ΤΡΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΙ ΔΙΑΥΛΟΙ ΓΙΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ

Η ελληνική και κυπριακή πλευρά έχει κάθε συμφέρον να προβάλλει το Κυπριακό στις σωστές του διαστάσεις και να επιδιώκει την πολιτικοποίηση και διεθνοποίηση του. Η «στρατικοποίηση» του προβλήματος εξυπηρετεί μόνο την τουρκική πλευρά και αποπροσανατολίζει από την ουσία του Κυπριακού που είναι η εισβολή και συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία.


ΤΡΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΙ ΔΙΑΥΛΟΙ ΓΙΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ

Ως προς την ουσία του Κυπριακού εκτιμώ ότι σήμερα έχουν διαμορφωθεί τρεις διπλωματικοί δίαυλοι προώθησης του Κυπριακού που μαζί συγκλίνουν στην άρση του αδιεξόδου στο πρόβλημα και στην προοπτική μιας δίκαιης και μόνιμης επίλυσής του.

1. Ο πρώτος δίαυλος είναι η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου και οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.

2. Ο δεύτερος δίαυλος είναι ο διακοινοτικός διάλογος για την προώθηση μιας λύσης στο Κυπριακό σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το Διεθνές Δίκαιο και

3. ο τρίτος δίαυλος είναι ο διάλογος για την Ασφάλεια που θα έχει ως στόχο τον περιορισμό της έντασης, την μείωση των εξοπλισμών, τον σταδιακό αφοπλισμό και την τελική αποστρατικοποίηση της νήσου.

Σε ότι αφορά τον πρώτο δίαυλο, την ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου, τα πράγματα εξελίσσονται μέχρι στιγμής ομαλά παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια. ΄Ηδη έχουν ξεκινήσει και τυπικά οι διαπραγματεύσεις, ενώ η διαδικασία της εναρμόνισης της κυπριακής νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή έννομη τάξη προχωρά κανονικά, όπως αποδείχθηκε και στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βιέννης. Η Κύπρος έχει αποσπάσει θετικά σχόλια για τις προσπάθειές της και για το επίπεδο της οικονομίας και των θεσμών της. Βεβαίως, υπάρχουν τομείς που θα χρειαστεί ιδιαίτερη προσοχή για να εναρμονιστούν με το κοινοτικό κεκτημένο και όπου η Κύπρος θα πρέπει να υποστεί σημαντικές θυσίες. ΄Αλλοι τομείς επίσης θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστής διαπραγμάτευσης, ώστε να εξασφαλιστούν συγκεκριμένες ρυθμίσεις (τραπεζικό σύστημα, υπερπόντιες εταιρείες, ελευθερία διακίνησης και εγκατάστασης κλπ).

Το πολιτικό πρόβλημα δεν πρέπει να προβάλλεται ως εμπόδιο για την ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Δεν προκύπτει από κανένα επίσημο κείμενο ή απόφαση της Ε.Ε. μια τέτοια σύνδεση ούτε τίθεται ως προϋπόθεση για την πορεία και ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Αντίθετα η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κέρκυρας του 1994 ορίζει σαφώς ότι η επόμενη διεύρυνση θα περιλαμβάνει την Κύπρο. Βεβαίως κάποιοι κατά καιρούς διατυπώνουν την άποψη ότι αν δεν λυθεί το Κυπριακό δεν θα καταστεί η Κύπρος μέλος της Ε.Ε. Η απάντηση μας είναι ότι μια τέτοια θέση αποτελεί το λάθος μήνυμα ιδιαίτερα προς την τουρκική πλευρά, η οποία αντιτίθεται στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. αλλά και στην επίλυση του Κυπριακού. Η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου στηρίχθηκε στη λογική ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά για την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, γιατί, αφενός, θα πρόσφερε κίνητρα συνεργασίας και τις απαραίτητες εγγυήσεις στις δύο κοινότητες της Κύπρου ενώ θα λειτουργούσε, αφετέρου, ως πίεση προς την Τουρκία να αποδεχθεί να συνεργαστεί για τη λύση του προβλήματος στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ αλλά και της Ε.Ε.

Η Κυπριακή πλευρά έχει προχωρήσει σε σημαντικά βήματα στην προσπάθειά της να προωθήσει την ειρηνική επίλυση του προβλήματος. ΄Εχει αποδεχθεί την διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ενώ, όσον αφορά την ενταξιακή πορεία, έχει προτείνει τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις. Η τουρκοκυπριακή ηγεσία, όμως, φαίνεται ανήμπορη να κατανοήσει τη σημασία της ένταξης και των πολλαπλών πλεονεκτημάτων που της προσφέρει. Κάτω από την πίεση της ΄Αγκυρας αρνήθηκε την πρόσκληση. Αλλά ανεξάρτητα από την τουρκική κωλυσιεργία, η Κύπρος οδεύει για πλήρη ένταξη και είναι αδύνατον να ανακοπεί η πορεία αυτή, εφόσον συνδέεται άμεσα με την γενικότερη διαδικασία διεύρυνσης της Ε.Ε.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. θα δημιουργήσει την απαραίτητη δυναμική που θα βοηθήσει την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Η διεύρυνση της Ε.Ε. δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί πριν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την εσωτερική διάρθρωση της Ε.Ε. και την εφαρμογή του Ευρώ. Κατά συνέπεια η διεύρυνση θα πραγματοποιηθεί το ταχύτερο το 2005. Υπάρχουν, λοιπόν, σημαντικά χρονικά περιθώρια για την ανάληψη των απαραίτητων διπλωματικών ενεργειών για την προώθηση λύσης στο Κυπριακό. Πιστεύω ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί η Ε.Ε. αναπτύσσοντας πρωτοβουλίες στα νέα θεσμικά πλαίσια που θέσπισε η Συνθήκη της Ε.Ε. (κοινή δράση, κοινές στρατηγικές) προτείνοντας λύσεις στα προβλήματα και ενισχύοντας τις προσπάθειες του ΟΗΕ.

