Ο επόμενος στόχος του Ισραήλ, είναι η τουρκία;

Η ιδέα ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να έχει την Τουρκία ως επόμενο στρατιωτικό στόχο έχει συζητηθεί από ορισμένους αναλυτές, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, η πιθανότητα μιας τέτοιας εξέλιξης είναι πολύπλοκη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ας εξετάσουμε το ζήτημα αναλυτικά:
Υπέρ της πιθανότηταςΕπιδείνωση των σχέσεων: Οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας έχουν περάσει από σημαντικές κρίσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ιδιαίτερα μετά το επεισόδιο με το πλοίο Mavi Marmara το 2010, όπου Ισραηλινοί κομάντο σκότωσαν 10 Τούρκους ακτιβιστές. Η ρητορική του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά του Ισραήλ έχει ενταθεί, με κατηγορίες για «κρατική τρομοκρατία» και «γενοκτονία» στη Γάζα, ενώ το 2024 η Τουρκία επέβαλε εμπορικούς περιορισμούς στο Ισραήλ λόγω του πολέμου στη Γάζα.

Αναφορές από Ισραηλινές πηγές: Η «Επιτροπή Νέιτζελ», που συστάθηκε από την ισραηλινή κυβέρνηση το 2024, προειδοποίησε ότι το Ισραήλ πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανό πόλεμο με την Τουρκία, με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να αναφέρει την ανάγκη ετοιμότητας για «το απροσδόκητο». Αυτό υποδηλώνει ότι ορισμένοι στο Ισραήλ βλέπουν την Τουρκία ως αναδυόμενη απειλή.

Αντιπαλότητα στη Συρία: Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ έχει δημιουργήσει νέες εντάσεις, με την Τουρκία να επιδιώκει να περιορίσει την κουρδική αυτονομία και το Ισραήλ να διατηρεί διακριτικές σχέσεις με Κούρδους ως αντίβαρο στο Ιράν. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έμμεση σύγκρουση στη Συρία.

Τουρκική ρητορική: Ο Ερντογάν έχει κάνει δηλώσεις που ερμηνεύτηκαν ως απειλές, όπως «ό,τι κάναμε στο Καραμπάχ και τη Λιβύη, μπορούμε να κάνουμε και στο Ισραήλ», ενώ το 2024 ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία είναι επόμενος στόχος του Ισραήλ, πυροδοτώντας συζητήσεις για «σιωνιστική απειλή».

Κατά της πιθανότηταςΟικονομικοί δεσμοί: Παρά τις πολιτικές εντάσεις, οι εμπορικές σχέσεις παραμένουν ισχυρές, με τον όγκο συναλλαγών να φτάνει τα 9 δισ. δολάρια το 2022. Ακόμα και μετά την επιβολή περιορισμών το 2024, η πλήρης διακοπή του εμπορίου φαίνεται απίθανη, καθώς και οι δύο χώρες επωφελούνται από τη συνεργασία.

Στρατηγικές προτεραιότητες: Το Ισραήλ επικεντρώνεται κυρίως στο Ιράν και τις υποστηριζόμενες από αυτό οργανώσεις (Χεζμπολάχ, Χαμάς). Μια σύγκρουση με την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη και θα αποσπούσε πόρους από άλλα μέτωπα.

Τουρκική αποφυγή σύγκρουσης: Η Τουρκία, παρά τη ρητορική της, φαίνεται να αποφεύγει την άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ισραήλ, όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν το 2025, τονίζοντας ότι δεν επιθυμεί σύγκρουση στη Συρία.

Εσωτερική πολιτική στην Τουρκία: Οι δηλώσεις Ερντογάν ότι το Ισραήλ στοχεύει την Τουρκία έχουν χαρακτηριστεί από αναλυτές ως προσπάθεια ενίσχυσης της εσωτερικής του θέσης και απόσπασης της προσοχής από εσωτερικά προβλήματα, όπως η οικονομική κρίση.

Ιστορικό αποκατάστασης σχέσεων: Παρά τις κρίσεις, οι δύο χώρες έχουν επιχειρήσει επανειλημμένα να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους, όπως το 2020 και το 2023 με τη συνάντηση Ερντογάν-Νετανιάχου στη Νέα Υόρκη. Αυτό δείχνει ότι η πλήρης ρήξη δεν είναι αναπόφευκτη.

Εκτίμηση

Η πιθανότητα το Ισραήλ να στοχεύσει στρατιωτικά την Τουρκία στο άμεσο μέλλον φαίνεται χαμηλή, καθώς και οι δύο χώρες έχουν ισχυρά κίνητρα να αποφύγουν μια τέτοια σύγκρουση. Οι εντάσεις είναι κυρίως ρητορικές και γεωπολιτικές, με επίκεντρο την επιρροή στη Μέση Ανατολή και το Παλαιστινιακό. Ωστόσο, έμμεσες συγκρούσεις μέσω τρίτων (π.χ. στη Συρία ή μέσω Κούρδων) ή κλιμάκωση λόγω απρόβλεπτων γεγονότων δεν μπορούν να αποκλειστούν εντελώς, ειδικά αν η Τουρκία ενισχύσει τη στήριξή της στη Χαμάς ή αν το Ισραήλ εντείνει τις σχέσεις του με Κουρδικές ομάδες.

Συμπέρασμα

Η συζήτηση περί της Τουρκίας ως «επόμενου στόχου» του Ισραήλ φαίνεται να τροφοδοτείται περισσότερο από ρητορική και εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες (ιδίως στην Τουρκία) παρά από συγκεκριμένα στρατιωτικά σχέδια. Οι αναλυτές που υποστηρίζουν αυτή την πιθανότητα βασίζονται κυρίως σε στρατηγικές ανησυχίες και ιστορικές εντάσεις, αλλά η πραγματικότητα δείχνει ότι οι δύο χώρες, παρά τις διαφορές τους, διατηρούν διαύλους επικοινωνίας και οικονομικούς δεσμούς που μειώνουν την πιθανότητα ανοιχτής σύγκρουσης.

Για να παρακολουθείς την εξέλιξη, αξίζει να εστιάσεις σε: α) τις εξελίξεις στη Συρία, β) τη στάση της Τουρκίας απέναντι στη Χαμάς, και γ) τις κινήσεις του Ισραήλ έναντι του Ιράν και των Κούρδων.