Η Ελλάδα έχασε όταν Φοβήθηκε τα 12 μίλια

Η αιγιαλίτιδα που δεν άπλωσε ποτέ,  γιατί η Ελλάδα δεν ασκεί το δικαίωμα της χωρίς να απειληθεί.

Αν όταν ο κ. Δένδιας όντας ΥΠΕΞ υπέγραψε ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο, και με τις τότε συγκυρίες, επέκτεινε την εθνική κυριαρχία στα 12 ναυτικά μίλια γύρω από την Κρήτη, μην πω σε όλες τις ακτές της Ελλάδας, θα είχαμε σήμερα σφαλιάρες και από την Λιβύη, σφαλιάρες ακόμα και από τον Χάφταρ, που είχε υποδεχτεί με τιμές και καμάρι; Ή τυφλά υπάκουος στον αρχηγό του έκανε μεσοβέζικες κινήσεις; Δεν θα έκανε κάτι αντίθετο που ο διάδοχός του και αρχηγός του, διακηρύσσουν κάθε ώρα και στιγμή, ενώ δεν το εννοούν. Θα εφάρμοζε το διεθνές και εθνικό δίκαιο. Η χώρα, έχει σοβαρό πρόβλημα.

Ο Νίκος Δένδιας, ως ΥΠΕΞ, κινήθηκε στο πλαίσιο μιας πολιτικής αποσπασματικής διευθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, με σκοπό, όπως λέχθηκε, την ανάσχεση του τουρκολιβυκού μνημονίου. Υπέγραψε συμφωνία ΑΟΖ με την Ιταλία και μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο, με εκκρεμότητες στο κρίσιμο τμήμα ανατολικά της Ρόδου και νότια του Καστελόριζου. Παράλληλα, επεκτάθηκε μονομερώς η αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο, αφήνοντας το Αιγαίο και την Κρήτη στο «πάγωμα». Αυτό όμως δεν ήταν τεχνική αδυναμία. Ήταν πολιτική επιλογή.

Αν τότε είχε επεκτείνει τα 12 ν.μ. νότια της Κρήτης:

Θα προλάμβανε την τετελεσμένη διεκδίκηση Λιβύης-Τουρκίας, που σήμερα επεκτείνεται μέσω θαλάσσιων ερευνών, ακόμα και με εταιρείες που δεν αναγνωρίζουν την ελληνική ΑΟΖ.

Θα είχε στηριχθεί στην σαφή πρόβλεψη του Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS), και την καθολική αναγνώριση του ελληνικού δικαιώματος για αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 ν.μ.

Ακόμα και ο Χάφταρ, με τον οποίο τότε υπήρχε ανοικτή διπλωματική γραμμή, δεν θα μπορούσε να αντιδράσει τόσο εχθρικά,  γιατί θα είχε μπροστά του μία ισχυρή και συνεπή εθνική στάση, όχι μια ημιτελή πολιτική με φοβικά σύνδρομα.

 
Τι έγινε αντ' αυτού:
Ενέργειες μεσοβέζικες, που στόχο είχαν να δημιουργήσουν εντυπώσεις για εσωτερική κατανάλωση και όχι να διαμορφώσουν πραγματικό στρατηγικό πλεονέκτημα.

Η κυβέρνηση, προβάλλοντας στα λόγια την εθνική κυριαρχία, στην πράξη δείχνει να κινείται υπό τον φόβο της τουρκικής απειλής, χωρίς να την αντιμετωπίζει με γεωπολιτικό θάρρος ή βάθος στρατηγικής.

Και σήμερα, δέχεται έμμεσες και άμεσες απειλές ακόμα και από τη λιβυκή πλευρά, με υπερπτήσεις drones ή διεκδικήσεις σε ύδατα δυτικά της Κρήτης.

 
Το ερώτημα:
Μήπως τελικά ο Δένδιας δεν ήθελε να συγκρουστεί ούτε με τους εξωτερικούς "συμμάχους", ούτε με την πολιτική ηγεσία του εσωτερικού; Μήπως ήταν, όπως πολλοί υποψιάζονται, ο καλός "καραβοκύρης" που κρατάει τη θέση χωρίς να ταράζει τα νερά, γιατί τα νερά ανήκουν αλλού;

 
Άρα:
Η Ελλάδα δεν έχασε ευκαιρίες επειδή δεν είχε δικαίωμα, αλλά επειδή δεν είχε βούληση να ασκήσει τα δικαιώματα της. Και η βούληση αυτή δεν αφορά μόνο πρόσωπα όπως ο Δένδιας ή ο εκάστοτε ΥΠΕΞ, αλλά μια ολόκληρη πολιτική και διοικητική τάξη, που έχει μάθει να συμβιβάζεται πρώτα και να διαπραγματεύεται ύστερα.

