Η Οικονομία του Φραπέ: Όταν το Καμάκι Αντικατέστησε την Παραγωγή

Ελληνική οικονομία Πριν πολλά χρόνια, αν θυμάμαι καλά επι Σημίτη, όλοι χλευάζαμε τα αναπτυξιακά μέτρα που έπαιρναν ακόμα από τότε και δίνανε επιδοτήσεις για καφετέριες. Είχε γεμίσει ο τόπος καφετέριες, δεν ξέραμε που να πάμε για καμάκι, είμαστε και λίγοι σαν πληθυσμός... Επισήμανση, θετικό το ότι μια, ένας άνεργη-ος βρίσκει δουλειά. Η παραγωγή που πάει; Αυτή λόγω κλιματικής κρίσης θα την σβήσουν κι ας φέρνουν όλο και περισσοτέρους καφέδες από την άλλη άκρη του πλανήτη, μόνο τις κλανιές της αγελάδας να μειώσουμε γιατί αλλάζει το κλίμα.

Από τις επιδοτούμενες καφετέριες του Σημίτη ως τις "πράσινες" φούσκες του σήμερα: Πίνουμε καφέ για να ξεχάσουμε ότι δεν παράγουμε τίποτα.

Πριν κάμποσα χρόνια, αν δεν μας απατά η συλλογική μας μνήμη, εκεί στα χρόνια του εκσυγχρονισμού (λέγε με Σημίτη), άρχισε να γίνεται μόδα κάτι το αλλόκοτο: αναπτυξιακά προγράμματα και επιδοτήσεις για... καφετέριες. Ναι, καλά διαβάσατε. Ούτε εργοστάσια, ούτε αγροτικές καλλιέργειες, ούτε τεχνολογικά πάρκα. Καφετέριες!

Και τι έγινε; Γέμισε η χώρα καφετέριες! Στις πλατείες, στις παραλίες, στα βουνά και στα λαγκάδια. Ένα "φραπέ φραπέ φραπέ" ακουγόταν από παντού. Αν ήθελες να δεις κόσμο ή να κάνεις καμάκι, δεν χρειαζόταν να ψάχνεις πολύ. Αρκούσε να πεις «πάμε για καφέ». Η Ελλάδα έγινε το απόλυτο Coffee Land, ένας λαός μικρός σε πληθυσμό, αλλά τεράστιος σε κατανάλωση, φραπέ, εσπρέσο και φρέντο καπουτσίνο.

Βέβαια, να λέμε και του στραβού το δίκιο: ένα παιδί άνεργο, μια κοπέλα χωρίς προοπτική, έβρισκαν δουλειά έστω και πίσω από έναν πάγκο με κάψουλες. Και κάτι έμπαινε στο σπίτι. Μόνο που δεν παράγαμε τίποτα. Καταναλώναμε και εισάγαμε. Οι καφέδες, οι σοκολάτες, τα σιρόπια, τα καλαμάκια, τα ποτήρια, όλα απ’ έξω. Το μόνο «εγχώριο» ήταν το χαμόγελο του σερβιτόρου και το κουτσομπολιό του τραπεζιού.

Σήμερα, αυτή η τάση έχει εξελιχθεί σε νέα μορφή ανάπτυξης-φούσκας: πράσινες επιδοτήσεις, "κλιματικές" επενδύσεις, φόροι στις αγελάδες και «καθαρή» ενέργεια με εισαγόμενα υλικά και τεχνογνωσία. Κι αν θες να φας λίγο βούτυρο, λίγο αρνί, ένα αυγό της προκοπής; Καλύτερα να πάρεις καταναλωτικό δάνειο! Διότι η φυσική, παραδοσιακή τροφή έχει γίνει πολυτελείας. Την ώρα που μας λένε να σώσουμε τον πλανήτη, ο πλανήτης σώζεται μόνο με σπόρους σόγιας, συνθετικό κρέας και κάτι μεταλλαγμένα μπέργκερ που έρχονται απ’ τις ΗΠΑ με τη στάμπα “sustainable”- ¨ανεκτό, αλλά με υλικά που δεν τα τρώνε ούτε τα σκουλήκια.

Αντί να ενισχυθεί η αυτάρκεια, η κτηνοτροφία, η καλλιέργεια εγχώριων προϊόντων, μας λένε πως το πρόβλημα είναι οι κλανιές της αγελάδας! Στο μεταξύ, οι καφέδες συνεχίζουν να έρχονται από τη Βραζιλία και την Κολομβία, τα φρούτα απ’ το Περού και το μέλι από την Κίνα. Αρκεί να είναι "πράσινα πιστοποιημένα", κι ας πέρασαν πέντε ωκεανούς με κοντέινερ φορτωμένα πετρέλαιο.

Η παραγωγή; Άντε γεια. Να βγάζεις μέλι από τις κυψέλες του παππού σου θεωρείται σχεδόν ύποπτο, αν δεν έχεις QR code, χάνεις την πιστοποίηση. Το σπιτικό λουκάνικο και το γιαούρτι της γιαγιάς; Επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία. Φάε τη φυτική μαργαρίνη σου και σώσε τον πλανήτη, αγόρι μου!

Μα τι στο καλό κάνουμε; Αντί να καλλιεργήσουμε, να κατασκευάσουμε, να παράγουμε κάτι, οτιδήποτε! Συνεχίζουμε να καμαρώνουμε πάνω από το αφρόγαλα, ενώ γύρω μας καίγεται το σύμπαν. Και στο τέλος θα μας σώσουν οι "Άγιοι": ο Πάπας με τη φιλανθρωπία του, ο Τραμπ με τον προστατευτισμό του, ή κανένα ψηφιακό ευρώ με ημερομηνία λήξης.

Καλοί οι καφέδες, δεν λέμε. Άγιοι οι μπαρίστες και οι delivery riders. Αλλά μήπως ήρθε η ώρα να ρωτήσουμε: τι τρώμε, τι παράγουμε και – κυρίως – πόσο ακόμα θα μας ταΐζουν σαν να είμαστε ζώα σε πειραματικό εκτροφείο με barcode;