Χρεοκοπημένα κληροδοτήματα στα υπουργεία Εξωτερικών – Άμυνας

Του Αλέξανδρου Τάρκα*

Οι απελθόντες υπουργοί Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας Ντ. Μπακογιάννη και Ευ. Μεϊμαράκης τίμησαν το παρελθόν της παράταξής τους και την προσωπική τους ιστορία, αποφεύγοντας τις αστειότητες των ελλιπών φακέλων και των άδειων συρταριών που παρατηρήθηκαν σε άλλα κρατικά κτήρια.

Ωστόσο ο απολογισμός αμφοτέρων στα, ομολογουμένως, «βαριά» χαρτοφυλάκιά τους, δεν ήταν αντάξιος ούτε της ιστορίας της παράταξής τους, ούτε της κρισιμότητας των καιρών, ούτε και των προσδοκιών που είχαν δημιουργήσει μετά τον ανασχηματισμό του Φεβρουαρίου 2006. Τα κληροδοτήματα που παρέλαβαν ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Δ. Δρούτσας, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευ. Βενιζέλος και ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας Παν. Μπεγλίτης είναι, δυστυχώς, χρεοκοπημένα!

Μακρά λίστα λαθών και παραλείψεων

Χωρίς καμία διάθεση προσβολής της πολιτικής προσωπικότητάς τους ή προκατάληψης έναντι των ικανοτήτων τους, είναι σαφές για κάθε αντικειμενικό παρατηρητή ότι ο τελικός απολογισμός έργου των κ.κ. Ντ. Μπακογιάννη και Ευ. Μεϊμαράκη είναι αρνητικός. Μοναδική εξαίρεση για την τέως υπουργό Εξωτερικών είναι η συνεπής, γενναία και ειλικρινής προσήλωσή της στο ρόλο της Ελλάδας στη διεθνή αντιτρομοκρατική συνεργασία. Η συμβολή της, κατά τη διάρκεια επαφών με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ε.Ε., δεν μπορεί καν να προβληθεί από την ίδια λόγω του απόρρητου χαρακτήρα των χειρισμών. Όπως εξαίρεση στον αρνητικό απολογισμό του κ. Μεϊμαράκη είναι το ενδιαφέρον του για την επίλυση μισθολογικών κι άλλων εκκρεμοτήτων του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Από εκεί και πέρα, υπάρχει, δυστυχώς, μια μακρά αρνητική λίστα:

1 Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις: το πρόβλημα των χειρισμών της κ. Μπακογιάννη δεν εντοπίζεται μόνον στον κλονισμό της ελληνικής κυριαρχίας στα Ίμια, το Φαρμακονήσι, το Αγαθονήσι και στους Φούρνους Ικαρίας ή στις άλλες λεγόμενες «γκρίζες ζώνες» που επιχειρεί να εδραιώσει η Άγκυρα. Το πρόβλημα είναι ότι, ενώ από το 1996 μέχρι και το καλοκαίρι του 2006 η Τουρκία δεν είχε αποτολμήσει να κινηθεί πέραν των Ιμίων, κατάφερε από τους πρώτους μήνες ανάληψης των καθηκόντων της κ. Μπακογιάννη μέχρι σήμερα να εδραιώσει την προκλητικότητά της στον εναέριο και θαλάσσιο χώρο και των τριών υπολοίπων νησιών…

Η τέως υπουργός Εξωτερικών έχει κάθε δίκιο επί της γενικής αρχής ενίσχυσης της ευρωπαϊκής προοπτικής της Άγκυρας, αλλά δεν φρόντισε να τη συνδέσει ούτε με πρόσθετους όρους εκ μέρους της Ε.Ε. ούτε με ελληνικά μέτρα περιορισμού της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο. Όπως τον Ιανουάριο του 1996, στην κρίση των Ιμίων, οι τεχνοκράτες της Άγκυρας προέβλεψαν και εκμεταλλεύθηκαν τη δυσκολία προσαρμογής του νέου πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, κατά τον ίδιο τρόπο εκτίμησαν κι αξιοποίησαν διπλωματικά από το 2006 την αδυναμία αντίληψης και προσαρμογής της κ. Μπακογιάννη στις μεταβαλλόμενες διπλωματικές συνθήκες. Από εκείνους τους πρώτους μήνες του νέου κύκλου έξαρσης της τουρκικής προκλητικότητας, το καλοκαίρι του 2006, ως πρόσφατα η κ. Μπακογιάννη δεν αντελήφθη τίποτε! Και, όπως προκύπτει από τους υπηρεσιακούς φακέλους του υπουργείου Εξωτερικών, μόνον στα πρακτικά της συνάντησής της με τον Τούρκο ομόλογό της Α. Νταβούτογλου στην Κέρκυρα, στις 28.6.2009 (τρία ολόκληρα χρόνια αργότερα!), δείχνει να αντιλαμβάνεται πλέον τι συμβαίνει.