Όταν ο Νίκος Δένδιας, ως Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, υπέγραφε συμφωνίες ΑΟΖ με Ιταλία και μερικώς με την Αίγυπτο, είχε στα χέρια του ένα μοναδικό εργαλείο: το διεθνές δίκαιο και τη συγκυριακή νομιμοποίηση να επεκτείνει την ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 ναυτικά μίλια. Όχι μόνο στο Ιόνιο, αλλά και νότια της Κρήτης, στο επίκεντρο της τουρκολιβυκής αυθαιρεσίας.

Δεν το έκανε. Και από εκείνη τη στιγμή, η Ελλάδα δεν απλώς υποχώρησε, συνήθισε να χάνει.

Ενώ η Τουρκία υπέγραφε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, δημιουργώντας τετελεσμένα νοτίως της Κρήτης, η Ελλάδα:

• Επεξέτεινε μονομερώς την αιγιαλίτιδα μόνο στο Ιόνιο, αφήνοντας στο σκοτάδι το Αιγαίο και την Κρήτη.

• Δέχτηκε μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο, αποδεχόμενη σιωπηρά ότι το Καστελόριζο έχει περιορισμένο δικαίωμα ΑΟΖ.

• Δεν κήρυξε ούτε αποκλειστική οικονομική ζώνη στις πιο κρίσιμες περιοχές.

• Προτίμησε τη διπλωματική αναμονή αντί της κυριαρχικής πράξης.

Το χειρότερο; Είχε την υποστήριξη του διεθνούς δικαίου, είχε τη λαϊκή συναίνεση, είχε τη γεωπολιτική συγκυρία (Χάφταρ, Ισραήλ, Αίγυπτος κατά Τουρκίας). Και όμως, δεν τόλμησε.

Αν τότε η Ελλάδα είχε επεκτείνει στα 12 ν.μ. την αιγιαλίτιδα νότια της Κρήτης:

• Θα απέκλειε κάθε ερευνητική τουρκική δραστηριότητα στην περιοχή.

• Θα έστελνε το μήνυμα ότι κυβερνάται με κυριαρχική βούληση, όχι με φρονιματισμένο φόβο.

• Θα είχε προλάβει τετελεσμένα που τώρα φαίνεται πως χτίζονται πέτρα–πέτρα σε βάρος της.

Αντ’ αυτού, σήμερα:

• Η Τουρκία ανανεώνει το μνημόνιο με την Τρίπολη.

• Η Λιβύη, ακόμα και υπό τον φιλικό (κάποτε) Χάφταρ, εκτοξεύει προειδοποιήσεις.

• Τα νοτιοδυτικά της Κρήτης είναι διπλωματική γκρίζα ζώνη για τις διεθνείς εταιρείες ενέργειας.

Ο Νίκος Δένδιας, παρά την εικόνα του «σοβαρού θεσμικού πολιτικού», δεν υπερέβη ούτε για μια στιγμή την κομματική γραμμή. Δεν τόλμησε κάτι που θα δέσμευε και τον διάδοχό του,  ή χειρότερα, θα τον έφερνε σε σύγκρουση με τον  πρωθυπουργό.

Η αλήθεια είναι απλή:

Η Ελλάδα δεν ηττήθηκε από εξωτερικούς εχθρούς. Ηττήθηκε από την εσωτερική της ατολμία.

Και το διεθνές δίκαιο, όσο δίκαιο κι αν είναι, δεν λειτουργεί αυτόματα. Θέλει χώρες που το εφαρμόζουν πριν χρειαστεί να το επικαλεστούν.

Υποσημειώσεις & Παραπομπές:

1. UNCLOS (1982) – Το Δίκαιο της Θάλασσας παρέχει ξεκάθαρα σε κάθε κράτος το δικαίωμα μονομερούς επέκτασης αιγιαλίτιδας ζώνης μέχρι τα 12 ν.μ. (Άρθρο 3).

2. Ελλάδα–Αίγυπτος Συμφωνία ΑΟΖ (2020) – Μερική οριοθέτηση που δεν καλύπτει το ανατολικότερο τμήμα Ρόδου–Καστελόριζου.

3. Ανακοίνωση Ελληνικού ΥΠΕΞ (2021) – Η επέκταση στο Ιόνιο χαρακτηρίζεται ως «πράξη κυριαρχίας» ,  αφήνοντας σιωπηρή την απουσία αντίστοιχης πράξης στην Κρήτη.

Η χώρα, έχει σοβαρό πρόβλημα και δεν είναι τεχνικό ή νομικό. Είναι πρόβλημα ψυχικής και εθνικής ηγεσίας.