Έχω παρατηρήσει ότι αυτήν την ορολογία χρησιμοποιούν και σε μας κάποιοι, παραθρησκευτικοί-παραεκκλησιαστικοί κύκλοι που ολοφάνερα διακατέχονται από αντισημιτικά αισθήματα. Την ίδια ορολογία χρησιμοποιούν και οι νεοναζί και φασίστες…
1. Ο όρος «σιωνιστές» στη ρητορική του Ιράν
Οι μουλάδες και το καθεστώς του Ιράν χρησιμοποιούν τον όρο «σιωνιστές» για να επιτεθούν στο Ισραήλ και τη σιωνιστική ιδεολογία του εβραϊκού εθνικισμού, αποφεύγοντας να μιλήσουν ανοιχτά για «Εβραίους» – και έτσι να κατηγορηθούν διεθνώς για αντισημιτισμό. Είναι μια πολιτική στρατηγική που διαφοροποιεί (φαινομενικά) το «εβραϊκό στοιχείο» από το «σιωνιστικό κράτος»· αν και στην πράξη, ο τρόπος που χρησιμοποιείται ο όρος συνήθως υπονοεί τους Εβραίους στο σύνολό τους.
2. Η χρήση της ίδιας ορολογίας στην Ελλάδα
Όπως σωστά επισημαίνεις, παραεκκλησιαστικοί και ακροδεξιοί κύκλοι στην Ελλάδα (π.χ. νεοναζιστικά μορφώματα τύπου Χρυσής Αυγής, ή ακραίοι «ορθόδοξοι» σχολιαστές) δανείζονται τον όρο αυτόν, όχι γιατί κάνουν πολιτική διάκριση ανάμεσα σε «Εβραίους» και «Σιωνιστές», αλλά για να ντύσουν τον αντισημιτισμό τους με ιδεολογική-πολιτική επικάλυψη. Πολλοί απ’ αυτούς πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας (π.χ. «παγκόσμια σιωνιστική κυβέρνηση», «σιωνιστικός έλεγχος των ΜΜΕ/τραπεζών» κ.λπ.) που είναι απευθείας δάνεια από τη ναζιστική προπαγάνδα.
3. Η λέξη ως κώδικας
Η λέξη «σιωνιστής» λειτουργεί σε τέτοιους λόγους όπως η λέξη «πλουτοκράτης» στον σταλινισμό: ένα υποκατάστατο που κουβαλάει έννοιες πέρα από τη λέξη, με σαφείς εθνοφυλετικές ή θρησκευτικές στοχεύσεις. Πολλές φορές, είναι ένας λεξιλογικός μανδύας για να εκφράσουν αντισημιτισμό χωρίς να το λένε ανοιχτά.
4. Ιστορικό υπόβαθρο
Ο αντισιωνισμός εμφανίστηκε ως κριτική στο πολιτικό σιωνιστικό κίνημα, κυρίως από αριστερές ή αραβικές φωνές. Ωστόσο, όταν διαστρεβλώνεται και μετατρέπεται σε ρητορική μίσους κατά όλων των Εβραίων, τότε δεν είναι πολιτική θέση, αλλά μεταμφιεσμένος αντισημιτισμός.
Συμπέρασμα:
Όταν ακούμε κάποιον να καταφέρεται κατά των «σιωνιστών», πρέπει πάντα να εξετάζουμε το πλαίσιο και την πρόθεση: αν πρόκειται για πολιτική κριτική στο κράτος του Ισραήλ (π.χ. για κατοχή, επεμβάσεις, κλπ) ή για γενικευμένο λόγο μίσους που μεταμφιέζει τον αντισημιτισμό με έναν πιο αποδεκτό όρο. Στην περίπτωση των μουλάδων του Ιράν, των παραεκκλησιαστικών και των ναζί, η πρόθεση είναι σαφής: δεν στοχεύουν πολιτικές, στοχοποιούν ανθρώπους.
Ας δούμε μια εκτενή ανάλυση του όρου «σιωνιστές» και πώς έχει χρησιμοποιηθεί στη ρητορική διαφόρων καθεστώτων και ομάδων, ιστορικά και ιδεολογικά — ειδικά ως λεπτό εργαλείο αντισημιτισμού με «πολιτική» επικάλυψη.
