Οι στόχοι του Ερντογάν στη Συρία, η αμερικάνικη διγλωσσία και η αντίδραση της ελληνικής κοινής γνώμης

Η μεταχείριση του Ερντογάν από τον Τραμπ, προβληματίζει συμμάχους των ΗΠΑ, που ανησυχούν για το ενδεχόμενο ο Ερντογάν, να ενθαρρυνθεί και να κλιμακώσει ακόμα περισσότερο την τουρκική προκλητικότητα και σε άλλες περιοχές, όπως στην Ανατολική Μεσόγειο

Γράφει ο Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας
Διεθνολόγος, Στρατηγικός Αναλυτής. Sr. Data Analyst στη Palo Services

Η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία τείνει να μεταβάλλει τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή, που αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού ξένων δυνάμεων. Ταυτόχρονα αναδεικνύει την ιδιαίτερη υφή των αμερικανό-τουρκικών σχέσεων, το Ντονάλντ Τραμπ να υιοθετεί ανεχτική προσέγγιση απέναντι στο Ταγίπ Ερντογάν, επιτρέποντας τη διεξαγωγή της τουρκικής επίθεσης.
Η μεταχείριση του Ερντογάν από τον Τραμπ, προβληματίζει συμμάχους των ΗΠΑ, που ανησυχούν για το ενδεχόμενο ο Ερντογάν, να ενθαρρυνθεί και να κλιμακώσει ακόμα περισσότερο την τουρκική προκλητικότητα και σε άλλες περιοχές, όπως στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ελληνική διαδικτυακή κοινή γνώμη προσεγγίζει σε αυτό το πλαίσιο, την απόφαση Τραμπ για τη Συρία, σε συνδυασμό με την πορεία των ελληνο-τουρκικών σχέσεων.

Στόχοι Ερντογάν

H στρατηγική του Ερντογάν επιδιώκει να αποτρέψει την αυτονομία των συριακών κουρδικών περιοχών και να προκαλέσει σοβαρά πλήγματα στις κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG). Η στρατιωτική επιχείρηση αποβλέπει στη δημιουργία safe zone στη βόρεια Συρία, για τον επαναπατρισμό 3 εκατ. σύριων προσφύγων, οι οποίοι διαμένουν στη Τουρκία.

Ουσιαστικά, ο Ερντογάν επιδιώκει την αλλαγή της δημογραφικής σύνθεσης των συριακών κουρδικών περιοχών. Η ηγεσία τους κατηγορεί την Άγκυρα, ότι επιδιώκει να μειώσει τον κουρδικό πληθυσμό, εγκαθιστώντας σύριους Άραβες στις περιοχές τους. Η Τουρκία εφάρμοσε την ίδια στρατηγική στην κουρδική πόλη Αφρίν, την οποία κατέλαβε τον Ιανουάριο του 2018 και στη συνέχεια εγκατέστησε αραβικό πληθυσμό.

Η διεξαγωγή των τουρκικών επιθέσεων στη Συρία σχετίζεται και με τις εσωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν. Η δαιμονοποίηση των μαχητών του PKK και των σύριων κούρδων μαχητών, του δίνει τη δυνατότητα να συσπειρώσει την εθνικιστική εκλογική του βάση, έχοντας πρωταρχικό καθήκον την ασφάλεια των τούρκων πολιτών. Παράλληλα, το σχέδιο επαναπατρισμού 3 εκατ. σύριων προσφύγων, παραπέμπει στην προσπάθεια του τούρκου πρόεδρου να ισορροπήσει μεταξύ της δυσαρέσκειας της κοινής γνώμης για τους σύριους πρόσφυγες - έχουν απλωθεί και σε όλες τις τουρκικές επαρχίες -και της θεοσεβούμενης ισλαμιστικής εκλογικής του βάσης, που διακατέχεται από αισθήματα συμπάθειάς προς τους σύριους πρόσφυγες.

Ο Ερντογάν μετά το «Βατερλό» του κυβερνώντος ισλαμιστικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στις δημοτικές εκλογές, αμφισβητείται έντονα από πρώην στενούς του συνεργάτες (πρώην υπουργός Αλί Μπαμπατζάν, πρώην πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου), οι οποίοι ετοιμάζονται να ιδρύσουν νέα πολιτικά κόμματα. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπ επέτρεψε την έναρξη της τουρκικής επιχείρησης, ενδέχεται να ερμηνευτεί και διπλωματική επιτυχία για τον Ερντογάν καθώς ασκούσε εδώ και μήνες έντονες πιέσεις στην Ουάσινγκτον για τη δημιουργία safe zone στη βόρεια Συρία. Ο Ερντογάν ενδέχεται να εκμεταλλευτεί και τις διαφορές που παρατηρούνται μεταξύ του Λευκού Οίκου και του αμερικάνικου Πενταγώνου. Ωστόσο, αν οι τουρκικές δυνάμεις πλήξουν κατά λάθος και άλλες αμερικάνικες στρατιωτικές θέσεις (όπως στο Κομπανί) και υπάρξουν και θύματα, τότε η κατάσταση ενδέχεται να αντιστραφεί για τον Ερντογάν.

