Παζάρι τρόμου ως τις 2 Αυγούστου στο Καστελόριζο με διαιτητή τη Μέρκελ

Ο χρόνος έχει πυκνώσει επικίνδυνα στα ελληνοτουρκικά. Η Άγκυρα διαμήνυσε ότι κρατάει το «Oruc Reis» στην Αττάλεια αλλά ζητάει διαπραγμάτευση εφ όλης της ύλης με την Ελλάδα, ενώ η Αθήνα ζητά αυστηρό πλαίσιο για να καθήσει στο τραπέζι. Και όλα αυτά ενώ ο γερμανικός παράγοντας παίζει τον ρόλο του...

Η Navtex για έρευνες στην περιοχή του Καστελόριζου. Η Αγία Σοφία τζαμί με τον Ταγίπ Ερντογάν να πρωτοστατεί στις προσευχές. Οι συνεχείς παραβιάσεις και οι αναχαιτίσεις μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο. Οι αλλεπάλληλες απειλές του τούρκου προέδρου — «είτε είναι στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη ή το Αιγαίο», η χώρα «θα δείξει τη δύναμή της και την αποφασιστική στάση της χωρίς κανένα δισταγμό», προειδοποίησε το Σάββατο. Μπορείς υπό αυτές τις συνθήκες να καθήσεις σε ένα τραπέζι διαλόγου; Αυτό είναι το μείζον ερώτημα που καλείται πλέον να διαχειριστεί η Αθήνα.

Η «Καθημερινή της Κυριακής», σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της, περιγράφει τη νέα φάση των ελληνοτουρκικών ως ένα παζάρι για να αρχίσουν διαπραγματεύσεις οι δύο πλευρές —με καταλυτικό ρόλο να παίζει η Ανγκελα Μέρκελ.

Διαπραγματεύσεις όμως για τι; Από την πλευρά της Άγκυρας το μήνυμα που στέλνεται δια μέσω του Βερολίνου και από τον Ιμπραήμ Καλίν, σύμβουλο και εκπρόσωπο του Ερντογάν, είναι σαφές: κρατάμε το «Oruc Reis» στην Αττάλεια, αλλά περιμένουμε σήμα διαλόγου από την Αθήνα και μάλιστα χωρίς όρους και διαπραγματεύσεις. Από την άλλη πλευρά η ελληνική κυβέρνηση έχει καταστήσει επίσης σαφές πως δεν είναι μεν απορριπτική σε συζήτηση, αλλά απαιτείται συγκεκριμένο πλαίσιο και σε κάθε περίπτωση τερματισμός των τουρκικών προκλήσεων όπως η τελευταία Navtex (που διαρκεί ως τις 2 Αυγούστου) αλλά και η επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί.

Είναι λοιπόν μια κρίσιμη εβδομάδα, ως την προσεχή Κυριακή που είναι σε ισχύ η επίμαχη τουρκική Navtex για έρευνες σε θαλάσσια περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Από την Τουρκία εστάλη σήμα για αποκλιμάκωση, με σταδιακή απόσυρση των πολεμικών πλοίων που είχαν βγει από τους ναυστάθμους, ωστόσο η ισορροπία παραμένει οριακή.

Μέσα στα πολλά, η ελληνική πλευρά πρέπει να ζυγίσει και δύο ξεχωριστά επιχειρησιακά ζητήματα: α) εφόσον τελικά κινηθεί το «Oruc Reis» αυτό θα γίνει σε μέρος μακριά από τα ελληνικά στρατιωτικά κέντρα και δίπλα στις τουρκικές ακτές και β) αν το ερευνητικό σκάφος ποντίσει καλώδια και υπάρξει αντίδραση της Αθήνας, αυτή η κίνηση μπορεί να τύχει «παρερμηνειών» και να βρεθεί η χώρα μας να κατηγορηθεί για «επιθετική κίνηση» με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την στήριξη της διεθνούς κοινής γνώμης και της ΕΕ.

Το πλαίσιο περιγράφηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και στις συναντήσεις που είχε με τους πολιτικούς αρχηγούς την Πέμπτη και την Παρασκευή. Σε αυτές τις συναντήσεις ο Πρωθυπουργός υπερασπίστηκε και την παρουσία της χώρας μας στην άτυπη τριμερή συνάντηση Αθήνας – Βερολίνου – Άγκυρας. Όπως είπε, είναι άγνωστο ποια θα ήταν η στάση της Γερμανίας στην κρίσιμη συγκυρία αν η Ελλάδα είχε αρνηθεί να δείξει ότι είναι πρόθυμη για διάλογο. H Ελλάδα κάθισε σε εκείνο το τραπέζι και η Μέρκελ δεν δίστασε ούτε στιγμή να μεσολαβήσει, όταν απειλήθηκε κλιμάκωση της κρίσης το βράδυ της Τρίτης.

Ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε επίσης ότι είναι πολύ πιθανή η «μερική» οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο. Κατά το ρεπορτάζ του Βασίλη Νέδου στην «Καθημερινής της Κυριακής» μια τέτοια εξέλιξη ίσως είναι και θέμα ημερών.

Σε κάθε περίπτωση ο χρόνος έχει πυκνώσει. Η συγκυρία να έχει η Μέρκελ την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως τον Δεκέμβριο δημιουργεί άλλες ταχύτητες και μια σιγουριά καθώς, σύμφωνα με το Βερολίνο, η καγκελάριος έχει την εκτίμηση τόσο της Αθήνας όσο και της Άγκυρας. Την ίδια ώρα, η Γαλλία έχει βγει εκτός διπλωματικού κάδρου, λόγω της ξεκάθαρης υποστήριξης των ελληνικών θέσεων, ενώ ο αμερικανικός παράγοντας τελεί εν υπνώσει λόγω της άνισης παρουσίας του Ντόναλντ Τραμπ —εξάλλου ο Ερντογάν είναι προνομιακός συνομιλητής του ρεπουμπλικανού προέδρου. H παρουσία πάντως του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «Αϊζενχάουερ» στην Κρήτη, δημιουργεί μια κάποια ασφάλεια.

Υπό αυτές τις συνθήκες η Μέρκελ συστήνεται ως διαιτητής που ζητάει από δύο πλευρές να καθήσουν στο τραπέζι. Αλλά το ερώτημα παραμένει: για να συζητήσουν τι απ’ όλα;

Protagon