Φυτά: Ο αόρατος εχθρός στη διατροφή μας;

Ο γιατρός Anthony Chaffee MD,  σε ομιλία του σε συνέδριο "Low Carb Down Under" παρουσιάζει μια  άποψη ότι τα φυτά, αντί να είναι πάντα ευεργετικά, περιέχουν χημικές ουσίες και τοξίνες που χρησιμεύουν ως αμυντικοί μηχανισμοί κατά των θηρευτών. Ο ομιλητής υποστηρίζει ότι πολλές κοινές χρόνιες ασθένειες στην ανθρώπινη υγεία μπορεί να είναι στην πραγματικότητα τοξικότητες από φυτά και υποσιτισμός, προερχόμενες από μια διατροφή που είναι ακατάλληλη για τον άνθρωπο. Τονίζει ότι, σε αντίθεση με τις επικρατούσες διατροφικές συστάσεις, μια διατροφή βασισμένη στο κρέας μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία, παραθέτοντας προσωπικές εμπειρίες και ιστορικά παραδείγματα. Η ομιλία επισημαίνει διάφορες κατηγορίες φυτικών τοξινών, όπως οι λεκτίνες, οι κυανογενείς γλυκοσίδες και οι οξαλικές ουσίες, και τις συνδέει με ένα φάσμα ανεπιθύμητων ενεργειών στην υγεία, από πεπτικά προβλήματα μέχρι νευρολογικές διαταραχές και καρκίνο. Συνολικά, αμφισβητεί την παραδοσιακή πεποίθηση για τα λαχανικά, υποστηρίζοντας ότι όλα τα φυτά είναι δυνητικά δηλητηριώδη και ότι οι άνθρωποι δεν είναι πάντα εξοπλισμένοι να τα καταναλώνουν χωρίς συνέπειες.

Ο τίτλος αυτής της παρουσίασης, «Τα φυτά προσπαθούν να σας σκοτώσουν!»,  έχει ως στόχο να μας κάνει να επανεξετάσουμε τις παραδοχές μας σχετικά με τη διατροφή. Ενώ γνωρίζουμε τους κινδύνους των υδατανθράκων, είναι εξίσου σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι και άλλα χημικά και τοξίνες στα τρόφιμα που καταναλώνουμε μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη.

Γιατί τα Φυτά είναι Τοξικά; Μια Βοτανική Προσέγγιση

Τα φυτά, ως ζωντανοί οργανισμοί, θέλουν να επιβιώσουν. Σε αντίθεση με τα ζώα που μπορούν να τρέξουν ή να αντεπιτεθούν, τα φυτά χρησιμοποιούν δηλητήρια ως κύριο αποτρεπτικό μέσο εναντίον των ζώων που προσπαθούν να τα φάνε. Έχουν εκατοντάδες διαφορετικές αμυντικές χημικές ουσίες, στοχεύοντας διάφορα ζώα, έντομα και παθογόνα. Αυτός είναι ο λόγος που τα περισσότερα φυτά στον κόσμο είναι ακατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο – αν χαθούμε στο δάσος, δεν θα μπορούσαμε να φάμε οποιοδήποτε τυχαίο φυτό, καθώς τα περισσότερα θα μας αρρώσταιναν σοβαρά.

Μερικές από τις κατηγορίες αμυντικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούν τα φυτά περιλαμβάνουν:

• Λεκτίνες: Υπάρχουν σε πολλά φυτά και μπορούν να προκαλέσουν βλάβη.
• Κυανιούχα: Περίπου 2.500 φυτά χρησιμοποιούν κυανιούχα.
• Φυτικά οξέα (Phytates): Δεσμεύουν μέταλλα και εμποδίζουν την απορρόφησή τους.
• Τανίνες: Μπορούν να μπλοκάρουν πεπτικά ένζυμα.
• Οξαλικά: Προκαλούν φλεγμονή και βλάβη, σχετίζονται με πέτρες στα νεφρά.
• Ορμονικοί διαταράκτες: Όπως τα φυτοοιστρογόνα.
• Αναστολείς θρεπτικών συστατικών: Εμποδίζουν την απορρόφηση και τη χρήση των θρεπτικών ουσιών.
• Φυτοευαισθητοποιητές: Κάνουν τον οργανισμό ευαίσθητο στο φως.
• Νυχτολούλουδα: Γνωστά ως επιβλαβή εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Η Εξελικτική «Κούρσα Εξοπλισμών» και οι Καρκινογόνες Ουσίες

