Η ιστορία δύο απογραφών

Οι απογραφές του προσεχούς έτους στην Αλβανία και την πΓΔΜ απέχουν μήνες, όμως είναι ήδη αντικείμενο καυτών συζητήσεων σχετικά με την αμεροληψία και το κύρος τους.
Η διενέργεια μιας βάσιμης απογραφής του πληθυσμού μπορεί να είναι γεμάτη παγίδες και δαπανηρή. Το διακύβευμα, εδώ που τα λέμε, μπορεί είναι πολύ μεγάλο: γίνεται η κατανομή περιορισμένων πόρων μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων, κυρίως βάσει του μεγέθους τους όπως αυτό καταγράφεται στην απογραφή.
"Η σημασία των στατιστικών στοιχείων για τη χάραξη πολιτικής και την υλοποίηση των στόχων της ακολουθούμενης πολιτικής είναι πασιφανής" είπε κατά τη διάρκεια απογραφικού σεμιναρίου που διεξήχθη τον Ιούνιο ο Χέλμουθ Λόχαν, ο οποίος μόλις ολοκλήρωσε την τετραετή του θητεία ως επικεφαλής της αποστολής της ΕΕ στα Τίρανα.

Με τόσα πράγματα να εξαρτώνται από το αποτέλεσμα, οι μειονότητες της πΓΔΜ και της Αλβανίας πασχίζουν για κάθε δυνατό πλεονέκτημα τους εναπομένοντες μήνες μέχρι τη διεξαγωγή, το 2011, των αντίστοιχων απογραφών.

Στην πΓΔΜ, το ζήτημα είναι η επιλογή του χρόνου διεξαγωγής. Τα αλβανικά πολιτικά κόμματα ισχυρίζονται ότι το χρονοδιάγραμμα από την 1η έως την 15η Απριλίου θα παρέξει τεχνηέντως μειωμένο αριθμό διότι πολλοί άνθρωποι αλβανικής εθνότητας εργάζονται στο εξωτερικό κατά το διάστημα αυτό. Θέλουν η απογραφή να γίνει τον Ιούλιο όταν οι εκπατρισμένοι θα βρίσκονται πιθανότατα στη χώρα για διακοπές και θα μπορούν να συμμετάσχουν.

Στην Αλβανία, οι μειονότητες περιμένουν η απογραφή του πληθυσμού να δώσει τον ακριβή αριθμό του πληθυσμού ανά εθνικότητα, θρησκεία και γλώσσα. Απαιτούν δε τα έντυπα της απογραφής να περιλαμβάνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις για το καθένα από τα ανωτέρω.

Η ΕΕ λέει ότι ο τύπος του ερωτηματολογίου της απογραφής αποτελεί εσωτερικό ζήτημα μιας χώρας.

"Οι προτάσεις είναι πολύ σαφείς όσον αφορά τις υποχρεωτικές και τις προαιρετικές ερωτήσεις, ιδίως αυτές που αφορούν στους εθνοτικούς, γλωσσολογικούς και θρησκευτικούς δεσμούς" είπε ο προϊστάμενος της Eurostat Πήτερ Έβερερς.

Ανησυχώντας ότι οι αριθμοί τους ενδέχεται να υποεκτιμηθούν στο σύνολό τους, οι εκπρόσωποι των μειονοτήτων των Βλάχων, Σκοπιανών, Σέρβων, Μαυροβούνιων και των Ρομά στην Αλβανία υπέγραψαν κοινή δήλωση και την απέστειλαν στην κυβέρνηση.

Λένε δε ότι ο σημερινός τύπος της απογραφής αναφέρει μόνο "Αλβανός" και 'Άλλο" ως δυνατές απαντήσεις στο ερώτημα των εθνοτικών σχέσεων.

"Οι μειονότητες των Ελλήνων, Σκοπιανών, Σέρβων, Μαυροβουνίων, Ρομά και Βλάχων – οι οποίες αναγνωρίζονται από το αλβανικό κράτος σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς – έχουν διαγραφεί", αναφέρει η δήλωση.

Επίσης, η ομάδα κατηγορεί την Αλβανία ότι παραβιάζει το νόμο κατά των διακρίσεων και τη Σύμβαση-Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων.

Η ελληνική μειονότητα δεν έχει ακόμα αντιδράσει στη δήλωση. Ωστόσο, η οργάνωση "Ομόνοια" ασχολείται με το ζήτημα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 προκειμένου να προσδιορίσει τον ακριβή αριθμό των Ελλήνων στην Αλβανία, ο οποίος ανέρχεται στις 300.000.

Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Αλβανίας Γκενκ Πόλο λέει ότι η αλλαγή από την κυβέρνηση του υφιστάμενου εντύπου της απογραφής 2011 αποτελεί βελτίωση. Οι πολίτες δεν απαιτείται να δηλώσουν την εθνικότητά τους, παρέχεται όμως προαιρετική στήλη για το σκοπό αυτό, είπε.

Η νέα απογραφή τηρεί επίσης αποστάσεις από ερωτήσεις που αφορούν στη θρησκεία. Οι ερωτηθέντες έχουν τρεις επιλογές – "ναι", "όχι" και "Δεν επιθυμώ να απαντήσω" – στη συγκεκριμένη ερώτηση για τους θρησκευτικούς τους δεσμούς.

Μερικές μειονότητες παραπονιούνται ότι τα μέσα ενημέρωσης δεν καλύπτουν επαρκώς τις αλλαγές στο έντυπο.

"Τα αλβανικά μέσα ενημέρωσης δεν μεταδίδουν πληροφορίες για τις αντιδράσεις των μειονοτήτων παρότι τους στέλνουμε τακτικά ανακοινώσεις. Τα μέσα ενημέρωσης δεν απαντούν στις προσκλήσεις μας και το κοινό δεν ενημερώνεται επαρκώς για το πρόβλημα αυτό" δήλωσε ο Νίκολα Γκουργκάι, πρόεδρος της "Elinden" μιας ΜΚΟ των Τιράνων.

Εν μέσω ανησυχιών, ο Ίνες Νούρια, διευθυντής του Ινστιτούτου Στατιστικής της Αλβανίας, είπε ότι θα επαναφέρει το αρχικό έντυπο – το οποίο απαριθμεί όλες τις μειονότητες.

Ορισμένοι, ωστόσο, αμφιβάλλουν.

"Εάν η αλβανική κυβέρνηση δεν ικανοποιήσει τις υποσχέσεις της όσον αφορά το έντυπο της απογραφής 2011… εμείς, οι μειονότητες της Αλβανίας, θα μποϋκοτάρουμε την απογραφή" δήλωσε Έντμοντ Τεμέλκο, πρόεδρος της "μακεδονικής" ένωσης "Πρέσπα".

Στην πΓΔΜ, από την άλλη, τα αλβανικά πολιτικά κόμματα ανησυχούν ότι τα αποτελέσματα της απογραφής 2011 δεν θα εκφράζουν εκείνα της απογραφής 2002, στην οποία οι Αλβανοί αποτελούσαν το 25,17% του πληθυσμού. Η Συμφωνία-Πλαίσιο της Οχρίδας απαιτεί το ποσοστό αυτό προκειμένου η κυβέρνηση των Σκοπίων να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι των πολιτών αλβανικής εθνικότητας.

"Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν θέλουν να σχολιάσουν φήμες ότι η απογραφή θα μειώσει τον αριθμό των Αλβανών έως και κάτω του 25%, προκειμένου αυτοί να χάσουν τα δικαιώματα που απέκτησαν στα πλαίσια της Συμφωνίας-Πλαίσιο της Οχρίδας" δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας Άνταμ Αμπντουλακίμ, που και ο ίδιος είναι Αλβανός.


Οι εκπρόσωποι του κυβερνώντος συνασπισμού – ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρουέφσκι, ο οποίος εκπροσωπεί το κόμμα VMRO-DPMNE, και ο Αλί Αχμέτι της Δημοκρατικής Ένωσης υπέρ της Ένταξης (ΔΕΕ) – συμφώνησαν σε συμβιβαστική λύση σύμφωνα με την οποία ομάδα της Eurostat θα παρακολουθεί την απογραφή. Ωστόσο, η αλβανική αντιπολίτευση στην πΓΔΜ, καθώς και η ΔΕΕ του Αχμέτι, λένε ότι αυτό δεν είναι αρκετό και ζητούν την εμπλοκή του ΟΑΣΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι ανησυχίες προστίθενται στις εκτεταμένες συζητήσεις που έλαβαν χώρα από τον καιρό της απογραφής του 2002 για το εάν οι Αλβανοί στην πΓΔΜ αποτελούν πραγματικά το ένα τέταρτο του πληθυσμού. Ο τότε πρόεδρος της επιτροπής απογραφής, ο Ζόραν Κριστέφσκι, είχε παραιτηθεί για τα αποτελέσματα εκείνα, ενώ η προϊσταμένη του Ινστιτούτου Στατιστικής (ΙΣ), η Μπλάγκιτσα Νοβκόβσκα, είχε απολυθεί.

Σύμφωνα με τον Κριστέβσκι, η απογραφή έλαβε χώρα μετά τις ένοπλες συγκρούσεις του έτους 2001 και υπήρχαν πολλές παρατυπίες στις περιοχές κρίσης – για παράδειγμα, στο Γκόστιβαρ, όπου ζει σημαντικός αριθμός Αλβανών.

