση του Mario Draghi ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι έτοιμη να χαλαρώσει και πάλι τη νομισματική πολιτική και η προσδοκία ότι η διάδοχός του, Christine Lagarde, θα συνεχίσει στην ίδια πορεία βοήθησε σαφώς. Αλλά πτωτικά έχει κινηθεί και το ασφάλιστρο κινδύνου της Ελλάδας έναντι άλλων χωρών, σε μια ένδειξη πως οι επενδυτές αναμένουν από τη χώρα να γυρίσει σελίδα μετά τις εκλογές. Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών έχει αναρριχηθεί πάνω από 45% φέτος.

Ο Μητσοτάκης θα πρέπει να επιδιώξει να ανοίξει τα προστατευμένα ολιγοπώλια της Ελλάδας στον ανταγωνισμό -κάτι που ο Τσίπρας δεν κατάφερε να κάνει- και να διευκολύνει τους ξένους επενδυτές να φέρουν τα χρήματά τους στην Ελλάδα.

Με τη φρέσκια πολιτική εντολή που θα λάβει, ίσως μπορέσει να επιτύχει καλύτερους όρους στις διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς πιστωτές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω ελάφρυνσης του χρέους. Με λίγη τύχη, θα μπορούσε επίσης να κερδίσει μια παραχώρηση για τη μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος που τώρα έχει οριστεί στο 3,5% ετησίως έως το 2022 και κατά μέσο όρο 2,2% στη συνέχεια.

Φυσικά, υπάρχει ο κίνδυνος και ο Μητσοτάκης να απογοητεύσει τόσο το εκλογικό σώμα όσο και τους επενδυτές. Ο απόγονος μιας από τις σημαντικότερες πολιτικές οικογένειες της Ελλάδας θεωρείται εκσυγχρονιστής - αλλά πολλοί στο κόμμα του δεν είναι. Τα κατεστημένα συμφέροντα μπορεί να αποδειχθούν υπερβολικά πολλά, κάτι που θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προσπάθειές του για την τόνωση της ανάπτυξης και την αναζήτηση καλύτερων όρων από την ΕΕ. Μια νέα οικονομική επιβράδυνση στην Ευρωζώνη ή μια κρίση στην Ιταλία θα μπορούσαν επίσης να πλήξουν την οικονομία.

Αλλά μετά από τέσσερα χρόνια αθετημένων υποσχέσεων, οι ψηφοφόροι είναι έτοιμοι να γυρίσουν σελίδα.

Bloomberg
Capital

loading...