Ελληνική απάντηση στις Λιβυκές αξιώσεις και οι εσωτερικές διαφωνίες του ΠΑΣΟΚ

Σε μια περίοδο έντονων διπλωματικών κινήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα αντιμετωπίζει με αποφασιστικότητα τις λιβυκές αξιώσεις στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ) νοτίως της Κρήτης, ενώ παράλληλα, στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε αναβρασμό λόγω διαφορετικών θέσεων στελεχών του σχετικά με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Η Σταθερή Διπλωματική Απάντηση της Ελλάδας

Η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε μια συντονισμένη διπλωματική πρωτοβουλία, επιδίδοντας ρηματική διακοίνωση στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, απορρίπτοντας πλήρως τους ισχυρισμούς της Λιβύης περί παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων από την ελληνική αδειοδότηση δύο θαλάσσιων οικοπέδων νοτίως της Κρήτης. Παράλληλα, απέστειλε ρηματική διακοίνωση και προς την Τρίπολη, καλώντας τη λιβυκή κυβέρνηση να ανταποκριθεί στη δέσμευσή της για έναρξη διαλόγου σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.

Η ελληνική πλευρά τονίζει ότι τα επίμαχα οικόπεδα βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και υπό ελληνική δικαιοδοσία, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας. Επιπλέον, η οριοθέτηση των οικοπέδων έγινε βάσει της μέσης γραμμής Ελλάδας-Λιβύης και σύμφωνα με τη συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου. Η Ελλάδα απορρίπτει επίσης τους ισχυρισμούς για τα δυτικά και νοτιοδυτικά οικόπεδα της Κρήτης, υπενθυμίζοντας ότι οι σχετικές άδειες εκδόθηκαν ήδη από το 2014 και το 2017 χωρίς τότε να υπάρξει αντίδραση από τη Λιβύη.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην απόρριψη των λιβυκών αξιώσεων που παρουσιάστηκαν στις διακοινώσεις της 20ής Ιουνίου και της 27ης Μαΐου, οι οποίες περιλαμβάνουν μονομερή καθορισμό των εξωτερικών ορίων της λιβυκής ΑΟΖ, φτάνοντας σχεδόν έξω από τα χωρικά ύδατα της Κρήτης. Η Αθήνα καταγγέλλει ότι η λιβυκή ενέργεια παραβιάζει το Δίκαιο της Θάλασσας και αγνοεί πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, βασιζόμενη στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και στο μονομερές κλείσιμο του κόλπου της Σύρτης, το οποίο έχει ήδη καταγγελθεί στον ΟΗΕ.

Η Ελλάδα έχει ανακοινώσει και την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, με επικεφαλής την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και συμμετοχή ανώτερων διπλωματικών και νομικών στελεχών. Η ελληνική ρηματική διακοίνωση θεωρείται πολύ ξεκάθαρη και έχει ξετινάξει όλα τα επιχειρήματα της Τουρκίας, βάζοντας τη Λιβύη στη θέση της και ανοίγοντας ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης. Η Ελλάδα επιδιώκει να είναι «δρών παίκτης και όχι αντιδρών».

Σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου

Αρχικά υπήρχε μια ανησυχία για μια ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου σχετικά με ελληνικά θαλάσσια πάρκα, ωστόσο διευκρινίστηκε ότι η ερώτηση αφορούσε θαλάσσια οικόπεδα, και η αναφορά της Αιγύπτου έγινε πριν από τη συνάντηση των δύο χωρών. Δεν υπάρχει ρωγμή στις σχέσεις με την Αίγυπτο, καθώς οι δύο χώρες έχουν βρει κοινό έδαφος και λειτουργούν συμμαχικά, με ξεκάθαρες δηλώσεις από τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου. Η πραγματική δυσκολία της Αιγύπτου προέρχεται από τη Λιβύη, της οποίας η γραμμή οριοθέτησης ουσιαστικά εισχωρεί στην αιγυπτιακή ΑΟΖ. Η συμφωνία της Λιβύης με την Exxon Mobil θεωρείται μάλιστα τεράστια ήττα για την Τουρκία.

"Βαβέλ" στο ΠΑΣΟΚ για το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο

Ενώ η κυβέρνηση διατηρεί μια ενιαία και σταθερή στάση στα εθνικά θέματα, στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ επικρατεί μια κατάσταση "Βαβέλ", με πολυφωνία, διγλωσσία και δημόσιες παρεμβάσεις από τα αποκαλούμενα «βαρόνους» του κόμματος σε μείζονα θέματα. Αυτή η διαφοροποίηση από τη στρατηγική πολιτική του Νίκου Ανδρουλάκη, με στόχο την αποδόμηση της νυν ηγεσίας, έχει οδηγήσει σε μια ανεξέλεγκτη εσωκομματική κατάσταση.

Αποκορύφωμα της πολυφωνίας αποτελούν οι δηλώσεις της γραμματέως Απόδημου Ελληνισμού, Μαρίας Απατζίδη, και του ευρωβουλευτή Γιάννη Μανιάτη, οι οποίοι άναψαν νέες «φωτιές» στη Χαριλάου Τρικούπη. Η κ. Απατζίδη δήλωσε πως «το τουρκολιβυκό μνημόνιο παράγει έννομα αποτελέσματα και δημιουργεί τετελεσμένα».

Λίγες ώρες αργότερα, ο κ. Μανιάτης διατύπωσε περίπου τις ίδιες θέσεις, υποστηρίζοντας ότι το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο «παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα. Παράνομα. Όμως, παράγει έτσι κι αλλιώς αποτελέσματα». Στη συνέχεια, προσπάθησε να διευκρινίσει ότι δεν εννοούσε «έννομα» αποτελέσματα, αλλά «παράνομα αποτελέσματα», τονίζοντας ότι «το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι προφανώς παράνομο, έξω από κάθε λογική γεωγραφίας και διεθνούς δικαίου, αλλά δυστυχώς για μας παράγει αποτελέσματα, παράνομα μεν, αλλά αποτελέσματα».

Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί νέα τετελεσμένα στη βάση του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου. Αυτό ήταν και το καθαρό μήνυμα της πρόσφατης επίσκεψης του Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη, αναδεικνύοντας παράλληλα τη διάθεση των Αθηνών για επανεκκίνηση των συνομιλιών οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών.

Η Νέα Δημοκρατία σχολίασε τις δηλώσεις των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, τονίζοντας τη σύγχυση που επικρατεί και καλώντας το κόμμα να ξεκαθαρίσει επιτέλους τη θέση του, υπογραμμίζοντας ότι «με τα εθνικά θέματα δεν παίζουμε». Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταδικάσει επισήμως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο δεν αναγνωρίζει καμία χώρα στον κόσμο.

Συνοψίζοντας, η Ελλάδα συνεχίζει να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερές διπλωματικές κινήσεις, ενώ στο εσωτερικό της χώρας, η πολιτική συζήτηση για τα εθνικά θέματα αναδεικνύει τις εσωτερικές προκλήσεις και την ανάγκη για ενιαία εθνική γραμμή.