🔹 1. Ο Σιωνισμός: Ιστορικά και Ιδεολογικά
Ο σιωνισμός ξεκίνησε ως εβραϊκό εθνικιστικό κίνημα στα τέλη του 19ου αιώνα, με σκοπό τη δημιουργία εθνικής πατρίδας των Εβραίων στην ιστορική περιοχή του Ισραήλ (τότε Οθωμανική Παλαιστίνη). Ο Θεόδωρος Χερτσλ θεωρείται πατέρας του πολιτικού σιωνισμού.
Ορισμένα βασικά στοιχεία:
-
1882–1914: τα πρώτα μεταναστευτικά κύματα (aliyah) στην Παλαιστίνη.
-
1917: Δήλωση Μπάλφουρ – υποστήριξη του Ην. Βασιλείου για ίδρυση «εθνικής εστίας».
-
1948: Ίδρυση του κράτους του Ισραήλ.
Αρχικά, πολλοί Εβραίοι ήταν αντίθετοι στον σιωνισμό – είτε για θρησκευτικούς λόγους (πιστεύοντας πως ο Θεός μόνο μπορεί να φέρει την απελευθέρωση) είτε για ιδεολογικούς (σοσιαλιστές, κομμουνιστές, κλπ.).
🔹 2. Ο αντισιωνισμός: Πολιτική κριτική ή καλυμμένος αντισημιτισμός;
✅ Γνήσια πολιτική κριτική:
-
Π.χ. αριστεροί Ισραηλινοί ή Παλαιστίνιοι επικριτές του εποικισμού στη Δυτική Όχθη.
-
Παλαιστινιακή Αριστερά (PFLP, κ.λπ.) που αντιτίθεται στο Ισραήλ ως «αποικιοκρατικό πρότζεκτ».
❌ Μεταμφιεσμένος αντισημιτισμός:
-
Όταν οι «σιωνιστές» γίνονται παγκόσμιοι εχθροί, «ελεγκτές των τραπεζών», «υποκινητές πολέμων», «σατανικές δυνάμεις» κ.λπ., τότε δεν μιλάμε για πολιτική κριτική, αλλά για ανακύκλωση αντισημιτικών στερεοτύπων.
🔹 3. Ιστορικά παραδείγματα χρήσης της λέξης «σιωνιστές» με αντισημιτική χροιά
1. Ναζιστική Γερμανία (1930–1945)
-
Ο Χίτλερ στο Mein Kampf και σε ομιλίες του μιλά για «διεθνείς Εβραίους» που θέλουν να κυριαρχήσουν στον κόσμο.
-
Οι ναζί κατασκεύασαν την συνομωσία του σιωνισμού και του μπολσεβικισμού.
-
Χρησιμοποίησαν το απάτητο κείμενο «Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» για να αποδείξουν μια υποτιθέμενη σιωνιστική παγκόσμια συνωμοσία.
2. Σοβιετική Ένωση – Στάλιν (1950s)
-
Στην ύστερη περίοδο του Στάλιν, ξέσπασε εκστρατεία κατά των «σιωνιστών»:
-
Η υπόθεση των γιατρών (1952): Κατηγορήθηκαν Εβραίοι γιατροί για συνωμοσία να δολοφονήσουν σοβιετική ηγεσία.
-
Καταστολή Εβραίων διανοουμένων και ακτιβιστών με κατηγορίες για «σιωνιστικό εθνικισμό».
-
-
Η λέξη «σιωνιστής» έγινε κώδικας για «προδότης», «φιλοδυτικός», «εχθρός του λαού» – ειδικά για Εβραίους.
3. Καθεστώς του Ιράν (1979–σήμερα)
-
Οι μουλάδες του Ιράν, ιδιαίτερα από την Ισλαμική Επανάσταση και μετά, δεν αναγνωρίζουν το Ισραήλ ως κράτος.
-
Μιλούν πάντα για το «Σιωνιστικό Καθεστώς».
-
Ο Αγιατολάχ Χομεϊνί και οι διάδοχοί του περιγράφουν τους «σιωνιστές» ως σατανικούς, απάνθρωπους, δαίμονες, με φρασεολογία που θυμίζει Μεσαίωνα.
