Σύνορο… πτήσεων ο 25ος μεσημβρινός

Της ΚΥΡΑΣ ΑΔΑΜ, απο την ΕΛΕΥΘΕΡΕΟΤΥΠΙΑ

Η κυβέρνηση εξετάζει την προώθηση συμφωνίας, βάσει της οποίας, το ανατολικό Αιγαίο από τον 25ο μεσημβρινό και ανατολικά, εντός του FIR Αθηνών θα μετατραπεί σε «περιοχή αποφυγής έντασης» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, με απαγόρευση πτήσεων ελληνικών και τουρκικών μαχητικών.

Ιστορική χειραψία και χαμόγελα στη Νέα Αγχίαλο το 2000, όταν στο πλαίσιο ΝΑΤΟϊκής άσκησης τουρκικά αεροσκάφη προσγειώθηκαν στο ελληνικό αεροδρόμιο Θα εξαιρούνται τα αεροσκάφη των χωρών του ΝΑΤΟ και τρίτων χωρών, καθώς και οι ασκήσεις και η εξυπηρέτηση των σκοπών αεράμυνας.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η κυβέρνηση Παπανδρέου εξετάζει αυτό το διάστημα τη διαμόρφωση μιας συμφωνίας με την Αγκυρα για την «αποστρατιωτικοποίηση» του μισού Αιγαίου. Στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες, που προκαλείται από τη μόνιμη παραβατική συμπεριφορά της Αγκυρας στο Αιγαίο και τις αντίστοιχες αντιδράσεις των ελληνικών αεροσκαφών με αναχαιτίσεις και εμπλοκές.

Ετσι η κυβέρνηση προσδοκά ότι «δεν θα υπάρχουν εντάσεις στο FIR Αθηνών, θα υπάρξει μείωση δαπάνης αναχαιτίσεων και θα αυξηθεί η εναέρια κυκλοφορία στο FIR Αθηνών κατά 30% περίπου με όφελος 2 δισ. ετησίως…».

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η κυβέρνηση εξετάζει κατά πόσο μπορεί «να είναι συμφέρουσα» μια συμφωνία με την Τουρκία, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, κατά την οποία:

* Η περιοχή στο Αιγαίο από τον 25ο μεσημβρινό και ανατολικά (δηλαδή το μισό Αιγαίο) θα χαραχτηριστεί ως «περιοχή αποφυγής έντασης» ανάμεσα στις δύο χώρες.

* Στην περιοχή αυτή δεν θα εκτελούνται πτήσεις ελληνικών και τουρκικών αεροσκαφών.

* Στην περιοχή αυτή θα εκτελούνται ασκήσεις και πτήσεις για σκοπούς αεράμυνας.

* Η συμφωνία δεν θα επηρεάζει τα μαχητικά αεροσκάφη των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ καθώς και τρίτων χωρών.

Το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης για την προώθηση μια τέτοιας πρωτότυπης συμφωνίας με την Τουρκία φαίνεται να είναι ότι σε περίοδο ισχνότατων αγελάδων για την Ελλάδα, η ελληνική κοινή γνώμη θα αποδεχθεί ευχαρίστως την προσδοκώμενη αύξηση εσόδων κατά 2 δισ. ετησίως από την αύξηση της εναέριας κυκλοφορίας στο Αιγαίο, λόγω της μείωσης της στρατιωτικής έντασης στην περιοχή.

Η Αγκυρα μάλλον δεν πρόκειται να φέρει αντίρρηση σε μια τέτοια συμφωνία, η οποία συμπίπτει εξάλλου με τη δική της μόνιμη επιδίωξη να αποκτήσει τον έλεγχο στο Αιγαίο μέχρι τον 25ο μεσημβρινό, απονεκρώνοντας έτσι -σε πρώτη φάση- ολόκληρο το ανατολικό Αιγαίο.

Με την υπό διαμόρφωση συμφωνία, η Αθήνα με στόχο τη μείωση των κρατικών δαπανών από την αντίστοιχη μείωση της στρατιωτικής έντασης στο ανατολικό Αιγαίο, δεσμεύεται να σταματήσει τις πτήσεις των ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τα εθνικά εδάφη της στο ανατ. Αιγαίο, παρά μόνον για σκοπούς αεράμυνας.

Βαπτισμένα «ΝΑΤΟϊκά»

Θα επιτρέπει όμως τη χρήση του ίδιου χώρου από τα αεροσκάφη των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, (σ.σ. άρα και της Τουρκίας), καθώς τα ΝΑΤΟϊκά αεροσκάφη χαρακτηρίζοντας «φίλια» και επομένως απαγορεύονται οι αναχαιτίσεις τους.

Δι’ αυτού του τρόπου όμως, η Τουρκία (σ.σ. με βάση την τακτική που εφαρμόζει) θα μπορεί να βαφτίζει ως ΝΑΤΟϊκά τα μαχητικά της, να δεσμεύει περιοχές και να εκτελεί κανονικά τις ασκήσεις της, χωρίς να ενδιαφέρεται για τα 6 ή τα 10 ν.μ. του ελληνικού εναέριου χώρου και χωρίς να καταθέτει σχέδια πτήσεων.

Αντιθέτως η Αθήνα -και για λόγους οικονομίας- είτε δεν θα πραγματοποιεί αντίστοιχες ασκήσεις είτε θα τις κάνει μόνον επί χάρτου.

Η υπό διαμόρφωση αυτή συμφωνία μπορεί να εξεταστεί στις πολλαπλές ελληνοτουρκικές συναντήσεις, πριν από την επίσημη επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού Τ. Ερντογάν στην Αθήνα τον Μάιο.

Μετά τη συνάντηση Δρούτσα-Νταβούτογλου, προχθές στην Ισπανία, στις 9 Μαρτίου συνέρχεται στην Αγκυρα η 15η Σύνοδος Κατευθυντήριας Επιτροπής Ελλάδας-Τουρκίας, η οποία με τη σειρά της θα προετοιμάσει την επίσκεψη εργασίας του Αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Δ. Δρούτσα στο τέλος του μήνα στην Αγκυρα. Ολη αυτή η κινητικότητα έχει στόχο να προετοιμαστεί καλά η επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα, η οποία σύμφωνα με την ελληνική πλευρά πρέπει να έχει θετικά αποτελέσματα.

Αν τελεσφορήσει μια συμφωνία τέτοιου περιεχομένου, πιθανώς θα υποκαταστήσει και το υπάρχον Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ, το οποίο δεν επιτρέπει τη διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων «στο Αιγαίο» κατά τους θερινούς μήνες και το οποίο η Αγκυρα καταπατά συστηματικώς τα τελευταία χρόνια.

Υπενθυμίζεται ότι και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Μνημονίου Παπούλια-Γιλμάζ, η τουρκική πλευρά είχε επιμείνει μέχρι τέλους στην απαγόρευση πτήσεων στο Αιγαίο, κάτι που δεν είχε δεχθεί τότε η κυβέρνηση Α. Παπανδρέου και ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Παπούλιας.*