Εντατικοποίηση των σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ για σκοπιανό, κυπριακό

Του Αθανασιου Eλλις

Μια νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού θα αναπτυχθεί το επόμενο διάστημα από τις ΗΠΑ, σε συντονισμό με την Ε.Ε.. Θα στοχεύει παράλληλα στη διευκόλυνση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, και θα κορυφωθεί στις αρχές του επόμενου έτους. Ταυτόχρονα, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι θα πιέσουν επίσης για διευθέτηση του θέματος της ονομασίας των Σκοπίων τη στιγμή που και το ΝΑΤΟ επιθυμεί να κλείσουν και τα δύο αυτά ζητήματα στο πλαίσιο της στρατηγικής του, αλλά και της ανάγκης να υπάρξει πιο λειτουργική συνεργασία με την Ε.Ε. στο Αφγανιστάν και αλλού.

Ηνωμένα Εθνη, ΗΠΑ, Ε.Ε., και Βρετανία -με τη Ρωσία να τηρεί διακριτικές αποστάσεις από τις δυτικές πρωτοβουλίες- υποστηρίζουν ότι το επόμενο τετράμηνο παρουσιάζεται ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για να καταλήξουν οι δύο κοινότητες της Κύπρου σε συμφωνία, το οποίο όμως θα κλείσει τον Απρίλιο με τη διαφαινόμενη επικράτηση του εθνικιστή Ερογλου επί του σχετικά μετριοπαθούς Ταλάτ στις εκλογές που θα διεξαχθούν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Υπό αυτό το πρίσμα όλα δείχνουν ότι ο Φεβρουάριος και ο Μάρτιος του 2010 θα θυμίσουν το αντίστοιχο διάστημα του 2004, όταν η ενεργοποίηση της Ουάσιγκτον περιελάμβανε προσωπικές παρεμβάσεις του προέδρου Μπους και του υπουργού Εξωτερικών Πάουελ με συναντήσεις, επιστολές και τηλεφωνικές επικοινωνίες. Η νέα αμερικανική εμπλοκή σε επίπεδο κορυφής θα αρχίσει ουσιαστικά με τις συναντήσεις που θα έχει ο Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο με τον Ταγίπ Ερντογάν στις 7 Δεκεμβρίου και τον Γιώργο Παπανδρέου στα μέσα Δεκεμβρίου ή τις αρχές Ιανουαρίου.

Λόγω της αποτυχίας του σχεδίου Ανάν πριν από έξι χρόνια, ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. τονίζουν ότι αυτή τη φορά η λύση δεν θα επιβληθεί από τη διεθνή κοινότητα, αλλά θα προέλθει από τους ίδιους τους Κυπρίους. Υπογραμμίζουν, επίσης, ότι δεν θα υπάρξουν ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, αν και ουσιαστικά θέτουν τον ερχόμενο Απρίλιο ως ύστατη προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας.

Σε ό,τι αφορά την ονομασία της ΠΓΔΜ η Αθήνα αναμένει από την Ουάσιγκτον να ασκήσει την επιρροή της στα Σκόπια, ώστε να επιδείξουν διαλλακτικότητα και να αποδεχθούν την προτεινόμενη από τον ΟΗΕ ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» για όλες τις διεθνείς χρήσεις. Εκτιμάται ότι είναι εφικτή η σύγκλιση Αθήνας – Σκοπίων στο συγκεκριμένο όνομα, αλλά προς το παρόν υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες σε ό,τι αφορά το εύρος χρήσης, ενώ λόγω της εμμονής της γειτονικής χώρας στην οικειοποίηση της μακεδονικής εθνότητας, η οποία προκαλεί την αντίδραση και της Βουλγαρίας, δεν διαφαίνεται δυνατότητα συμφωνίας σε αυτή την πτυχή. Ετσι, εξετάζεται το ενδεχόμενο, εάν υπάρξει συμφωνία αυτή να μην καλύπτει την εθνότητα και τη γλώσσα.