2 Οι χειρισμοί στην υπόθεση “Siemens”: ανεξάρτητα απ’ ότι έχει συμβεί με την τακτική της γερμανικής εταιρίας έναντι του ελληνικού πολιτικού συστήματος τις τελευταίες δεκαετίες και πέρα από τα εκρηκτικά νέα στοιχεία που, εδώ και λίγες εβδομάδες, διαθέτουν οι αρμόδιοι της “Securities and Exchange Commission” των ΗΠΑ, οι χειρισμοί της κ. Μπακογιάννη, στις αρχές Ιουνίου, ήταν αποτυχημένοι. Δεν στάθηκε ικανή να αντιμετωπίσει τη «μίνι κρίση» με τον καταζητούμενο Καραβέλα, καθώς, στην αρχή, καθυστέρησε, επί αρκετές ημέρες, να κοινοποιήσει ένα σημαντικό έγγραφο στο υπουργείο Δικαιοσύνης και, στη συνέχεια, περιέφερε, επί εβδομάδες, τον πέλεκυ των ευθυνών μεταξύ διαφόρων συναρμοδίων Διευθύνσεων του υπουργείου. Αλίμονο, τι θα συνέβαινε σε μια μείζονα κρίση με σοβαρότερα θέματα και περισσότερα έγγραφα!

3. Η εναλλαγή διοίκησης σε CAOC-4 Λάρισας και CC Air Izmir: αν και το ζήτημα θα επανεξεταστεί στη Σύνοδο Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ το Δεκέμβριο, η πρώην υπουργός Εξωτερικών επέδειξε, κι εδώ, αδυναμία χειρισμών. Η πρόταση του ΝΑΤΟ για εναλλαγή Ελλήνων και Τούρκων αξιωματικών στα λεγόμενα «αεροπορικά στρατηγεία» (σ.σ.: ο όρος έχει καθιερωθεί στα ελληνικά, αλλά δεν είναι πλέον ακριβής) είχε γίνει δεκτή, επί της αρχής, από το υπουργείο Εξωτερικών ήδη από τα τέλη του 2007 κι ενώ η Τουρκία έθετε βέτο και είχε κατατεθεί στο τραπέζι συμβιβαστική πρόταση θητείας Αμερικανού αξιωματικού. Μέχρι το καλοκαίρι του 2009 ούτε η υπουργός Εξωτερικών ούτε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ούτε και ο απελθών αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Δ. Γράψας κατάφεραν κάτι θετικό. Με αποτέλεσμα πλέον ο κ. Βενιζέλος και ο νυν αρχηγός ΓΕΕΘΑ πτέραρχος Ι. Γιάγκος να πρέπει να ισορροπήσουν σε τεντωμένο σχοινί.

4 Η εκκρεμότητα με την ΠΓΔΜ: όποια –σκληρή ή συμβιβαστική- άποψη κι αν έχει κανείς για την ονομασία του γειτονικού κράτους, το γεγονός είναι ότι, μέσα σε ενάμισι χρόνο, η απελθούσα υπουργός Εξωτερικών εξανέμισε το διπλωματικό κεφάλαιο του λεγόμενου «βέτο» στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008. Έκτοτε η ολιγωρία της ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών όχι μόνον δεν αξιοποίησε το πλεονέκτημα, αλλά αντίθετα «επέτρεψε» στη μεθοδική κυβέρνηση της ΠΓΔΜ να κάνει επίδειξη δύναμης με την προσγείωση του αεροσκάφους των «Μακεδονικών Αερογραμμών» στην Κέρκυρα και με την ετοιμότητα έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. Πρακτικά, ο διπλωματικός χρόνος Ελλάδας-ΠΓΔΜ γύρισε πίσω και από το καλοκαίρι του 2001, όταν ο Γ. Παπανδρέου είχε προχωρήσει, αποφασιστικά, στις άτυπες συνομιλίες με τον Λ. Γκεοργκιέφσκι.