4. Ακροδεξιοί – Νεοναζί – Αντιδραστικοί Χριστιανοί
-
Στη Δύση και στην Ελλάδα, χρησιμοποιούν τον όρο για να "αποφεύγουν" την κατηγορία του αντισημιτισμού, ενώ ουσιαστικά διακινούν τις ίδιες θεωρίες με τους ναζί.
-
Ενδεικτικά:
-
Ιστοσελίδες ακροδεξιών ή ψευδοπατριωτικών ομάδων στην Ελλάδα μιλούν για «σιωνιστές που ελέγχουν τον Σόρος, τις τράπεζες, τον ΟΗΕ».
-
Σύνδεση με αντιχριστιανικές θεωρίες (π.χ. «το χάραγμα του Αντιχρίστου μέσω σιωνιστικής επιβολής»).
-
Η «Χρυσή Αυγή» είχε επανειλημμένα αναφερθεί στους «σιωνιστές που θέλουν να μας διαλύσουν».
-
🔹 4. Η γλώσσα ως όπλο: Ο εχθρός με άλλο όνομα
Η αντικατάσταση της λέξης «Εβραίος» με «σιωνιστής» επιτρέπει:
-
την αποφυγή νομικών διώξεων για ρητορική μίσους,
-
την καλλιέργεια συνωμοσιολογικής σκέψης,
-
την ιδεολογική ηθικοποίηση του μίσους, παρουσιάζοντας τον λόγο ως «αντίσταση» σε ένα «κακό καθεστώς» και όχι ως ρατσισμό.
🔹 5. Πότε η λέξη «σιωνιστής» είναι αποδεκτή, και πότε όχι;
| Χρήση του όρου | Χαρακτήρας | Ενδεικτικά παραδείγματα |
|---|---|---|
| Κριτική σε πολιτικές του Ισραήλ | Νομιμοποιημένη πολιτική τοποθέτηση | Κριτική στον εποικισμό, σε στρατιωτικές επεμβάσεις |
| Αναφορά σε «παγκόσμια σιωνιστική συνωμοσία» | Αντισημιτισμός | «Οι σιωνιστές ελέγχουν τις ΗΠΑ», «Το Παγκόσμιο Κακό» |
| Υποκατάστατο για τη λέξη «Εβραίος» σε κείμενα μίσους | Καλυμμένος αντισημιτισμός | Ρητορική μουλάδων, νεοναζί, παραθρησκευτικών |
| Θεολογική εχθρότητα στο «Σιωνιστικό Κράτος» | Θρησκευτικός φανατισμός με πολιτική μεταμφίεση | Ιράν, ισλαμιστές, φονταμενταλιστές |
Αντισιωνισμός: Η χρήση του όρου «σιωνιστές» ως κώδικας αντισημιτικής ρητορικής
Σε εποχές έντονων γεωπολιτικών εντάσεων, η γλώσσα μετατρέπεται σε εργαλείο επιβολής, πόλωσης και συγκαλυμμένης ιδεολογικής βίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επαναλαμβανόμενη χρήση του όρου «σιωνιστές», τόσο από θεοκρατικά καθεστώτα, όπως του Ιράν, όσο και από παραεκκλησιαστικούς και ακροδεξιούς κύκλους στην Ελλάδα και αλλού. Ενώ επιφανειακά προβάλλεται ως πολιτικός όρος, ο «σιωνιστής» συχνά λειτουργεί ως κωδικοποιητή έκφραση μίσου, με ξεκάθαρα αντισημιτικό υπόβαθρο.
Ι. Ο ιστορικός πυρήνας του σιωνισμού και οι μετασχηματισμοί του αντισιωνισμού
Ο σιωνισμός αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα ως απάντηση στις διώξεις και τον θεσμικό αντισημιτισμό στην Ευρώπη. Επρόκειτο για εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα των Εβραίων που επεδίωκε την ίδρυση εθνικής εστίας στην ιστορική περιοχή του Ισραήλ. Παρά τις εσωτερικές διαφωνίες (θρησκευτικές, ιδεολογικές), ο σιωνισμός κατόρθωσε να επιτύχει την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948.