Ο Γιώργος στην Ουάσιγκτον

Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα ή στις αρχές του νέου έτους θα επισκεφθεί ο Γιώργος Παπανδρέου την Ουάσιγκτον για την πρώτη επίσημη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο. Οι δύο πλευρές αναζητούν κατάλληλη ημερομηνία, αλλά το πρόγραμμα των δύο ηγετών είναι ιδιαίτερα βεβαρημένο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο εικοσαήμερο του Δεκεμβρίου ο κ. Παπανδρέου θα φιλοξενήσει τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΟΑΣΕ στην Αθήνα, και θα συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και στη σύνοδο του ΟΗΕ για το περιβάλλον στην Κοπεγχάγη, ενώ στο εσωτερικό έχει τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό στη Βουλή. Πιθανές ημερομηνίες για συνάντηση των δύο ηγετών είναι μεταξύ 14-16 και 21-23 Δεκεμβρίου, ή τον Ιανουάριο όταν ο κ. Παπανδρέου θα έχει και τη δυνατότητα επαφών με γερουσιαστές και βουλευτές, οι οποίοι ασκούν τη δική τους επιρροή στη χάραξη της αμερικανικής πολιτικής. Αντίθετα, τον Δεκέμβριο το Κογκρέσο κλείνει για την περίοδο των εορτών.

Πέραν των «ελληνικών ζητημάτων» οι κ. Ομπάμα και Παπανδρέου θα συζητήσουν επίσης τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και τον ρόλο των ελληνικών δυνάμεων, την ενεργειακή πολιτική, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, διεθνούς και εσωτερικής, όπως και άλλα κορυφαία ζητήματα, μεταξύ αυτών τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, στο Ιράκ, στο Ιράν και στη Μέση Ανατολή, για τα οποία η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να προσέλθει με συγκεκριμένες ιδέες ή προτάσεις που θα αναδεικνύουν τον υφιστάμενο ή πιθανό μελλοντικό ρόλο της.

Κατάργηση της βίζας

Η συνάντηση των κ. Ομπάμα και Παπανδρέου θα λάβει χώρα στο θετικό πλαίσιο που θα δημιουργήσει η αναμενόμενη κατάργηση της θεώρησης των διαβατηρίων των Ελλήνων πολιτών που επισκέπτονται τις ΗΠΑ. Η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί, αλλά καθυστερεί η εφαρμογή της με αποτέλεσμα να τίθεται εν αμφιβόλω η εξυπηρέτηση χιλιάδων Ελλήνων επισκεπτών την περίοδο των εορτών.

Η τελική συμφωνία αναμένεται να υπογραφεί προσεχώς στην Ουάσιγκτον, είτε στο περιθώριο της επίσκεψης Παπανδρέου είτε νωρίτερα, από τους αρμόδιους υπουργούς, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και Δημήτρη Δρούτσα.

Αρχικά ο κ. Παπανδρέου εξέταζε το ενδεχόμενο να επιδιώξει να επισκεφθεί τις ΗΠΑ εντός του Νοεμβρίου. Ομως, τόσο σε επίπεδο ουσίας όσο και επικοινωνιακά, θα ήταν μάλλον μια εσφαλμένη κίνηση, καθώς η πρώτη επαφή του νέου Ελληνα πρωθυπουργού με τον δημοφιλή και στην Ελλάδα Αμερικανό πρόεδρο θα επικεντρωνόταν στις «παροτρύνσεις» του τελευταίου να μην παρεμποδισθεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις 10 και 11 Δεκεμβρίου, ενώ θα την επισκίαζε εν μέρει και η κορύφωση της διαδικασίας εκλογής προέδρου στη Ν.Δ.

Η Χίλαρι Κλίντον στην Αθήνα

Εν αναμονή εξελίξεων στο Κυπριακό και το Σκοπιανό ο Γιώργος Παπανδρέου είχε την ευκαιρία να καταθέσει στην αμερικανική πλευρά τις ελληνικές ανησυχίες και προσδοκίες, όπως φυσικά και να καταγράψει τις προτεραιότητες των ΗΠΑ στην περιοχή μας και όχι μόνο, σε συνάντηση που είχε με την Χίλαρι Κλίντον πριν από δύο εβδομάδες στο Βερολίνο. Η συνεργασία του με την κ. Κλίντον, και η επένδυση σε μια προσωπική σχέση με την επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, θα συνεχισθεί κατά την 24ωρη επίσκεψη που θα πραγματοποιήσει η τελευταία στην Αθήνα για να συμμετάσχει στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.

http://news.kathimerini.gr/