΄Οσον αφορά το δεύτερο δίαυλο, κυρίαρχο μέλημα της ελληνικής και κυπριακής πλευράς είναι να ξεκινήσει ο διακοινοτικός διάλογος με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ για την εξεύρεση λύσης στις πολιτικές πτυχές του προβλήματος. Η πρόταση αυτή εξυπηρετεί την υπόθεση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή και είναι προς όφελος των συμφερόντων και των δύο κοινοτήτων της Kύπρου. Είναι πραγματικά δυσάρεστο το γεγονός ότι η τουρκική πλευρά αρνείται συστηματικά να προσέλθει στην τράπεζα των συνομιλιών και παραμένει προσηλωμένη στην αναχρονιστική λογική των δύο κρατών, μια λογική που έχει συστηματικά και επανειλημμένα απορριφθεί από τη διεθνή κοινότητα.

Το αδιέξοδο του διαλόγου θα πρέπει να αρθεί με την συστηματική πίεση της διεθνούς κοινότητας προς την τουρκική πλευρά. Στο πλαίσιο αυτό είναι που πρέπει να ενταχθούν και οι πρωτοβουλίες των ΗΠΑ αλλά και της Ε.Ε. Θα πρέπει να δοθεί το μήνυμα ότι η λύση της συνομοσπονδίας, των δύο χωριστών κρατών, της διπλής ένωσης σε τελευταία ανάλυση θα οδηγήσει σε περαιτέρω ένταση και αναστάτωση, χειροτέρευση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας και θα οδηγήσουν σε αστάθεια και απειλή της ειρήνης στην περιοχή κάτι που δεν συμφέρει κανέναν. Αντίθετα η λύση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας είναι η λύση που υποστηρίζει όλη η διεθνής κοινότητα. Μια τέτοια λύση εφόσον τεθεί κάτω από την «ομπρέλλα» της Ε.Ε. και διασυνδεθεί με το νέο σύστημα ασφάλειας του ΝΑΤΟ θα αποτελέσει εγγύηση για την σταθερότητα, την ειρήνη και την συνεργασία σ΄ολόκληρη την περιοχή. Οι νέες αποστολές Πέτερσμπεργκ που έχει υιοθετήσει η Ε.Ε, η Δ.Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ μπορούν να προσφέρουν δυνατότητες για ειρηνευτικές διαδικασίες, ανθρωπιστικές δραστηριότητες, μείωση της έντασης, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης κλπ. στην Κύπρο.

Μόνο αν η Τουρκία πάρει καθαρά το μήνυμα αυτό και αντιληφθεί ότι άλλοι σχεδιασμοί που έχει στρατηγικά χαράξει είναι ανέφικτοι, θα εξαναγκαστεί να συνεργασθεί. Εξάλλου από μια λύση του Κυπριακού έχει να ωφεληθεί σημαντικά και η Τουρκία εφόσον εξακολουθεί και προσανατολίζεται προς την ειρήνη και την ένταξή της στην Ε.Ε.

Βέβαια το πρόβλημα στην Τουρκία εξακολουθεί και είναι η εσωτερική ανώμαλη κατάσταση, το έλλειμμα δημοκρατίας, η έλλειψη θεσμών, οι παραβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η στρατοκρατία και η έλλειψη δημοκρατικών δυνάμεων που θα οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό της τουρκικής κοινωνίας. ΄Οσο εξακολουθεί αυτό το αδιέξοδο στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας, όπου ανθεί ο εθνικισμός και τα ψευτοδιλήμματα μεταξύ κοσμικών και ισλαμιστών η τουρκική εξωτερική πολιτική θα είναι δέσμια του τουρκικού μεγαλοϊδεατισμού να αναχθεί η Τουρκία σε μεγάλη δύναμη στην περιοχή. Αυτό όμως την φέρνει σε σύγκρουση με τον άμεσο περίγυρο της και ειδικότερα με την Ελλάδα. Οι μεγάλες δυνάμεις θα πρέπει να σταματήσουν να δείχνουν ανοχή στην τουρκική πολιτική και να χαράξουν μια πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική στη βάση αρχών και όχι στενών συμφερόντων.