5Το κενό ηγεσίας στο ΥΕΘΑ: ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης ίσως μόλις τώρα να συνειδητοποιεί πόσο αδίκησε τον ίδιο τον εαυτό του με την ιδιότυπη «εξ αποστάσεως» ηγεσία του στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Αν είχε ασκήσει στιβαρή ηγεσία και είχε ασχοληθεί πιο φιλότιμα με το χαρτοφυλάκιό του, θα είχε αποδείξει τις ενδεχόμενες (πέραν των στενών ορίων ενός κόμματος) διοικητικές και πολιτικές ικανότητές του. Και, αν τις είχε αποδείξει, ίσως και να πετύχαινε τον παρόντα στόχο του με την ανάληψη ρόλου «εγγυητή» της ενότητας του κόμματός του. Όχι επειδή ο πρόεδρος Κ. Καραμανλής και οι τρεις υποψήφιοι διάδοχοί του θα το επιθυμούσαν, αλλά, επειδή δεν θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς.

Ο τέως υπουργός Εθνικής Άμυνας είχε όλες τις ευκαιρίες, αλλά δεν αξιοποίησε καμία: αντί «να πιάσει από το αυτί» τη γερμανική Thyssen και να αξιώσει την αντικατάσταση του περίφημου υποβρυχίου «που γέρνει», ανέχθηκε την πληρωμή της με εκατομμύρια ευρώ μέχρι και τον περασμένο Ιούνιο και παρακολούθησε απαθής την πορεία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά προς το κλείσιμο με την καταδίκη χιλιάδων οικογενειών στην ανεργία. Αντί να αξιοποιήσει το ρόλο γέφυρας που μπορεί να παίξει η Ελλάδα μεταξύ του ΝΑΤΟ και τρίτων χωρών, όπως η Ρωσία και το Ιράν, προτίμησε να είναι θεατής στα όργανα της Ατλαντικής Συμμαχίας. Αντί να αξιοποιήσει την αγωνία των ξένων εταιριών να πωλήσουν πυρομαχικά, ακόμα και μισοτιμής, σε περίοδο κρίσης, προτίμησε να βλέπει τα νέα άρματα μάχης να παρελαύνουν άνευ βλημάτων. Αντί να ερευνήσει μια, εντός του υπουργείου του, «καραμπινάτη» υπόθεση φοροδιαφυγής πολλών εκατομμυρίων ευρώ μπροστά στα μάτια του, προτίμησε να σφυρίξει αδιάφορα. Αντί να αναγκάσει τις μεγάλες ξένες αεροναυπηγικές βιομηχανίες, που ενδιαφέρονται να πωλήσουν μαχητικά κι άλλα αεροσκάφη, να πραγματοποιήσουν επενδύσεις και να εισάγουν τεχνογνωσία από τώρα, προτίμησε να διατηρήσει το ίδιο σύστημα εκροής των συναλλαγματικών αποθεμάτων και του ιδρώτα των Ελλήνων.

Άραγε τα θέματα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής θα συζητηθούν κατά τον προσυνεδριακό διάλογο της ΝΔ; Όποιος βιαστεί ν’ απαντήσει θετικά, κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί ως και αφελής! Μόνον που αφελέστεροι είναι όσοι νομίζουν ότι, χωρίς επώδυνη αυτοκριτική και χωρίς γενναία αλλαγή πολιτικής, θα καταφέρουν να ξεφύγουν εύκολα από τη βαριά καταδίκη του 33%.

* Αποσπάσματα από άρθρο που δημοσιεύεται στην σημερινή ΑΞΙΑ. Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Άμυνα & Διπλωματία».

http://www.antinews.gr/?p=19016