Αμερικάνικη διγλωσσία

Η απόφαση του προέδρου Τραμπ που αφήνει έκθετους τους σύριους Κούρδους μαχητές - συμμάχους των ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους- αντιμετωπίστηκε με διακομματική δυσαρέσκεια και επικρίσεις από την αμερικάνικη πολιτική και στρατιωτική ελίτ. Παράλληλα, η απόφαση εμφάνισε έλλειψη συντονισμού μεταξύ Λευκού Οίκου και Πενταγώνου, με το δεύτερο να ακολουθεί ετεροχρονισμένα τις εξελίξεις και να προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των στρατηγικών του σχεδιασμών του και των πράξεων του προέδρου Τραμπ.

Επικριτές της απόφασης του Ντόναλντ Τραμπ, αναφέρονται στον κίνδυνο απελευθέρωσης φυλακισμένων μαχητών του Ισλαμικού Κράτους και της επανεργοποίησης της ισλαμιστικής εξτρεμιστικής οργάνωσης στο συριακό μέτωπο. Τα στρατόπεδα κράτησης μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, φυλάσσονται αποκλειστικά από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), που κυριαρχούνται από σύριους Κούρδους μαχητές (YPG), οι οποίες με την τουρκική εισβολή αναγκάζονται να επικεντρωθούν στο μέτωπο με την Τουρκία, αφήνοντας κενά ασφαλείας στα στρατόπεδα. Η προτεραιότητα της του Ερντογάν με βάση τη στρατηγική του είναι η εξουδετέρωση των σύριων Κούρδων μαχητών και όχι του Ισλαμικού Κράτους.

Ωστόσο, η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ, ενδεχομένως να επηρεάσει και τις σχέσεις Τουρκίας και Ρωσίας, καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν, εξέφρασε ανησυχίες για την τουρκική εισβολή στη βορειοανατολική Συρία. Η Τουρκία δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει άμεσα την περιοχή, ώστε να μην αποδράσουν από τα στρατόπεδα κράτησης μαχητές του Ισλαμικού Κράτους. Οι σύριοι Κούρδοι μαχητές του YPG ενδέχεται να επιδιώξουν συμφωνία με το σύριο πρόεδρο Μπασάρ Άσαντ και τη σύμμαχο του Ρωσία. Ο Άσαντ επιδιώκει να επανακτήσει τον έλεγχο σε ολόκληρη τη Συρία. Πιθανόν ο Άσαντ να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην Τουρκία αν καταλάβει εδάφη στη Συρία, με περισσότερες επιθέσεις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία και ενδεχομένως από τους σύριους Κούρδους μαχητές.

Ελληνική κοινή γνώμη

Οι αμερικανό – τουρκικές σχέσεις παρά τις εντάσεις που τις χαρακτηρίζουν, απόκτηση ρωσικών αντιβαλλιστικών – αντιαεροπορικών συστοιχιών S-400 από την Άγκυρα, τουρκικές προκλήσεις στην ανατολική Μεσόγειο, δεν έχουν υποστεί ρήξη. Ο Ντόναλτ Τραμπ με την όποια διγλωσσία τον χαρακτηρίζει, διατηρεί στάση ανοχής απέναντι στις πολιτικές και τις ρητορικές απειλές του Ερντογάν.

Η ελληνική διαδικτυακή κοινή γνώμη εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό δυσαρεστημένη, σύμφωνα με την ανάλυση δεδομένων του λογισμικού PaloPro για Web & Social Listening και Analytics, από την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιτρέψει τη τουρκική επίθεση στη Συρία και συνδυάζει με τις ελληνό -αμερικανικές σχέσεις και την τουρκική προκλητικότητα στην κυπριακή ΑΟΖ.

Οι αντιδράσεις χρηστών Social Media και διαδικτύου με βάση την ανάλυση περιεχομένου των αναφορών μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:

Ποσοστό >60%, εμφανίζεται δυσαρεστημένο με την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ, να επιτρέψει στην Τουρκία τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον των σύριων Κούρδων.

Ποσοστό >60% εκφράζει συμπάθεια προς τους σύριους Κούρδους μαχητές, θεωρώντας ότι έχουν δικαιώματα στη μεταπολεμική Συρία.

Ποσοστό >60% , εκτιμά ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν συμπεριφέρθηκε σωστά στους σύριους Κούρδους μαχητές, τους πιο αξιόμαχους συμμάχους των ΗΠΑ στον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.

Ποσοστό ≈ 50, θωρεί ότι η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία, θα προκαλέσει νέα κύματα προσφύγων στην Ελλάδα.

Ποσοστό > 60%, θεωρεί ότι επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ, έχουν την πρόθεση να λάβουνενεργή θέση υπέρ των ελληνικών εθνικών συμφερόντων.

Ποσοστό > 60%, θεωρεί ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη δεν έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι το Twitter είναι η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που καθορίζει τις τάσεις των συναισθημάτων.

Η ανάλυση περιεχομένου του PaloPro δεν εντόπισε θετικά συναισθήματα.

HufPost