Η συμμαχία 3+1: Γιατί δεν πρέπει να αδρανοποιηθεί – Μια κραυγή αφύπνισης

Η συμμαχία 3+1: Γιατί δεν πρέπει να αδρανοποιηθεί – Μια κραυγή αφύπνισης

Η αδρανοποίηση της συμμαχίας Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ είναι εθνικό ολίσθημα

του ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΥ – Ιστολόγος από την άνοιξη του 2008

Είναι τυχαίο το ότι αδρανοποιεί μια σπουδαία 3μερή συμμαχία η κυβέρνηση; Δείχνει ανικανότητα αντίληψης της σπουδαιότητας της στενής συνεργασίας και συμμαχίας, Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη; Μιας σπουδαίας και πανίσχυρης συνεργασίας – συμμαχίας των 3 κρατών συν των ΗΠΑ που θα στήριζαν- που την στηρίζουν έτσι και αλλιώς για πολλούς λόγους. Μια συμμαχία που ξεκίνησε από την Κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, συνεχίστηκε με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και από το 2023 αδρανοποιείται από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η συμμαχία 3+1 θα ήταν, μπορεί να είναι, η πανίσχυρη συμμαχία στο Αιγαίο και στην ανατολική μεσόγειο με συμφέρον και πολλών Αραβικών χωρών όπως Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ που συμμετέχουν και αυτές στον νέο θαλάσσιο εμπορικό δρόμο που ξεκινά από τις Ινδίες προς όφελος όλης της δύσης.

Παίζει κάποιο άλλο παιχνίδι η κυβέρνηση Μητσοτάκη, γιατί ακόμα δεν αντέδρασε στην πρόσκληση Νετανιάχου για μια τριμερή συνάντηση, που έκανε στην πρόσφατη συνάντηση του με τον πρόεδρο της Κυπριακής δημοκρατίας;

Τώρα, όσον αφορά για το ύφος και την στάση του πρωθυπουργού σε δημόσιες συναντήσεις του, θέλω να πιστεύω ότι προέρχεται από την υπερβολική αυτοπεποίθηση και όχι από υπεροψία και αλαζονεία. Προχθές που βρίσκονταν σε μια παρουσίαση εξοπλιστικών μέσων, στέκονταν με τα χέρια στις τσέπες σαν να ήταν πρωταγωνιστής μαγκίτης και τσαμπουκάς σε παλιά ελληνική κωμική ταινία. Μόνο που ήταν σε μια σοβαρή εκδήλωση που έχει να κάνει με την άμυνα της χώρας.

Η τριμερής συνεργασία Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ, με την ενεργό συμμετοχή και στήριξη των ΗΠΑ (γνωστή ως 3+1), αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά γεωστρατηγικά κεκτημένα των τελευταίων δεκαετιών για τον Ελληνισμό. Πρόκειται για μια συμμαχία που ξεκίνησε σε εποχές πολιτικής "ωριμότητας", επί Σαμαρά–Βενιζέλου, και ενισχύθηκε θεαματικά επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ–ΑΝΕΛ, όταν η ελληνική εξωτερική πολιτική αντιλήφθηκε ότι η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και η ανάσχεση της τουρκικής επεκτατικότητας περνούν μέσα από πραγματικές συμμαχίες, όχι από ευχολόγια.

Από το 2023, όμως, η συμμαχία αυτή δείχνει να ατονεί επικίνδυνα. Οι δημόσιες αναφορές λιγοστεύουν, οι επαφές υποβαθμίζονται, και η ελληνική στάση αρχίζει να θυμίζει "παρατηρητή" αντί για ενεργό εταίρο. Πιο πρόσφατα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου φέρεται να πρότεινε συνάντηση κορυφής με Ελλάδα και Κύπρο, αλλά η ελληνική πλευρά, ως τώρα, τηρεί σιγήν ιχθύος. Είναι τυχαίο; Ή μήπως εντάσσεται σε ένα γενικότερο σχέδιο «εξευμενισμού» της Τουρκίας και προσαρμογής της εξωτερικής μας πολιτικής στις επιθυμίες τρίτων, εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων;

