Κετογονική διατροφή και καρκίνος παχέος εντέρου: Ένας σύμμαχος από το μικροβίωμα

του Δικτυουργού

Τα τελευταία χρόνια, η κετογονική διατροφή έχει τραβήξει το ενδιαφέρον όχι μόνο χάσιμο περιττού λίπους αλλά και της επιστημονικής κοινότητας, που ερευνά πλέον τη δυνητική της συμβολή στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων. Νέα έρευνα, δημοσιευμένη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο, φέρνει στο φως συναρπαστικά ευρήματα: η κετογονική διατροφή φαίνεται να προστατεύει από τον καρκίνο του παχέος εντέρου,  μέσω του μικροβιώματος!

🔬 Η έρευνα με ανθρώπινο μικροβίωμα σε ποντίκια

Πειραματόζωα που έφεραν ανθρώπινο μικροβίωμα (εισαχθέν από δείγματα κοπράνων) χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η μία ακολούθησε κετογονική διατροφή, η άλλη μια συνηθισμένη διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:
Τα «κετογονικά» ποντίκια εμφάνισαν λιγότερους και μικρότερους όγκους στο παχύ έντερο.
Η προστατευτική δράση μεταφέρθηκε και σε άλλα ποντίκια μέσω μεταμόσχευσης μικροβιώματος.

Αυτό σημαίνει ότι δεν ήταν μόνο η διατροφή που έδρασε προστατευτικά, αλλά και οι μικροοργανισμοί του εντέρου που αναπτύχθηκαν εξαιτίας της διατροφής αυτής.

🧫 Το στεατικό οξύ: κορεσμένο και αντικαρκινικό

Το μικροβίωμα των κετογονικών ποντικιών είχε αυξημένα επίπεδα στεατικού οξέος (C18:0), ενός κορεσμένου λιπαρού οξέος που βρίσκεται φυσικά στο βούτυρο, στο κρέας και στο λίπος ζώων. Αυτό το οξύ φαίνεται να δρα με δύο τρόπους:
Προκαλεί απόπτωση, προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο στα καρκινικά κύτταρα.
Καταστέλλει τα φλεγμονώδη Th17 λεμφοκύτταρα, τα οποία εμπλέκονται στην ανάπτυξη καρκινικών όγκων.

Άρα, η επίδραση είναι διπλή: αντικαρκινική και αντιφλεγμονώδης.

🧬 Το μήνυμα: Δεν είσαι μόνο εσύ. Είναι και τα μικρόβιά σου.

Αυτά τα ευρήματα υπενθυμίζουν πόσο βαθιά επηρεάζει η διατροφή μας την οικολογία του εντέρου μας και, κατά συνέπεια, την υγεία μας. Με άλλα λόγια, η κετογονική διατροφή δεν θρέφει μόνο εμάς – θρέφει και τους μικρούς μας φίλους που μας προστατεύουν.

📌 Τι σημαίνει αυτό για εμάς;

Αν και τα ευρήματα βασίζονται σε πειραματικά μοντέλα, η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη:
Η κετογονική διατροφή (χαμηλή σε υδατάνθρακες, πλούσια σε καλά λιπαρά και ζωικές τροφές) φαίνεται να μεταμορφώνει το μικροβίωμα προς έναν πιο αντικαρκινικό και αντιφλεγμονώδη τύπο.
Ο φόβος για τα κορεσμένα λίπη (όπως το στεατικό οξύ) ίσως είναι παρωχημένος, τουλάχιστον όταν αυτά καταναλώνονται στο πλαίσιο μεταβολικής υγείας.
Η κατανόηση της διασύνδεσης μεταξύ διατροφής, μικροβιώματος και καρκίνου ίσως αποτελέσει τη βάση της επόμενης γενιάς ιατρικής πρόληψης.

📎 Πηγή μελέτης και σχολιασμού:
👉 Stay Curious Metabolism - Keto vs Colon Cancer

🧫 Εμπειρική επιβεβαίωση από την καθημερινότητα

Ως κάποιος που ακολουθώ επί χρόνια κρεατοφαγική και κετογονική διατροφή, μπορώ να επιβεβαιώσω κάτι που ίσως εκπλήξει όσους έχουν ταυτίσει την υγεία του εντέρου με φυτικές ίνες:

«Όταν τρώω πολύ ζωϊκό λίπος, την επόμενη μέρα η κένωση γίνεται εύκολα, ομαλά και χωρίς κόπο , πολύ καλύτερα απ’ ό,τι όταν κατανάλωνα φυτικές ίνες.»

Το λίπος, και ιδιαίτερα το πρόβειο ή το βοδινό, λειτουργεί σαν φυσικό λιπαντικό για το πεπτικό σύστημα, χωρίς τους ερεθισμούς ή τους φουσκωμένους όγκους που προκαλούν οι ίνες. Όχι, δεν είναι το φυτικό που "καθαρίζει" τα σωθικά, είναι το σωστό λίπος.

