Ευθύνες του Βερολίνου για την κρίση

Σε αντίθεση με την κυρίαρχη αντίληψη ότι για τη δημοσιονομική κρίση της Ευρωζώνης ευθύνονται κυρίως οι «ανεύθυνες» χώρες του Νότου, ερευνητές του πανεπιστημίου του Λονδίνου ενοχοποιούν τις μητροπολιτικές χώρες και κυρίως τη Γερμανία. Η σχετική πολυσέλιδη έκθεση πολυεθνικής ερευνητικής ομάδας του ινστιτούτου RMF με επικεφαλής τον καθηγητή Κώστα Λαπαβίτσα υποστηρίζει ότι το σημερινό δημοσιονομικό πρόβλημα απορρέει από την ίδια την αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, η οποία επιτρέπει τη ληστεία των περιφερειακών οικονομιών από τις μητροπόλεις.

«Οι χώρες της Ευρωζώνης ενεπλάκησαν σε μία κούρσα προς τον πάτο, ενθαρρύνοντας περικοπές μισθών, μερική απασχόληση και ευελιξία. Ο αγώνας δρόμου κερδήθηκε από τη Γερμανία, η οποία συμπίεσε σκληρά τα εργατικά εισοδήματα μετά την ενοποίηση. Η Ευρωζώνη έγινε μια περιοχή με θωρακισμένα γερμανικά πλεονάσματα, τα οποία χρηματοδοτούνται από τα ελλείμματα των περιφερειών. Τελικά, η νομισματική ένωση λειτουργεί για τη Γερμανία ως μια πολιτική “εξαγωγής της κρίσης στον γείτονα”, στο έδαφος της οικονομικής υποβάθμισης των δικών της εργαζομένων».

Η έκθεση αποκαλύπτει ότι την τελευταία δεκαετία τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Γερμανίας προήλθαν σχεδόν αποκλειστικά από αυτό το κοινωνικό ντάμπινγκ σε βάρος των εταίρων της. Αντίθετα, στον τομέα της παραγωγικότητας η Γερμανία έμεινε σχεδόν στάσιμη, ενώ περιφερειακές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, σημείωσαν μεγαλύτερη πρόοδο. Οι ερευνητές καταδικάζουν την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αφήσει τις χώρες με πρόβλημα δανεισμού στο έλεος των κερδοσκοπικών αγορών, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «οι περιφερειακές χώρες αναγκάζονται να εφαρμόσουν οδυνηρούς όρους τύπου ΔΝΤ, χωρίς καν να παίρνουν δάνεια από το ΔΝΤ».

Αναφορικά με την έξοδο από την κρίση, η έκθεση δεν θεωρεί τη νεοφιλελεύθερη λιτότητα ως μονόδρομο. Εναλλακτικά, σκιαγραφεί την πιθανή στρατηγική του «καλού ευρώ», δηλαδή μιας ριζοσπαστικής μεταρρύθμισης της Ευρωζώνης με χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας, αν και αναγνωρίζει ότι μια τέτοια στρατηγική θα οδηγούσε σε πτώση της αξίας του ευρώ έναντι του δολαρίου. Μια άλλη ριζοσπαστικότερη λύση θα ήταν, κατά τους συντάκτες της έκθεσης, η έξοδος από την Ευρωζώνη, σε συνδυασμό με εθνικοποίηση των τραπεζών, προσωρινή στάση πληρωμών και επαναδιαπραγμάτευση του χρέους.

Σχετικά:
1. C. Lapavitsas et. al. «Eurozone Crisis: Beggar Thyself and thy Neighbour», RMF report, March 2010.
2. Wolfgang Schauble, «Why Europe’s Monetary Union faces its biggest crisis», Financial Times, 11/3/2010.
3. Xavier Vidal-Folch, «Si todos para uno, uno para todos», El Pais, 15/3/2010.
4. «Europe’s engine: Why Germany needs to change», Economist, 11/3/2010.

Αναδημοσίευση από την Kαθημερινή