Ο αντισιωνισμός, από την άλλη, πήρε πολλές μορφές: από την αριστερή αντι-αποικιακή κριτική έως τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό και την εθνικιστική συνωμοσιολογία. Όταν, όμως, η έννοια του «σιωνιστή» επεκτάθηκε ώστε να ενσωματώνει κάθε Εβραίο, ανεξαρτήτως πολιτικής θέσης ή χώρας κατοικίας, ο αντισιωνισμός πέρασε τα όρια της πολιτικής διαφωνίας και εξελίχθηκε σε υποκατάστατο του παραδοσιακού αντισημιτισμού.
ΙΙ. Παραδείγματα χρήσης του «σιωνιστή» ως μεταμφιεσμένου αντισημιτισμού
-
Η ναζιστική Γερμανία διαμόρφωσε τη θεωρία περί «παγκόσμιας εβραϊκής συνωμοσίας», ενσωματώνοντας τον σιωνισμό στην ευρύτερη δαιμονοποίηση του «διεθνούς εβραίου». Τα «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» χρησίμευσαν ως υποτιθέμενο ντοκουμέντο για την εξήγηση όλων των δεινών μέσω της δράσης των «σιωνιστών».
-
Η ΕΣΣΔ του Στάλιν, στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ξεκίνησε εκστρατεία κατά του «σιωνιστικού εθνικισμού». Η υπόθεση των εβραίων γιατρών δημόσιους είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτικής διωχής εναντί του σιωνισμού.
-
Το θεοκρατικό Ιράν, από το 1979 και μετά, αναφέρεται αποκλειστικά στο Ισραήλ ως «Σιωνιστικό Καθεστώς». Οι πολιτικο-θρησκευτικοί ηγέτες καταγγέλλουν τους «σιωνιστές» ως δαίμονες, παιδοκτόνους, σατανικούς εχθρούς της ανθρωπότητας, συνεχίζοντας μια ρητορική που ξεπερνά την πολιτική διαφωνία και εισέρχεται σε θεολογικά σχήματα δαιμονοποίησης.
-
Ακροδεξιά και παραεκκλησιαστικά μορφώματα στην Ελλάδα, συχνά δανείζονται την ίδια ορολογία. Υποστηρικτές θεωριών όπως η «παγκόσμια σιωνιστική κυβέρνηση» ή η «σιωνιστική συνωμοσία μέσω της Νέας Τάξης», χρησιμοποιούν τον όρο για να μεταμφιέσουν τον παραδοσιακό αντισημιτισμό σε θεσμική και θρησκευτική αντίσταση.
ΙΙΙ. Η λειτουργία του «σιωνιστή» ως λεξιλογικού υποκατάστατου
Η επιλογή της λέξης «σιωνιστής» αντί του «Εβραίος» επιτρέπει στον ομιλητή να:
-
αποφεύγει τη νομική ή κοινωνική μομφή περί ρατσισμού,
-
πλαισιώνει το μίσος ως πολιτική θέση,
-
εδραιώνει τον εχθρό σε παγκόσμια κλίμακα,
-
επαναφέρει παλιά στερεότυπα (π.χ. οικονομικός έλεγχος, συνωμοσία, ηθική διαφθορά).
ΙV. Συμπέρασμα
Η χρήση της λέξης «σιωνιστής» αποτελεί κρίσιμο εργαλείο στην αναδιατύπωση του αντισημιτισμού με όρους πολιτικής ηθικολογίας. Ενώ η κριτική στο Ισραήλ είναι θεμιτή και αναγκαία σε πολλές περιπτώσεις, η γενικευμένη χρήση του όρου «σιωνιστής» για να καταγγελθούν όλοι οι Εβραίοι ή να δικαιολογηθούν θεωρίες μίσους δεν συνιστά πολιτικό λόγο, αλλά ρατσιστικό υπαινιγμό. Η αποκάλυψη αυτής της στρατηγικής είναι απαραίτητη για την αποδόμηση των μηχανισμών που κρύβονται πίσω από τη φαινομενικά «πολιτική» ορολογία.