Ας μην κοροϊδευόμαστε: η 3+1 δεν είναι μια τυπική διπλωματική πλατφόρμα. Είναι ένα δυναμικό γεωπολιτικό σχήμα που αφορά:
την ενεργειακή ασφάλεια και την αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου,
την αποτροπή της τουρκικής αυθαιρεσίας σε Αιγαίο και Κύπρο,
τη συμμετοχή στον νέο θαλάσσιο εμπορικό δρόμο Ινδίας–Μ. Ανατολής–Ευρώπης,
τη σύνδεση με αραβικές χώρες όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, που βλέπουν με ενδιαφέρον αυτή τη στρατηγική σύμπραξη.

Αν η Ελλάδα απομακρύνεται από αυτό το σχήμα, η ζημιά δεν θα είναι μόνο εξωτερική. Θα είναι βαθιά εσωτερική, γιατί δείχνει πολιτική απώλεια προσανατολισμού, ή ακόμα χειρότερα, παραίτηση από τον ρόλο της ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή.

Όσον αφορά το ύφος και τη στάση του Πρωθυπουργού σε δημόσιες εμφανίσεις, θα ήθελα να πιστεύω πως πρόκειται για υπερβολική αυτοπεποίθηση και όχι για αλαζονεία. Αλλά το να στέκεται κανείς με τα χέρια στις τσέπες σε εκδήλωση παρουσίασης στρατιωτικού εξοπλισμού, περισσότερο παραπέμπει σε ήρωα παλιάς ελληνικής ταινίας, παρά σε ηγέτη που αντιλαμβάνεται το βάρος της αποστολής του.

Το ζήτημα είναι σοβαρό. Και οφείλουμε όλοι, ως πολίτες, να το αναδείξουμε, γιατί η στρατηγική εθνική κατεύθυνση μιας χώρας δεν μπορεί να αποφασίζεται πίσω από κλειστές πόρτες, ούτε να θυσιάζεται στον βωμό της επικοινωνιακής διαχείρισης ή της «καλής συμπεριφοράς» προς τρίτους.

Παρά τις επίσημες δηλώσεις, η πρακτική κινητικότητα και η δημόσια στήριξη του σχήματος 3+1 έχουν ατονήσει. Και αυτό σε μια περίοδο που:
Η Ανατολική Μεσόγειος μετατρέπεται σε ενεργειακή πύλη προς την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Η Τουρκία εντείνει τις διεκδικήσεις της σε ΑΟΖ, εναέριο χώρο και θαλάσσιες αρμοδιότητες.
Νέες εμπορικές και ενεργειακές διαδρομές χαράσσονται από την Ινδία προς τη Μεσόγειο, με στήριξη Αραβικών χωρών (Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ).

Η συμμαχία 3+1 μπορεί και πρέπει να αποτελέσει:
Στρατηγικό αντίβαρο στην τουρκική επιθετικότητα.
Εγγύηση ενεργειακής ασφάλειας για την Ε.Ε.
Γέφυρα συνεργασίας με τα φιλοδυτικά αραβικά κράτη.
Εφαλτήριο ψηφιακής και τεχνολογικής αναβάθμισης μέσω του Ισραήλ.

Η αδρανοποίηση αυτής της συνεργασίας ισοδυναμεί με γεωπολιτική αυτοχειρία. Και δυστυχώς, δεν είναι λίγοι οι Έλληνες πολίτες που είτε αγνοούν τη σημασία της είτε παραπληροφορούνται από «αποστειρωμένες» αναλύσεις.

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί δεν έχει απαντηθεί η ισραηλινή πρόσκληση για τριμερή; Είναι απλή ολιγωρία, αδυναμία αντίληψης των διεθνών εξελίξεων ή συνειδητή επιλογή αποστασιοποίησης;

Επειδή οι καιροί ου μενετοί, καλό είναι να ξαναθυμηθούμε τι διακυβεύεται.

Η 3+1 δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Είναι ευκαιρία. Είναι ευθύνη