Ούτε Rafale πήραμε ακόμη, ούτε φρεγάτες!

«Τώρα που πήραμε τα Rafale πολλαπλασιάζεται...» λέει κάποιος, «με τις τέσσερις νέες φρεγάτες γινόμαστε...» συμπληρώνει άλλος, σχολιάζοντας πόσο θα ενισχυθεί η άμυνα της χώρας με τα νέα οπλικά συστήματα.

Έχει όμως ήδη ενισχυθεί η άμυνα της χώρας ή μήπως αναφερόμαστε σε πράγματα που θα συμβούν όταν παραληφθούν τα νέα όπλα;

Αν δεν κάνω λάθος, το πρώτο Rafale αναμένεται να έρθει στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2021. Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να έχουν προσγειωθεί στην βάση της Τανάγρας έξι από τα 18 γαλλικά μαχητικά. Τα οποία σταδιακά θα εντάσσονται στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της Πολεμικής Αεροπορίας και στα οποία θα εκπαιδεύονται βήμα-βήμα και οι νέοι χειριστές που θα επιλεγούν. Τα άλλα έξι Rafale αναμένονται το δεύτερο εξάμηνο του 2022 και τα τελευταία έξι δικινητήρια μαχητικά συμφωνήθηκε να παραδοθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Δηλαδή δεν έχουμε πάρει ακόμη τα Rafale. Κι αυτό δεν αποτελεί μια ασήμαντη λεπτομέρεια.

Διότι τα πρώτα έξι, που προβλέπεται να έχουν παραδοθεί στο τέλος του 2021, λογικό είναι να γράφουν παραπάνω ώρες πτήσης από το προβλεπόμενο διότι θα χρησιμοποιούνται για την τελειοποίηση της εκπαίδευσης των πιλότων, για συνεκπαίδευση με τα άλλα μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας και για επιχειρησιακές πτήσεις, αν απαιτηθεί.

Ας μην βιαζόμαστε λοιπόν. Διότι άλλο πράγμα είναι «ήρθαν τα Rafale», άλλο πράγμα «αναμένονται», άλλο εντάσσονται στον κορμό της Πολεμικής Αεροπορίας κι άλλο να λέμε ότι είναι επιχειρησιακά έτοιμα και ετοιμοπόλεμα.

Μην ξεχνάμε ότι το υπουργείο Εθνικής Άμυνας συμφώνησε να πουλήσει στους Γάλλους της Dassault 18 παλαιότερα Mirage 2000, αν και πολλοί θεωρούν ότι θα έπρεπε να εξεταστεί το ενδεχόμενο να παραμείνουν στον στόλο της Πολεμικής Αεροπορίας. Τα περισσότερα απ' αυτά τα 18 Mirage είναι καθηλωμένα λόγω έλλειψης ανταλλακτικών. Είναι σίγουρα η καλύτερη λύση να πουληθούν; Πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να συντηρηθούν όσα δεν πετάνε λόγω βλαβών και να μείνουν στην Ελλάδα ή είναι πραγματικά ασύμφορη η επισκευή τους;

Πάμε τώρα και στις τέσσερις καινούριες φρεγάτες...

Το σχέδιο για αγορά νέων φρεγατών πάει πίσω στις αρχές του 21ου αιώνα. Τότε οι εννέα φρεγάτες «S» του Πολεμικού Ναυτικού ήταν περίπου 22 ετών και οι τέσσερις φρεγάτες «Meko» δεν είχαν κλείσει ούτε δεκαετία ζωής.

Σήμερα, το 2021, σχεδόν 20 χρόνια αφού το Πολεμικό Ναυτικό ζήτησε να ξεκινήσει ο σχεδιασμός για απόκτηση πολεμικών πλοίων, οι ολλανδικές «S» είναι 42 ετών και οι γερμανικές «Meko» έχουν πατήσει τα 25.