Υπάρχει μια συνεχιζόμενη εξελικτική κούρσα εξοπλισμών μεταξύ φυτών και ζώων. Τα φυτά γίνονται όλο και πιο δηλητηριώδη για να επιβιώσουν, ενώ τα ζώα αναπτύσσουν όλο και μεγαλύτερη προσαρμογή σε συγκεκριμένα δηλητήρια, επιτρέποντάς τους να τρέφονται από συγκεκριμένα φυτά. Ζώα όπως τα κοάλα και οι πάντα ακολουθούν μια πολύ συγκεκριμένη και μονότονη διατροφή, καθώς η κατανάλωση άλλων φυτών μπορεί να τα αρρωστήσει σοβαρά.

Είναι συγκλονιστικό το εύρημα ότι κοινά λαχανικά περιέχουν πλήθος καρκινογόνων ουσιών. Για παράδειγμα, 20 χρόνια πριν, ήταν γνωστό ότι μόνο τα λαχανάκια Βρυξελλών περιείχαν πάνω από 136 αναγνωρισμένες καρκινογόνες ουσίες για τον άνθρωπο. Άλλα φυτά όπως το σπανάκι, το λάχανο, το μαρούλι, το σέλινο, το μπρόκολο, ακόμη και τα λευκά μανιτάρια (με πάνω από 100 γνωστά καρκινογόνα), δεν είχαν κανένα λιγότερο από 60 γνωστά ανθρώπινα καρκινογόνα.

Η έρευνα του καθηγητή Bruce Ames από το Berkeley, που δημοσιεύτηκε το 1989, έδειξε ότι τα φυσικά φυτά και λαχανικά περιέχουν 10.000 φορές περισσότερα φυσικά φυτοφάρμακα κατά βάρος από τα βιομηχανικά φυτοφάρμακα. Αυτά τα φυσικά φυτοφάρμακα ήταν κατά τάξεις μεγέθους πιο πιθανό να προκαλέσουν καρκίνο από τα βιομηχανικά. Ακόμη και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνωρίζει την ύπαρξη φυσικών τοξινών στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν διάφορες ανεπιθύμητες επιπτώσεις στην υγεία, από οξεία δηλητηρίαση έως μακροπρόθεσμες συνέπειες όπως βλάβες στο ανοσοποιητικό, αναπαραγωγικό ή νευρικό σύστημα, καθώς και καρκίνο.

Συγκεκριμένες Τοξίνες και οι Επιπτώσεις τους στην Υγεία

• Λεκτίνες:

  • Είναι πρωτεΐνες που μπορούν να συνδεθούν με υδατάνθρακες στην επιφάνεια των κυττάρων μας.
  • Ορισμένες λεκτίνες μπορούν να δεσμεύσουν τους υποδοχείς ινσουλίνης πιο σφιχτά από την ινσουλίνη, προκαλώντας μεγαλύτερη επίδραση και εμποδίζοντας τα σήματα κορεσμού, οδηγώντας σε υπερκατανάλωση τροφής.
  • Έχουν εμπλακεί στη νόσο του Πάρκινσον, καθώς μπορούν να ταξιδέψουν μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου και να βλάψουν κύτταρα. Μια μελέτη από τη Δανία το 2015 έδειξε 67% μείωση των ποσοστών Πάρκινσον σε άτομα που είχαν υποβληθεί σε βαγοτομή (τομή του πνευμονογαστρικού νεύρου).
  • Η γλουτένη στο σιτάρι είναι μια λεκτίνη (γλουτενίνη φύτρου σιταριού) που μπορεί να βλάψει την εντερική επένδυση και τους «στενούς συνδέσμους» μεταξύ των κυττάρων, επιτρέποντας σε βακτήρια και άλλες χημικές ουσίες να εισέλθουν στο σύστημα, προκαλώντας φλεγμονή και αυτοάνοσα νοσήματα μέσω μοριακής μίμησης.