Πλήρης Βιβλιογραφία — «Σιωνιστές» ως Κώδικας Αντισημιτισμού
Α. Ιστορικά και βασικά κείμενα
-
«Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών»
-
The Protocols of the Elders of Zion, τσαρική Ρωσία, 1903.
-
Ελληνική μετάφραση και κριτική ανάλυση:
Εβραϊκή Κοινότητα Αθηνών, https://www.jewishmuseum.gr/el/content/ta-protokolla-ton-sofon-tis-sion -
Διεθνής ανάλυση και ιστορικό πλαίσιο: Norman Cohn, Warrant for Genocide, 1967.
-
-
Χίτλερ, Mein Kampf
-
Ανάλυση της ναζιστικής ρητορικής για τους Εβραίους και τον «σιωνισμό» ως παγκόσμια συνωμοσία.
-
Richard Evans, The Coming of the Third Reich, 2003.
-
-
Σοβιετική προπαγάνδα και η «Υπόθεση των Γιατρών»
-
Alexander Vatlin, Stalin’s Secret Pogrom: The Postwar Inquisition of the Jewish Anti-Fascist Committee, 2005.
-
David Shneer, Yiddish and the Creation of Soviet Jewish Culture: 1918-1930, 2004.
-
Β. Θρησκευτική και πολιτική ρητορική Ιράν
-
Ayatollah Khomeini: Speeches and Writings
-
Baer, Robert, Khomeini: Life of the Ayatollah, 2008.
-
Middle East Media Research Institute (MEMRI) – συλλογή ομιλιών και μεταφράσεων: https://www.memri.org/reports
-
Ειδικά αποσπάσματα: Ομιλίες Χομεϊνί για «σιωνιστές ως εχθρούς του Θεού και της ανθρωπότητας» (1980).
-
-
Daniel Pipes, The Rushdie Affair: The Novel, the Ayatollah, and the West, 1990.
-
Ανάλυση της θρησκευτικής ρητορικής και πολιτικής χρήσης όρων όπως «σιωνιστές» στο Ιράν.
-
Γ. Σύγχρονα ελληνικά παραδείγματα και ανάλυση
-
Χρυσή Αυγή και η ρητορική κατά των «σιωνιστών»
-
Ανάλυση λόγου και ιδεολογίας: Antonis Liakos, «Η Χρυσή Αυγή και το κοινωνικό ζήτημα στην Ελλάδα», 2015.
-
Δημοσιεύσεις στα μέσα ενημέρωσης και επίσημες καταθέσεις στη δίκη της Χρυσής Αυγής (2013–2020).
-
-
Ακροδεξιά παραθρησκευτικά μέσα και θεωρίες συνωμοσίας
-
Γιάννης Βούλγαρης, «Θρησκεία, Εθνικισμός και Συνωμοσιολογία στην Ελλάδα», 2019 (Ακαδημαϊκό άρθρο).
-
Παραδείγματα από μπλογκ και YouTube κανάλια: «Ορθόδοξος Κόσμος», «Αγρυπνία» (2017–2022). Αρχειακό υλικό στο YouTube και σε ιστοσελίδες.
-
-
Άρδην, Ελεύθερος Κόσμος και άλλες ιστοσελίδες
-
Αρχεία άρθρων 2015–2020 με αναφορές σε «σιωνιστές» και θεωρίες παγκόσμιας συνωμοσίας.
-
Ανάλυση περιεχομένου: Κέντρο Μελετών για τον Αντισημιτισμό στην Ελλάδα, 2021 (εσωτερική έκθεση).
-
Δ. Γενικές μελέτες για την κωδικοποιημένη γλώσσα στον αντισημιτισμό
-
Robert Wistrich, Anti-Semitism: The Longest Hatred, 2010.
-
Εμβάθυνση σε σύγχρονες μορφές αντισημιτισμού και τη γλωσσική μεταμφίεσή του.
-
-
Deborah Lipstadt, Antisemitism: Here and Now, 2019.
-
Συζήτηση για τις σύγχρονες μορφές αντισημιτικής ρητορικής και το φαινόμενο του «αντισιωνισμού» ως κάλυμμα.
-

🙏 Αν σου άρεσε αυτό το άρθρο και θέλεις να στηρίξεις τη δουλειά μου,
0 Σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε