Αιφνιδιαστική τριμερής συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη: Ερντογάν, Μελόνι και Ντμπεϊμπά σε στρατηγικό τραπέζι για τη Μεσόγειο

Κωνσταντινούπολη, 2 Αυγούστου 2025

Σε μια απρόσμενη διπλωματική εξέλιξη που αιφνιδίασε παρατηρητές και κυβερνήσεις, πραγματοποιήθηκε χθες στην Κωνσταντινούπολη μια τριμερής συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, της πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και του προσωρινού πρωθυπουργού της Λιβύης Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά.

Η συνάντηση οργανώθηκε σε στενό κύκλο και με ιδιαίτερα χαμηλό επικοινωνιακό προφίλ, γεγονός που φανερώνει είτε τον επείγοντα χαρακτήρα των διαβουλεύσεων είτε τη στρατηγική επιλογή αποφυγής πρόωρης δημοσιότητας. Παρά την απουσία προκαταρκτικών ανακοινώσεων, η τριμερής έλαβε χώρα στο Προεδρικό Μέγαρο του Ντολμά Μπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη, υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας και με ελάχιστες διαρροές στον Τύπο.

Πίσω από τις Κλειστές Πόρτες: Τι Συζητήθηκε

Οι θεματικές της συνάντησης δεν ανακοινώθηκαν επίσημα, ωστόσο πηγές από διπλωματικούς κύκλους στην Άγκυρα και τη Ρώμη αναφέρουν ότι οι βασικοί άξονες περιλάμβαναν:

• Ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, με έμφαση στις υποδομές LNG και τον ρόλο της Λιβύης ως κόμβου μεταφοράς.

• Διαχείριση της μετανάστευσης μέσω της Λιβυκής ακτής, με στόχο μια νέα συμφωνία επιτήρησης και χρηματοδότησης.

• Ασφάλεια και πολιτική σταθερότητα στη Λιβύη, με την Τουρκία και την Ιταλία να αναζητούν κοινό έδαφος επιρροής στον μεταπολεμικό μετασχηματισμό της χώρας.

• Θαλάσσιες ζώνες και γεωπολιτική επιρροή, με φόντο την ήδη αμφιλεγόμενη τουρκο-λιβυκή συμφωνία του 2019 για την ΑΟΖ, που εξακολουθεί να προκαλεί εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Στρατηγική της Άγκυρας: Αντεπίθεση με Συμμαχίες

Ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να επιχειρεί ένα νέο διπλωματικό άνοιγμα, αποβλέποντας σε επανασύνδεση με τη Δύση μέσω επιλεκτικών εταίρων, ενώ παράλληλα εδραιώνει την επιρροή του στη βορειοαφρικανική ζώνη.

Η επιλογή της Ιταλίας δεν είναι τυχαία: η Μελόνι, παρότι ευθυγραμμισμένη με τη Δύση, διατηρεί σκληρή γραμμή κατά της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης και δεν αποκλείει πραγματιστικές συμφωνίες με ηγέτες όπως ο Ερντογάν. Επιπλέον, η Ρώμη έχει ζωτικά ενεργειακά συμφέροντα στην περιοχή της Σύρτης, όπου δραστηριοποιούνται ιταλικές πετρελαϊκές εταιρείες (όπως η ENI).

Η Θέση της Λιβύης: Ανάγκη ή Τακτική;

Ο μεταβατικός ηγέτης της Λιβύης, Ντμπεϊμπά, επιδιώκει ερείσματα και υποστήριξη ενόψει πιθανών εκλογών, καθώς η χώρα παραμένει διαιρεμένη μεταξύ αντίπαλων διοικήσεων. Για τη λιβυκή κυβέρνηση, η συμμετοχή σε μια τέτοια συνάντηση προσφέρει διεθνή αναγνώριση και ενισχύει τη θέση της ως «νόμιμος συνομιλητής» σε μια κρίσιμη γεωστρατηγική περιοχή.

Πώς Επηρεάζεται η Ελλάδα;

Η τριμερής αυτή προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα, καθώς η Ελλάδα απουσίαζε πλήρως από τις διεργασίες, την ώρα που συζητούνται θέματα που άπτονται άμεσα της ελληνικής εθνικής ασφάλειας και των θαλάσσιων ζωνών. Η εμβάθυνση της τουρκο-λιβυκής συνεργασίας, ιδίως αν υπάρξει νέα συμφωνία για ΑΟΖ ή ενεργειακές γεωτρήσεις, θα μπορούσε να προκαλέσει νέο γύρο εντάσεων στην περιοχή.

Ήδη η ελληνική διπλωματία, σύμφωνα με πληροφορίες, ζητά διευκρινίσεις από την ιταλική πλευρά, ενώ το ΥΠΕΞ επεξεργάζεται σενάρια αντίδρασης.

Η αιφνιδιαστική τριμερής Κωνσταντινούπολης δεν είναι απλώς μια εθιμοτυπική φωτογραφία. Αντιπροσωπεύει μια νέα δυναμική στη Μεσόγειο, όπου η Τουρκία επιχειρεί να διαμορφώσει τον χάρτη συνεργασιών με όρους που την ευνοούν.

Παρότι απομένουν να αποκαλυφθούν περισσότερες λεπτομέρειες, η συνάντηση αυτή αναδεικνύει τις μεταβαλλόμενες ισορροπίες ισχύος και την ανάγκη για προληπτική διπλωματία από πλευράς Ελλάδας, εάν θέλει να διατηρήσει ρόλο ρυθμιστή στη ΝΑ Μεσόγειο.