• Κυανιούχα Γλυκοσίδες:

  • Βρίσκονται σε φυτά όπως η ρίζα της κασάβας και τα αμύγδαλα (ιδιαίτερα τα πικραμύγδαλα).
  • Το κυάνιο απελευθερώνεται όταν το φυτό υποστεί βλάβη (π.χ., μάσημα).
  • Η μακροχρόνια έκθεση ακόμη και σε χαμηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει σοβαρές θυρεοειδικές και νευρολογικές βλάβες.
  • 400 έως 800 γραμμάρια αμυγδάλων μπορούν να αποτελέσουν θανατηφόρα δόση κυανίου σε έναν ενήλικα, ενώ 1-2 πικραμύγδαλα είναι αρκετά για να είναι θανατηφόρα.

• Άμεσες Τοξίνες:

  • Η κώνειο, για παράδειγμα, είναι ένα γνωστό τοξικό φυτό που μπλοκάρει τους υποδοχείς GABA, προκαλώντας επιληπτικές κρίσεις και θάνατο μέσα σε λίγα λεπτά.

• Οξαλικά, Τανίνες, Φυτικά Οξέα και Αναστολείς Θρεπτικών Συστατικών:

  • Οξαλικά: Προκαλούν φλεγμονή, δεσμεύουν μέταλλα και σχετίζονται με πέτρες στα νεφρά.
  • Τανίνες: Μπορούν να μπλοκάρουν πεπτικά ένζυμα, να επιβραδύνουν την ανάπτυξη και σε υψηλές δόσεις να προκαλέσουν νεφρική ή ηπατική νέκρωση.
  • Φυτικά οξέα: Δεσμεύουν ανόργανα άλατα (όπως ασβέστιο και μαγνήσιο) καθιστώντας τα μη απορροφήσιμα από τον οργανισμό.
  • Αναστολείς πρωτεασών: Βρίσκονται στη σόγια και το σιτάρι, εμποδίζουν τα ένζυμα του παγκρέατος να διασπάσουν τις πρωτεΐνες, καθιστώντας τις πρωτεΐνες των φυτών μη βιοδιαθέσιμες. Αυτό σημαίνει ότι τα φυτά μπορεί να περιέχουν θρεπτικά συστατικά, αλλά αυτά να μην είναι διαθέσιμα για απορρόφηση από τον οργανισμό.

• Φυτοοιστρογόνα και Ορμονικοί Διαταράκτες:

  • Η σόγια περιέχει πάνω από 1 εκατομμύριο νανογραμμάρια οιστρογόνων ανά 3 ουγκιές, σε σύγκριση με 3,9 νανογραμμάρια σε 3 ουγκιές άπαχου κόκκινου κρέατος (από ζώα που έλαβαν ορμόνες). Η σόγια έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αναπαραγωγή στα πρόβατα και μειώνει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων.

• Έλαια Σπόρων (Seed Oils):

  • Θεωρούνται «δηλητήριο» μόλις εκχυλιστούν από το φυτό, καθώς γίνονται πολύ ασταθή, προ-φλεγμονώδη και οξειδωτικά. Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της αύξησης των ελαίων σπόρων και της αύξησης των καρδιαγγειακών παθήσεων. Έρευνα από τη δεκαετία του 1970 έδειξε ότι ενώ ήταν καλά ανοσοκατασταλτικά για μεταμοσχεύσεις, προκαλούσαν καρκίνο στους ασθενείς.

• Φυτικές Ίνες:

  • Ενώ προωθήθηκαν ως ευεργετικές, μπορούν στην πραγματικότητα να λειτουργήσουν ως φυσικός φραγμός, εμποδίζοντας τα ένζυμα να διασπάσουν τα τρόφιμα και να μειώσουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών στο έντερο.

