Μην καταντήσουμε... Σλοβενία

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

Εξόχως διδακτικό παράδειγμα προς αποφυγήν προσφέρει τελικά η Σλοβενία σχετικά με το πού μπορεί να βρεθεί η εξωτερική πολιτική μιας χώρας η οποία διεκδικεί ισχυρά κάτι προβάλλοντας βέτο εναντίον της ένταξης μιας αντίδικης χώρας σε διεθνείς συμμαχίες ή ολοκληρώσεις, αν άρει το βέτο της πριν λυθεί το πρόβλημα.

Καθίσταται έρμαιο των διαθέσεων ισχυρών ξένων δυνάμεων, καθώς πλέον δεν αγωνίζεται για να αποσπάσει, να επιβάλει ή να εκβιάσει την ικανοποίηση του αιτήματός της, αλλά ελπίζει μόνο στις μυστικές υποσχέσεις που της έχουν δοθεί, η τήρηση των οποίων επαφίεται στην «πολιτική ελεημοσύνη» των ηγεμονικών κρατών

που κινούν τα νήματα. Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο πολιτικό δίδαγμα από την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια στη Σλοβενία - μια μικρή χώρα που κυριολεκτικά αναστάτωσε την Ευρώπη όταν τόλμησε να μπλοκάρει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις ΕΕ - Κροατίας λόγω διμερούς προβλήματος που είχε με την τελευταία.
Δεν άντεξε όμως στις αφόρητες πιέσεις και υποχρεώθηκε σε άδοξο συμβιβασμό που την εξανάγκασε να άρει το βέτο της, χωρίς να έχει πάρει τίποτα από αυτά που επεδίωκε σε απτή μορφή, πέρα από κάποιες ανομολόγητες μυστικές υποσχέσεις που Κύριος (και Γερμανία!) οίδεν αν θα υλοποιηθούν.

Οίκτο προκαλούσε στην πραγματικότητα ο Σλοβένος πρόεδρος Ντανίλο Τουρκ κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που έδωσε στη Λουμπλιάνα με τον Κάρολο Παπούλια, καθώς προσπαθούσε να αποφύγει να απαντήσει στο ερώτημα αν κέρδισε η χώρα του κάτι και γι αυτό ήρε το βέτο της ή αν υπέκυψε στις πιέσεις.

Με το βέτο της η Σλοβενία διεθνοποίησε τις διαφορές που έχει με την Κροατία εδώ και 18 χρόνια, από την ανεξαρτητοποίηση των δύο χωρών το 1991. Ολη η Ευρώπη έμαθε το πρόβλημα και οι Ευρωπαίοι ηγέτες άρχισαν να τρέχουν για να το λύσουν. Με την άρση του βέτο, οι σλοβενοκροατικές διαφορές ξανάγιναν διμερείς, άρα αδιάφορες για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Η συμφωνία παραπομπής του ζητήματος σε πενταμελές διεθνές διαιτητικό δικαστήριο που οι αποφάσεις του θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα για τη Σλοβενία και την Κροατία είναι μεν κάτι, αλλά αυτό θα το προσδιορίσουν τρεις ξένοι δικαστές!

Μια διαδικασία όμως κατά την οποία ξένοι αποφασίζουν για κορυφαία ζητήματα εθνικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας κρατών, προσιδιάζει πολύ περισσότερο στην ύστερη εποχή της αποικιοκρατίας, στα μέσα του 20ού αιώνα, παρά στην Ευρώπη του 21ου.

ΟΣλοβένος πρόεδρος ενίσχυσε την υποψία ότι η χώρα του απλώς λύγισε κάτω από το βάρος των πιέσεων και υποχώρησε όπως όπως, καθώς κατέφυγε σε «αμπελοφιλοσοφίες» του τύπου «όλοι οι ευρωπαϊκοί λαοί έχουμε μεγάλες ευκαιρίες για ένα κοινό μέλλον στο πλαίσιο της ΕΕ» και «μέσα στην Ευρώπη πρέπει να λύνουμε και τα προβλήματα που έχουμε με τους γείτονές μας». Μα αν πραγματικά η Σλοβενία πίστευε αυτές τις αντιλήψεις παιδικών εκθέσεων, τότε γιατί πρόβαλε βέτο κατά της Κροατίας; Για το... «κοινό ευρωπαϊκό μέλλον»; Γιατί η Σλοβενία αποσχίστηκε από τη Γιουγκοσλαβία και δεν έμπαιναν όλοι μαζί στην ΕΕ αντί να σφάζονται μεταξύ τους;

Αν η ιστορία σταματούσε εδώ, θα μπορούσε κανείς να αισθανθεί συμπόνια για τη μικρή Σλοβενία που πάλεψε με το βέτο της και υπέκυψε στον άνισο συσχετισμό δυνάμεων, αποσπώντας κάτι, έστω πολύ λιγότερο από αυτό που επεδίωκε. Κατανοητή και η προσπάθεια συγκάλυψης της ήττας, στο πλαίσιο αυτό με την προβολή θεωριών άσχετων με τις σλοβενικές πράξεις.

Το πράγμα όμως παίρνει άλλες διαστάσεις, όταν ο Σλοβένος πρόεδρος φάνηκε να θέλει να υποδείξει με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο στην Ελλάδα να ακολουθήσει κι αυτή στη διαμάχη της με τα Σκόπια τον ίδιο δρόμο που οδήγησε τη Σλοβενία στην ήττα!

Ο Ντανίλο Τουρκ όχι μόνο αρνήθηκε να αποστασιοποιηθεί, όταν ερωτήθηκε, ακόμη και από τις δηλώσεις Γκρούεφσκι για «Μακεδόνες του Βαρδάρη, του Αιγαίου και του Πιρίν» που δήθεν «ανήκουν στο ίδιο έθνος», διεκδικώντας τμήματα του πληθυσμού της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, αλλά μίλησε και για «κάποια σύνορα που καθορίστηκαν έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να μην είναι στην ίδια χώρα»! Τότε γιατί η Σλοβενία τάσσεται εναντίον της ένωσης της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας με τη Σερβία; Φαρισαϊσμοί...

ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ
Ελληνικό βέτο μέχρι το τέλος

Από εκεί που όσο ίσχυε το βέτο της Σλοβενίας, οι ηγεμονικές δυνάμεις της Ευρώπης και η Κομισιόν ασχολούνταν με το πώς θα κάνουν τη Λουμπλιάνα να αλλάξει γνώμη, μόλις η σλοβενική κυβέρνηση ήρε το βέτο της πήραν αέρα μέχρι και τα... Σκόπια! Πρότειναν ενθουσιασμένα να ακολουθήσει και η Ελλάδα αυτό το μοντέλο επίλυσης στη διαμάχη με την ΠΓΔΜ για το όνομα, με τη βεβαιότητα ότι θα αποβεί υπέρ τους οποιαδήποτε διεθνής διαιτησία. Σαφές το συμπέρασμα: η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να άρει ποτέ, για κανένα λόγο, το βέτο της, αν προηγουμένως δεν έχει λυθεί οριστικά το πρόβλημα.
ethnos.gr