Προγράμματα εθελουσίας εξόδου βουλιάζουν τα Ταμεία

Οι μαζικές πρόωρες συνταξιοδοτήσεις από την ιδιωτικοποίηση της Ιονικής ώς τον ΟΤΕ και την Ολυμπιακή και τώρα τον ΟΛΠ

Της Χριστινας Kοψινη

«Δεν μπορεί ο διευθύνων σύμβουλος να λέει ότι θα προετοιμάσει εθελουσία έξοδο στον Οργανισμό για χιλιάδες εργαζόμενους και να μην αναλαμβάνει το κόστος. Δεν είναι δυνατόν τέτοιες διαδικασίες να φορτώνονται στην πλάτη των Ταμείων, του δημόσιου προϋπολογισμού και του ελληνικού λαού».

Τα παραπάνω λόγια θα μπορούσαν άνετα να αποδοθούν στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Ανδρ. Λοβέρδο ως απόσπασμα από τις δηλώσεις της περασμένης Τετάρτης, όταν κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής διαδικασίας για το ασφαλιστικό παραδέχτηκε ενώπιον βουλευτών της αντιπολίτευσης ότι η «εθελουσία» που προωθεί ο διευθύνων του ΟΛΠ κ. Γ. Ανωμερίτης είναι επιζήμια για τα Ταμεία.

Και όμως, η παραπάνω δήλωση έγινε πέντε χρόνια πριν, στις 8 Σεπτεμβρίου του 2004, από τον τότε υπουργό Απασχόλησης, κ. Π. Παναγιωτόπουλο. Η κριτική του αφορούσε τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΤΕ κ. Βουρλούμη. Μάλιστα, υπό το φόβο της επιβάρυνσης που θα προκαλούσε στα Ταμεία η πρόωρη συνταξιοδότηση και η ταυτόχρονη αποστέρηση των ασφαλιστικών εισφορών, ο τότε υφυπουργός Κοινωνικής Προστασίας, κ. Ν. Αγγελόπουλος, απέτρεψε -την ύστατη στιγμή- τη δρομολογημένη ένταξη του ΤΑΠ-ΟΤΕ στο ΙΚΑ, γνωρίζοντας ότι η πλειονότητα των υποψηφίων προς συνταξιοδότηση είχε ηλικία από 46 έως 55 ετών.

Τελικώς, το ΤΑΠ-ΟΤΕ εντάχθηκε στο ΙΚΑ και μέχρι τώρα καταβάλλει τις οφειλές τους. Αλλά, εάν για κάποιο λόγο σταματήσει η ροή των 45 έως 55 εκατομμυρίων που καταβάλλει κάθε μήνα ο ΟΤΕ για συντάξεις, η μαύρη τρύπα του Ιδρύματος θα αυξηθεί ισόποσα.

Ομως, η πιο πικρή εμπειρία για το μεγαλύτερο Ταμείο των μισθωτών έχει όνομα «Ολυμπιακή». Υποτίθεται ότι το κόστος της εθελουσίας εξόδου για τους 2.103 υπαλλήλους με πλήρη σύνταξη, αλλά και για τους 642 που πριμοδοτήθηκαν σκανδαλωδώς με επιπλέον ένσημα, ανέρχεται σε 1,16 δισ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, το κόστος ίσως είναι τριπλάσιο και δεν θα μπορέσουμε να το μάθουμε πριν ολοκληρωθεί η μελέτη για το κόστος που επέφερε στο ΙΚΑ η ένταξη των νέων ταμείων καθως και η επιβάρυνση από το σύνολο των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Ηδη για το όλο θέμα εργάζεται ειδική ομάδα στο υπουργείο Εργασίας με τη συμβολή και της διοίκησης του ΙΚΑ. Πάντως, για την ιστορία και μόνο, αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από την εθελουσία, η Ολυμπιακή όφειλε ήδη στο ΙΚΑ από βεβαιωμένες εισφορές 600 εκατομμύρια ευρώ! Ηδη μέσα στην τελευταία εβδομάδα υποβλήθηκαν πάνω από 550 αιτήσεις πρώην εργαζομένων της Ο.Α. οι οποίοι, στο πλαίσιο της εθελουσίας που εξασφάλισε την επιτυχή μετάβαση στον ιδιωτικό τομέα, συνταξιοδοτούνται σε ηλικία 42 έως 50 ετών με συντάξεις ύψους από 2.400 έως 2.800 ευρώ.

Επομένως, όταν μιλάει κανείς για εισφοροδιαφυγή, δεν χρειάζεται να πάει μακριά. Ας ψάξει στα προγράμματα πρόωρων συνταξιοδοτήσεων των δημόσιων επιχειρήσεων, με πολύ χαρακτηριστική την περίπτωση της (παλαιάς) ΕΡΤ, η οποία έχει καταγεγραμμένη οφειλή 50 εκατομμυρίων ευρώ.