• Φωτοευαισθησία:

  • Ορισμένα φυτά, όπως τα εσπεριδοειδή (ιδίως οι λάιμ), το σέλινο και τα παστινάκια, περιέχουν φουρανοκουμαρίνες. Όταν αυτές οι ουσίες έρχονται σε επαφή με το δέρμα και εκτεθούν στο φως, ενεργοποιούνται και μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στο DNA και τις πρωτεΐνες, οδηγώντας ακόμη και σε εγκαύματα δεύτερου βαθμού.

• Νυχτολούλουδα (Solanine):

  • Παρά το γεγονός ότι είναι γνωστό εδώ και χιλιάδες χρόνια ότι είναι επιβλαβή, καταναλώνουμε τακτικά πατάτες, ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές – όλα νυχτολούλουδα που παράγουν σολανίνη.
  • Οι παραδοσιακοί τρόποι επεξεργασίας αυτών των φυτών (π.χ., ξεφλούδισμα, αφαίρεση σπόρων, αποφυγή πράσινων πατατών) αποσκοπούσαν στη μείωση της τοξικότητας. Η πρασινίλα στις πατάτες ή τα βλαστάρια υποδηλώνουν τοξικά επίπεδα σολανίνης.

Διατροφικές Συμβουλές και η «Θεωρία της Τοξίνης»

Ενώ τα φυτά περιέχουν θρεπτικά συστατικά, η βιοδιαθεσιμότητά τους είναι συχνά πολύ χαμηλή λόγω των προαναφερθέντων αναστολέων. Αυτό υποδηλώνει ότι οι Συνιστώμενες Ημερήσιες Δόσεις (ΣΗΔ) θα πρέπει να επανεξεταστούν για άτομα που ακολουθούν δίαιτες χωρίς φυτά.

Ιστορικά, πολιτισμοί όπως οι Maasai και οι Inuit, καθώς και οι πρόγονοί μας, έχουν ευδοκιμήσει με μια διατροφή που βασίζεται κυρίως στο κρέας, χωρίς πρόσβαση σε μεγάλη ποικιλία φυτών. Σύγχρονα παραδείγματα, όπως η Mikhaila Peterson, κόρη του Jordan Peterson, έχουν βιώσει δραματική βελτίωση σε σοβαρά αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ., ρευματοειδής αρθρίτιδα) με την υιοθέτηση μιας διατροφής που βασίζεται αποκλειστικά στο κρέας και το νερό, εγκαταλείποντας όλα τα φυτά.

Η κύρια διατριβή είναι ότι οι λεγόμενες χρόνιες ασθένειες που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν είναι ασθένειες αυτές καθαυτές, αλλά τοξικότητες και υποσιτισμός: δηλαδή, συσσώρευση τοξινών από ακατάλληλη διατροφή (πολλά φυτά) και έλλειψη θρεπτικών συστατικών ειδικών για το είδος (όχι αρκετό κρέας). Αυτή είναι η «θεωρία της τοξίνης της σύγχρονης νόσου».

Η παραδοσιακή ιατρική συχνά εστιάζει στη θεραπεία των συμπτωμάτων αντί στην αντιμετώπιση της ρίζας του προβλήματος, που είναι η απομάκρυνση της τοξίνης. Όπως στην κτηνοτροφία αναγνωρίζονται ασθένειες που οφείλονται στην κατανάλωση λανθασμένων φυτών από τα ζώα, έτσι και οι χρόνιες ασθένειες των ανθρώπων πρέπει να αναγνωριστούν ως τοξικότητες φυτικής προέλευσης.

Επομένως, σε αντίθεση με την επί δεκαετίες συμβουλή να «τρώτε τα λαχανικά σας», ίσως πρέπει να αναλογιστούμε: μήπως πρέπει να μην τρώμε καθόλου λαχανικά;

Περισσότερα για υγιεινή διατροφή εδώ

Περισσότερα για αυτό το θέμα εδώ και εδώ 

Αν σας άρεσε το άρθρο, μοιραστείτε το