Αν κι εσύ ακολουθείς ή σκέφτεσαι να ακολουθήσεις κετογονική διατροφή, τώρα έχεις έναν ακόμη λόγο να το κάνεις με συνέπεια: για σένα και για τα δισεκατομμύρια μικρόβια που εργάζονται μέσα σου  υπέρ της υγείας σου.

Το άρθρο «Keto versus Colon Cancer: Microbiome Matters» του Dr. Nick Norwitz εστιάζει στο πώς η κετογονική διατροφή μπορεί να προστατεύσει από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, κυρίως μέσω αλλαγών στο μικροβίωμα του εντέρου.

🔹 Κεντρικά σημεία (με ανάλυση):
Πειραματική μελέτη σε ποντίκια με ανθρώπινο μικροβίωμα
Σε ένα ισχυρό ερευνητικό μοντέλο, ποντίκια «ανθρώπινης μικροβιακής συμβίωσης» που ακολούθησαν κετογονική διατροφή εμφάνισαν λιγότερους και μικρότερους καρκινικούς όγκους στο παχύ έντερο. Αντίθετα, όσα ποντίκια έτρωγαν «κανονικά» (συμβατική διατροφή) είχαν αυξημένη καρκινογένεση. 

Ο ρόλος του μικροβιώματος
Το προστατευτικό αποτέλεσμα της κετογονικής δίαιτας φαίνεται να οφείλεται κατά κύριο λόγο στο μικροβίωμα. Όταν τα μικρόβια από τα «κετογονικά» ποντίκια μεταφέρθηκαν σε άλλα (που δεν ακολουθούσαν κετογονική διατροφή), παρατηρήθηκε και σε αυτά προστατευτική δράση. 

Το λιπαρό οξύ-κλειδί: Στεατικό οξύ
Τα ποντίκια που είχαν το ευνοϊκό μικροβίωμα παρήγαγαν αυξημένες ποσότητες στεατικού οξέος. Το στεατικό οξύ είναι κορεσμένο λιπαρό οξύ που φαίνεται να:
Προκαλεί απόπτωση (προγραμματισμένο θάνατο) σε καρκινικά κύτταρα.
Καταστέλλει τα ανοσοκαταστροφικά κύτταρα Th17, τα οποία εμπλέκονται σε φλεγμονώδεις και καρκινικές διεργασίες. 

Διπλό χτύπημα στην καρκινογένεση
Η δράση του στεατικού οξέος είναι «διπλή»: αφενός εξουδετερώνει τα καρκινικά κύτταρα, αφετέρου μειώνει τις φλεγμονώδεις οδούς που διευκολύνουν την ανάπτυξη καρκίνου. Αυτό καθιστά το προσαρμοσμένο μικροβίωμα (λόγω κετογονικής) ισχυρό αντικαρκινικό παράγοντα. 

Το ευρύτερο μήνυμα
Ο συγγραφέας τονίζει ότι η τροφή που καταναλώνουμε δεν επηρεάζει μόνο εμάς, αλλά και τα μικρόβια μέσα μας και αυτά με τη σειρά τους επηρεάζουν την υγεία μας. Η κετογονική δίαιτα, όταν εφαρμόζεται σωστά, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για το έντερο και την πρόληψη του καρκίνου.

Κύρια σημεία του άρθρου:

Μείωση όγκων με κετογονική δίαιτα: Τα ποντίκια που τρέφονταν με κετογονική δίαιτα εμφάνισαν λιγότερους και μικρότερους όγκους σε σύγκριση με εκείνα που ακολουθούσαν κανονική διατροφή.

Μεταμόσχευση μικροβιώματος: Όταν το μικροβίωμα από τα ποντίκια με κετογονική δίαιτα μεταμοσχεύθηκε σε άλλα ποντίκια, παρατηρήθηκε ότι και αυτά απέκτησαν προστασία έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου, υποδηλώνοντας τον κρίσιμο ρόλο του μικροβιώματος.

Ρόλος του στεατικού οξέος: Η κετογονική δίαιτα προάγει την ανάπτυξη βακτηρίων που παράγουν στεατικό οξύ, ένα κορεσμένο λιπαρό οξύ με αντικαρκινικές ιδιότητες. Το στεατικό οξύ φαίνεται να προκαλεί απόπτωση (προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο) στα καρκινικά κύτταρα και να μειώνει τη φλεγμονή μέσω της καταστολής των κυττάρων Th17.

Διπλή δράση κατά του καρκίνου: Η συνδυασμένη επίδραση του στεατικού οξέος στην πρόκληση απόπτωσης και στη μείωση της φλεγμονής καθιστά το μικροβίωμα που διαμορφώνεται από την κετογονική δίαιτα ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην καταπολέμηση του καρκίνου του παχέος εντέρου.