Ο τρίτος δίαυλος που αφορά στην διεξαγωγή ενός ουσιαστικού διαλόγου για τον αφοπλισμό και την αποστρατικοποίηση προσφέρει τις καλύτερες προϋποθέσεις για άρση του αδιεξόδου στη φάση αυτή. Ασφαλώς ο διάλογος αυτός δεν μπορεί να έχει ως αντικείμενο μόνο την περιορισμένη ατζέντα που στο παρελθόν είχαν προτείνει τα Ηνωμένα ΄Εθνη, αλλά πρέπει να επεκτείνεται σε συγκεκριμένες προτάσεις και να προσδιορίζει τα αναγκαία βήματα για τον περιορισμό των εξοπλισμών και την σταδιακή αποστρατικοποίηση. Τα πρόσφατα ψηφίσματα του ΟΗΕ αποτελούν καλή βάση για την ανάληψη από την διεθνή κοινότητα μιας πρωτοβουλίας για τον περιορισμό της έντασης.

Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και το θέμα της εγκατάστασης των S 300. Ελλάδα και Κύπρος είναι σύμφωνες στο ζήτημα αυτό στη βάση των προτάσεων του Προέδρου Κληρίδη που έθεσε μια σειρά από όρους για την αναβολή και μη εγκατάσταση του πυραυλικού συστήματος. Εφόσον υπάρξει πρόοδος προς την κατεύθυνση του αφοπλισμού και οι προσεχείς μέρες είναι κρίσιμες θα μπορέσει να επανεξεταστεί το ζήτημα. Αυτή τη στιγμή ισχύει η απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου της Κύπρου και η Ελλάδα στηρίζει τις αποφάσεις της κυπριακής πλευράς. Αναμένουμε είτε μια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών στο θέμα της αποστρατικοποίησης είτε στα πλαίσια της πρωτοβουλίας Χέρκους είτε σε άλλο πλαίσιο, ή σε άλλη περίπτωση να υπάρξει πρωτοβουλία από τον ΟΗΕ προς τον περιορισμό των εξοπλισμών.

Για την ανωμαλία στην Κύπρο δεν ευθύνεται η αμυντική προσπάθεια της κυπριακής κυβέρνησης. ΄Εχει προκληθεί από τη συνεχή στρατικοποίηση των κατεχομένων από την τουρκική πλευρά, με όπλα αμερικανικής προέλευσης κατά παράβαση και της αμερικανικής νομοθεσίας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα και την ευθύνη να ενισχύει την αμυντική της ικανότητα για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής. Αρωγός της Κύπρου προς την κατεύθυνση αυτή παραμένει η Ελλάδα, της οποίας η αποφασιστικότητα να συμβάλει στην ενίσχυση των αποτρεπτικών δυνατοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας αντανακλάται μέσα από το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα.

Στην τελευταία όμως ανάλυση, για την ευόδωση των προσδοκιών του ελληνισμού για μια ενωμένη Κύπρο, που θα αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, χρειάζεται ψύχραιμος σχεδιασμός και μεθοδική διπλωματική δραστηριότητα. Η ελληνική και κυπριακή πλευρά έχει κάθε συμφέρον να προβάλλει το Κυπριακό στις σωστές του διαστάσεις και να επιδιώκει την πολιτικοποίηση και διεθνοποίηση του. Η «στρατικοποίηση» του προβλήματος εξυπηρετεί μόνο την τουρκική πλευρά και αποπροσανατολίζει από την ουσία του Κυπριακού που είναι η εισβολή και συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία. Με δεδομένες τις προτάσεις του προέδρου Κληρίδη για την αποστρατικοποίηση και τον περιορισμό των εξοπλισμών, τις οποίες υποστηρίζει η Ελλάδα, εναπόκειται στη διεθνή κοινότητα, μέσω των Ηνωμένων Εθνών, να προβεί σε μια ολοκληρωμένη πρόταση για την εκτόνωση της έντασης στην Κύπρο με την προοπτική ενός ουσιαστικού και αποτελεσματικού διαλόγου.

cyprusnet.gr

Στις 15 Δεκεμβρίου 1998 ο Σύλλογος Κυπρίων Επιστημόνων συνδιοργανώνει με το "Σπίτι της Κύπρου" μεγάλη πολιτική εκδήλωση με θέμα : " Το Κυπριακό στα Μ.Μ.Ε.". Συμμετείχαν ο Υφυπουργός , τότε , Εξωτερικών της Ελλάδας Γιάννος Κρανιδιώτης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας Χρήστος Στυλιανίδης, ο δημοσιογράφος Βάσος Μαθιόπουλος και ο διευθυντής του Α.Π.Ε. Ανδρέας Χριστοδουλίδης. Συντονιστής ο πρόεδρος του ΣΚΕ Ζαχαρίας Τσίρτος.
Στην εκδήλωση ο Γιάννος Κρανιδιώτης έκανε δύο σημαντικές πολιτικές ομιλίες η δεύτερη με τίτλο : "Τρεις διπλωματικοί δίαυλοι για προώθηση του κυπριακού"
παρμένο από εδώ