Η περίπτωση του πλουσιοπάροχου προγράμματος εθελουσίας εξόδου στον ΟΛΠ δεν αποδεικνύει μόνο πόσο στέρεη παραμένει είναι η σχέση του κράτους με την εργατική αριστοκρατία που διαμορφώθηκε τη δεκαετία του '80. Αποτελεί μια τυπική περίπτωση ιδιωτικοποίησης του οφέλους και κοινωνικοποίησης του κόστους. Η σωρεία των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και των επιβαρύνσεων στα Ταμεία που βρίσκονται στο κατώφλι της χρεοκοπίας αποδεικνύουν τον περιφρονητικό και περιθωριακό τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν κυβερνήσεις και ομάδες συνδικαλιστικών συμφερόντων το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Υπό μια έννοια, η μαύρη τρύπα των 300 εκατομμυρίων ευρώ που «διαπιστώνει» κάθε μήνα το ΙΚΑ, η χρεοκοπία του συστήματος πολύ πριν από το 2015 -δηλαδή 15 χρόνια νωρίτερα από το προβλεπόμενο πριν από μία δεκαετία έτος- και το ενδεχόμενο να υποστούν μείωση των συντάξεων, όσοι δεν κατόρθωσαν να ξεφύγουν με προγράμματα εθελουσίας, είναι η εκδίκηση του ασφαλιστικού για όλες τις κακοποιήσεις που υπέστη, είτε με την ανορθολογική χρήση των αποθεματικών της είτε με τις ανεξέλεγκτες σπατάλες των πόρων του. Ο διάλογος για το ασφαλιστικό είναι μια καλή ευκαιρία να αποτυπωθεί η ιστορία όλης αυτής της κακομεταχείρισης των Ταμείων. Τα προγράμματα των μαζικών πρόωρων συνταξιοδοτήσεων ξεκίνησαν μετά την ιδιωτικοποίηση της Ιονικής Τράπεζας ως μέσο αποδέσμευσης από το προσωπικό που δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στο νέο μάνατζμεντ της Αlpha. Τα προγράμματα αυτά συνέπεσαν με γαλαντόμες προσφορές εξόδου και τα οικονομικά κίνητρα στην Εθνική Τράπεζα από το 1997 και στη συνέχεια από όλους τους μεγάλους ιδιωτικούς ομίλους του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Για να επιτύχουν οι αναδιαρθρώσεις των επιχειρήσεων, τα προγράμματα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων αναδείχτηκαν στο βασικότερο εργαλείο εργασιακής ειρήνης. Για τις εργατικές ελίτ, που είχαν και τη μεγάλη συνδικαλιστική δύναμη, κάτι τέτοιο προϋπέθετε πάντα ένα ισχυρό αντιστάθμισμα και όπως απεδείχθη τους ήταν αδιάφορο εάν με αυτό συντομεύτηκε και η βιωσιμότητα των Ταμείων.

Πολλές «καραμπόλες» λόγω του ΟΛΠ

Μόνο εάν καταβληθεί το κόστος της πρόωρης συνταξιοδότησης των λιμενεργατών στο ΙΚΑ, συμπεριλαμβανομένων και των εισφορών που θα απολέσουν, εφάπαξ, θα συνυπογράψει ο υπουργός Εργασίας κ. Ανδ. Λοβέρδος την τροπολογία που απαιτείται για να παραταθεί η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων για την εθελουσία έξοδο μέχρι τον Ιούνιο του 2010 αντί της 31ης Δεκεμβρίου που ισχύει σήμερα.

Το θέμα του ΟΛΠ ενδέχεται να πυροδοτήσει και νέα προσκόμματα στα προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης και του ΟΣΕ. «Ο ΟΣΕ δεν πρόκειται να γίνει νέα Ολυμπιακή», δηλώνει ο κ. Ανδρ. Λοβέρδος, αναγνωρίζοντας ότι δεν μπορείς να προωθείς προγράμματα επιβάρυνσης των Ταμείων, «όταν είναι σε εξέλιξη ο διάλογος για την τύχη του ασφαλιστικού και έχεις στραμμένο πάνω σου το βλέμμα των διεθνών παρατηρητών».

Πάντως, οι αντιρρήσεις των κ. Ανδρ. Λοβέρδου και Γ. Κουτρουμάνη για τον τρόπο που χειρίστηκε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ, κ. Γ. Ανωμερίτης το όλο θέμα, ενισχύεται και από την άποψη που εκφράζουν οι αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης όταν δηλώνουν ότι «από το 2008, επί υπουργίας Πετραλιά, είχαν ζητήσει από τον ΟΛΠ να εκπληρώσει 20 συγκεκριμένα κριτήρια, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα επιβαρυνθεί το ΙΚΑ από τα προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100019_20/12/2009_384319