Η απέλαση ενός Ελληνα δημοσιογράφου μετά τα Σεπτεμβριανά του '55

της Ελίνας Γαληνού
Ο κύριος Θεόδωρος Μαρκουίζος, ήταν γέννημα-θρέμμα Κωνσταντινουπολίτης. Μετά τις σπουδές του στη Γαλλία, αποφάσισε να ασχοληθεί με την δημοσιογραφία, ελπίζοντας ότι μέσω αυτού του λειτουργήματος, θα βοηθούσε την ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης ελπίζοντας σε μια εξομάλυνση σχέσεών της με το τουρκικό κράτος.

Παρακολουθούσε και αφουγκραζόταν τα προβλήματα της ελληνικής μειονότητας και τις αγωνίες και ταυτόχρονα, ενημέρωνε τακτικά με ανταποκρίσεις, την Ελλάδα. Διατηρούσε στενές επαφές με το δημοσιογραφικό συγκρότημα Λαμπράκη και ιδίως την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ". Συχνά απεσταλμένοι από "ΤΑ ΝΕΑ" τον επισκέπτονταν στην Πόλη και συχνά ερχόταν εκείνος στην Αθήνα όπου ήταν μόνιμα εγκατεστημένη η αδελφή του κυρία Ερη, καθηγήτρια του πιάνου.
Εκείνο το καλοκαίρι του 55, είχε ξεκινήσει όμορφα. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, βρίσκονταν σε μια καλή φάση, φαινομενικά τουλάχιστον. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεντερές, είχε επισκεφτεί την Ελλάδα, για λόγους "αναθέρμανσης διπλωματικών σχέσεων". Πολλοί Αθηναίοι θυμούνται ακόμα τον "πολλά υποσχόμενο" λόγο που είχε αναφωνήσει, έναν λόγο που όποιος ανυποψίαστος τον άκουγε, σίγουρα θα πίστευε ότι οι εχθρότητες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αποτελούν ξεχασμένο παρελθόν ενώ το μέλλον, φάνταζε ανέφελο και αισιόδοξο. Ο πάγος έδειχνε να έχει σπάσει και πολλοί επαγγελματικοί σύλλογοι από την Ελλάδα, άρχισαν το ίδιο καλοκαίρι να διοργανώνουν εκδρομές προς την Κωνσταντινούπολη, όπου αντιπροσωπείες υπό την αιγίδα του τουρκικού κράτους, τους επιφύλασσαν λαμπρές υποδοχές.
Ο κύριος Θεόδωρος, περιέγραφε με θέρμη αυτές τις "πολλά υποσχόμενες" κινήσεις και συνευρέσεις, όπου οι δυό λαοί, μέσα από μια ατμόσφαιρα φιλίας, έδειχναν να χτίζουν μια καινούρια πραγματικότητα. Η εφημερίδα στην οποία εργαζόταν ως αρχισυντάκτης, γνώριζε μεγάλη κυκλοφορία μέσα στην ελληνική κοινότητα, αλλά έχαιρε και εκτίμησης από τις τουρκικές αρχές, καθώς ο προσεκτικός αρχισυντάκτης, ήταν γνωστό ότι απέφευγε να εκτρέφει οξύτητες, δεδομένου ότι διέθετε εξαιρετική δεξιοτεχνία λόγου και μεγάλη υπευθυνότητα. Δεν ήταν διόλου απλό να κρατιούνται ισορροπίες ανάμεσα στην ελληνική κοινότητα της Πόλης και το τουρκικό κράτος, αλλά ο ίδιος πίστευε ότι τα πάντα είναι ζήτημα ισορροπιών...
Ωσπου ήρθε ο μοιραίος εκείνος Σεπτέμβριος του 1955 και ο Ελληνισμός της Πόλης, βίωσε για άλλη μια φορά την τουρκική βαρβαρότητα, συνειδητοποιώντας ταυτόχρονα ότι ήταν ανεπιθύμητος εκεί. Μετά τις καταστροφές, πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν, είτε για λόγους βιοπορισμού, είτε από τις μαζικές απελάσεις που εφάρμοσε το τουρκικό κράτος. Η "Εφημερίς" του κ. Θόδωρου, δέχτηκε την επομένη εκείνης της "νύχτας των κρυστάλλων", εντολές να περιορίσει τη δημοσίευση φωτογραφιών, "για να αποφευχθεί η έξαρση του πανικού". Ο κ. Θόδωρος, ήταν υποχρεωμένος να υπακούσει, αλλά δεν του ήταν δυνατόν να περάσει το γεγονός στα "ψιλά γράμματα". Δημοσίευσε δύο μικρές φωτογραφίες, πάνω από ένα τρίστηλο άρθρο του, όπου αναρωτιόνταν "γιατί να πληρώσουν οι Ελληνες της Κωνσταντινούπολης;"΄Δεν τον ενόχλησε κανένας για λίγους μήνες, ενώ δέχτηκε συγχαρητήρια από τους συνεργάτες του στην Ελλάδα και από τους βασιλείς...
Μέσα Δεκεμβρίου, ένα πρωινό, εισέβαλε ξαφνικά στο γραφείο του η τουρκική Αστυνομία και του παρέδωσε ένα χαρτί. "Είναι εντολή για την άμεση απέλασή σας από το τουρκικό έδαφος...Εντός δύο ωρών, θα πρέπει να το έχετε εγκαταλείψει. Εχετε μόλις δέκα λεπτά χρόνο για να μεταβείτε στον σιδηροδρομικό σταθμό. Θα μας ακολουθήσετε αμέσως..." του είπαν κοφτά. Ο κ. Θόδωρος εμβρόντητος, σηκώθηκε. Εξω το κρύο ήταν βαρύ και χιόνιζε. Δεν του επέτρεψαν ούτε να ανέβει στο σπίτι του να πάρει το παλτό του. Τον έβαλαν στο τρένο και βγήκε στην Αλεξανδρούπολη, απένταρος, χωρίς παλτό! Λίγες ώρες μετά, έμπαινε λουκέτο την εφημερίδα. Τι έγινε το αρχείο του, παρέμεινε άγνωστο. Κάποιοι γνωστοί του είπαν ότι στην Κωσταντινούπολη διαδόθηκε ότι ο Θεόδωρος Μαρκουίζος αναγκάστηκε να φύγει εσπευσμένα για την Ελλάδα "δι΄επείγουσα οικογενειακή υπόθεση" και δεν εγνώριζαν πότε και αν θα επέστρεφε....Οι Ελληνες της Πόλης, μάντευαν την αλήθεια, αλλά ποιός θα τολμούσε να το ψάξει παραπάνω...
Ο κ. Μαρκουίζος, επικοινώνησε με συνεργάτες του στην Αθήνα όπου του έστειλαν χρήματα για να έρθει. Του εξασφάλισαν αμέσως μια θέση εργασίας στα "ΝΕΑ" και έζησε στο Παλαιό Φάληρο για ενάμιση χρόνο. Ομως η σκληρή αυτή περιπέτεια και η πικρία που βίωσε, είχαν καταβάλει την υγεία του και πέθανε σύντομα. Μέχρι την τελευταία του μέρα έλεγε "ο Τούρκος δεν πιάνεται φίλος ποτέ. Ρωτήστε εμένα που είχα πιστέψει ότι η ελληνοτουρκική φιλία μπορεί να επιτευχθεί. Και όμως... αυτό θα παραμένει πάντα μια ψευδαίσθηση για μας τους Ελληνες".

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/09/55_09.html