Η επιλογή νέων φρεγατών θα ολοκληρωθεί περί τον Μάιο-Ιούνιο. Για να ολοκληρωθεί η σύμβαση θα χρειαστούν αρκετοί μήνες. Όλοι ελπίζουν να μην φτάσουμε στα τέλη του 2021 για να ληφθεί η απόφαση ναυπήγησης των νέων φρεγατών. Για να χτιστούν τα νέα πλοία και να παραδοθούν στο Πολεμικό Ναυτικό θα χρειαστούν 6-7 χρόνια. Οχι τίποτα, αλλά μην νομίζουμε ότι η απόφαση ενίσχυσης του Πολεμικού Ναυτικού με νέες φρεγάτες σημαίνει ότι παραλήφθηκαν και εντάχθηκαν κιόλας στον στόλο. Χρειάζονται αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί το φιλόδοξο πρόγραμμα.

Ακόμη και το σχέδιο εκσυγχρονισμού των τεσσάρων «Meko» δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί πριν περάσει μια πενταετία.

Θυμίζω με την ευκαιρία ότι η αναβάθμιση των 84 F-16 στην έκδοση Viper προβλέπεται να τελειώσει, αν όλα πάνε κάλα, το 2027. Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, όταν κάνει προσλήψεις του κατάλληλα εξειδικευμένου προσωπικού, θα μπορεί να εκσυγχρονίζει από έξι μέχρι 12 F-16 τον χρόνο. Κάντε τις πράξεις για να δείτε ότι ακόμη και το 2027 μπορεί να μην έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα. Αφήνω το γεγονός ότι τα αναβαθμιζόμενα F-16 θα λείπουν από τη δύναμη της Πολεμικής Αεροπορίας, ούτε και αναπαράγω την γκρίνια ότι επελέγη να αναβαθμίζονται πρώτα τα πιο σύγχρονα από τα ελληνικά F-16 Block 52plus...

Τι νόημα έχει αυτή συζήτηση; Είναι βαρύνουσας σημασίας μήπως και αντιληφθούμε κάποια στιγμή ότι ένα οπλοστάσιο που ήταν κορυφαίο την πρώτη δεκαετία του 2000 δεν μπορεί να παραμένει ακόμη το καλύτερο, ιδίως αν πολλά συστήματα αφέθηκαν επί χρόνια στην τύχη τους. Προχωράει η προσπάθεια να αυξηθούν οι διαθεσιμότητες των οπλικών συστημάτων που διαθέτουν σήμερα το Ναυτικό, η Αεροπορία και ο Στρατός; Αγοράζονται τα όπλα που δεν αποκτήθηκαν όταν έπρεπε, για παράδειγμα οι νέες τορπίλες βαρέος τύπου για τα υποβρύχια τύπου «Παπανικολής»; Ερευνάται γιατί πανάκριβα προγράμματα όπως ο εκσυγχρονισμός των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B που αποφασίστηκε το 2015 και κόστισε μισό δισ. ευρώ θα ολοκληρωθεί το 2024; Ελέγχονται όσοι με τις πράξεις και τις παραλείψεις τους άφησαν τις ένοπλες δυνάμεις στη σημερινή κατάσταση;

Σε μια περίοδο που ο καθένας επικρίνει την επιλογή για διάλογο με την Τουρκία, καλό και χρήσιμο είναι να συνεξετάζονται όλες οι παράμετροι. Διότι για να αντιμετωπίσεις την επιθετικότητα μιας γειτονικής χώρας, για να είσαι έτοιμος για τον χειρισμό μιας πιθανής κρίσης με την Τουρκία, δεν αρκεί η θέληση. Πρέπει να διαθέτεις τα μέσα, αλλά και το προσωπικό -όχι για να διεκδικείς- αλλά για να μπορείς να υπερασπιστείς αυτά που σου ανήκουν. Αλλιώς περιμένεις να σε σώσει κάποια «λεγεώνα των ξένων» ή ανιμετωπίζεις πιθανές κρίσεις κατά 95% με διπλωματικά μέσα και μόνο κατά 5% με τη δύναμη της αποτροπής, όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2020. Ουδείς θέλει να γίνεται δυσάρεστος, είναι καλό όμως να αναρωτηθούμε αν έχουμε εθνικό σχέδιο για το τι θα κάνουμε μέχρι το 2025, το 2026 και το 2027...

Μάκης Πολλάτος
Πρώτο Θέμα