"Παραιτήθηκα διότι η [τότε] κυβέρνηση πάγωσε τις δραστηριότητες της απογραφικής επιτροπής τρεις μήνες πριν τη διεξαγωγή της απογραφής και δεν μπορούσαμε να κάνουμε συνάντηση. Κατά τη διάρκεια της απογραφής έτους 2002, απολύθηκε η Μπλάγκιτσα Νοβκόβσκα, προϊσταμένη του Ινστιτούτου Στατιστικής (ΙΣ), και στη συνέχεια το ΙΣ δημοσίευσε τα αποτελέσματα χωρίς τη γνώμη μας, πράγμα ανεπίτρεπτο" είπε.

Ο Κριστέβσκι είπε ότι τα τελικά αποτελέσματα θα έπρεπε να είχαν αποφασιστεί από την επιτροπή, στη λειτουργία της οποίας παρεμβλήθηκαν εμπόδια. "Όπου αποκαλύπτονταν παρατυπίες, θα έπρεπε να είχε υπάρξει νέα καταμέτρηση και η επιτροπή δεν μπορούσε να το κάνει", είπε.

"Ούτε οι επιστημονικές ούτε οι πρακτικές παράμετροι και υπολογισμοί επιτρέπουν ένα τόσο μεγάλο ποσοστό Αλβανών. Το 2002, ήταν κάτω του 19% και το 2011 δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το 21%", δήλωσε ο καθηγητής του Γεωγραφικού Ινστιτούτου Νίκολα Πάουνοφ.

Όπως αναμενόταν, η αλβανική μειονότητα διαφωνεί.

"Το ΙΣ, ο προϊστάμενός του και η σημερινή κυβέρνηση επωμίζονται μια ιστορική ευθύνη εάν πραγματικά η αμοιβαία εμπιστοσύνη δεν εκφραστεί με θετικό τρόπο κατά τους προσεχείς μήνες" δήλωσε ο Χαφίζ Αλίτι της ΔΕΕ.

Οι τροποποιήσεις στο νόμο θεσπίστηκαν στις 6 Δεκεμβρίου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μοχάμεντ Χότζα, Αλβανός κι αυτός, είπε ότι ο νόμος διασφαλίζει διαφάνεια και μια δίκαιη απογραφή.

Ο νόμος ορίζει ότι οι διαμένοντες μονίμως στην πΓΔΜ, και οι υπήκοοι της χώρας που είναι στο εξωτερικό για διάστημα μέχρι 12 μήνες, πρέπει να καταγραφούν. Η απογραφή θα γίνει στα σλαβομακεδονικά ή στις γλώσσες των εθνικών μειονοτήτων όπου αυτές αποτελούν το 20%.

Η Επιτροπή Απογραφής θα είναι πολύ-εθνοτική και θα απαρτίζεται από 14 Σκοπιανούς και 11 μέλη των εθνοτικών κοινοτήτων, μεταξύ δε αυτών περιλαμβάνονται και έξι ή επτά Αλβανοί.

Για τις διαδικασίες της απογραφής αναμένεται να δαπανηθούν 15 εκατ. ευρώ στην Αλβανία και 14 εκατ. ευρώ στην πΓΔΜ.


Αντιπολιτευόμενο κόμμα της πΓΔΜ θα διενεργήσει παράλληλη απογραφή

Το αντιπολιτευόμενο Αλβανικό κόμμα Νέα Δημοκρατία (ND) δήλωσε την Κυριακή (12 Δεκεμβρίου) ότι δεν πρόκειται να εισηγηθεί μποϊκοτάζ της πληθυσμιακής απογραφής που έχει προγραμματιστεί για τον Απρίλιο, αλλά θα διενεργήσει δική του καταμέτρηση των Αλβανών της πΓΔΜ που ζουν στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αρχηγός του ND Ιμέρ Σελμάνι τόνισε ότι το κόμμα θα διενεργήσει τη δική του καταμέτρηση με τη στήριξη αρκετών ΜΚΟ και ενώσεων. Το κόμμα επιμένει επί μακρόν ότι η απογραφή πρέπει να αναβληθεί μέχρι τον Ιούλιο ώστε να συμπεριλάβει τους Αλβανούς που εργάζονται στο εξωτερικό, οι οποίοι επιστρέφουν στην πατρίδα τους για τις θερινές διακοπές. Η πληθυσμιακή απογραφή έχει προγραμματιστεί για την 1η-15η Απριλίου.


Πηγές: SETimes.com, A1, Alsat M, Kirilica

http://www.macedoniahellenicland.eu/content/view/1327/33/lang,el/