Κυβερνοκουλτούρα και ελληνικός πολιτισμός

Βαγγέλης Κάσσος
Συγγραφέας και νομικός
Υπάρχει τα τελευταία χρόνια μια διαρκώς αυξανόμενη τάση επικράτησης του φαινομένου που έχει αποκληθεί «πολιτισμός διαμερίσματος». Ο όρος αυτός αποδίδει τη μετατόπιση της εστίασης των πολιτιστικών πρακτικών από το βιβλίο προς την εικόνα και τον ήχο. Αποδίδει επίσης τη μαζική αγορά ηλεκτρικών συσκευών τελευταίας τεχνολογίας, των οποίων οι τιμές έχουν μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Και πάνω απ΄ όλα ο όρος «πολιτισμός διαμερίσματος» αποδίδει την πρωτοκαθεδρία της τηλεόρασης μέσα στο διαμέρισμα.
Η τάση αυτή σε συνδυασμό με τον εμπορικό προσανατολισμό των μεγάλων εταιρειών παραγωγής λογισμικού αναμένεται να φέρουν τεχνολογικές αλλαγές που θα έχουν τεράστιες πολιτιστικές συνέπειες. Η σπουδαιότερη από αυτές τις τεχνολογικές αλλαγές αναμένεται να είναι η συγχώνευση της τηλεόρασης και του ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Ο δέκτης της τηλεόρασης θα αποτελέσει το κέντρο μιας αλυσίδας από οθόνες, που θα ξεκινούν από το home-theatre και τα πολυμέσα, θα περνούν από το ηλεκτρονικό βιβλίο- εξέλιξη εξαιρετικής σημασίας για την τύχη του παραδοσιακού βιβλίου- και θα φτάνουν ως τον υπολογιστή.
Με δεδομένο ότι υπάρχουν εταιρείες που είναι ήδη έτοιμες να προχωρήσουν στην παραγωγή ψηφιακών δεκτών σε τιμές περίπου αντίστοιχες με εκείνες των δεκτών αναλογικής τεχνολογίας, ενδέχεται, στο πολύ κοντινό μέλλον, να περάσουμε από την «οικογενειακή» στην «προσωπική» τηλεόραση.
Η προσωπική αυτή τηλεόραση που θα είναι στην πραγματικότητα ένα ατομικό υπερ-μέσο θα ανατρέψει όλα τα πολιτιστικά δεδομένα: πολιτιστικές πρακτικές, πολιτιστικές πολιτικές, οριοθετήσεις συμβολικών χώρων κ.ο.κ. Μολονότι το νέο αυτό υπερ-μέσο θα διαμορφώνει και θα ελέγχει στο μέλλον την κλίμακα και τη μορφή της ανθρώπινης συνεργασίας, δεν είναι βέβαιο ότι και στην περίπτωση αυτή θα ισχύσει η άποψη του Μακλούαν ότι το μέσο θα είναι ο πρωταγωνιστής. Οι τεράστιες δυνατότητες του υπερ-μέσου αυτού θα απαιτήσουν αφθονία περιεχομένων. Αληθινός ηγεμόνας μπορεί επομένως να είναι το περιεχόμενο. Αυτό όμως μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει προνομιακό πεδίο για τα μικρά έθνη, όπως η Ελλάδα.

η συνέχεια εδώ