Η ελληνική σιωπή και τα μέτωπα που επιθυμεί να ανοίξει η Άγκυρα

TOY ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΤΤΑΡΙΔΗ
Η αμηχανία της Αθήνας απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις

Ένα υπόμνημα της αρμόδιας διεύθυνσης Β7 του υπουργείου Εξωτερικών για την ενεργειακή διπλωματία που είχε αποσταλεί με άκρα μυστικότητα στο γραφείο του υπουργού Ανάπτυξης Χρήστου Φώλια αλλά και της Ντόρας Μπακογιάννη το 2008, προ δύο χρόνων δηλαδή, είχε δημιουργήσει έντονο προβληματισμό στις ηγεσίες των δύο υπουργείων.

Σύμφωνα λοιπόν με μια σημαντική μελέτη που είχε διεξαχθεί, στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών είχαν προτείνει να ξεκινήσουν άμεσα έρευνες για τον εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου στο Βόρειο Αιγαίο, καθώς σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις τα αποθέματα στην ευρύτερη περιοχή υπολογίζονται από 2 έως 4 δισεκατομμύρια βαρέλια.

Στο υπόμνημα μάλιστα αναφερόταν πως καθημερινά θα μπορούν να αντλούνται 130.000 έως 180.000 βαρέλια, ποσότητα ιδιαίτερα σημαντική, αν αναλογιστεί κανείς πως ημερησίως η κατανάλωση στη χώρα μας φτάνει τα 400.000 βαρέλια. Μέχρι σήμερα η εξόρυξη αυτή είχε κριθεί ασύμφορη οικονομικά, καθώς τα κοιτάσματα που είχαν εντοπιστεί κυρίως στην περιοχή της Θάσου βρίσκονταν σε σχετικά μεγάλο βάθος και, σύμφωνα με όλες τις μελέτες, το κόστος εξόρυξης θα ξεπερνούσε τα 25 δολάρια το βαρέλι που ήταν ο μέσος όρος στη διεθνή αγορά μέχρι πρόσφατα. Η εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου τα τελευταία χρόνια είχε βάλει τους ανθρώπους του υπουργείου σε σκέψεις.

Στο ίδιο υπόμνημα ιδιαίτερη μνεία γινόταν και στην περίπτωση της Κύπρου. Οι αναλυτές ανέφεραν συγκεκριμένα το γεγονός ότι η κυπριακή κυβέρνηση, από το 2002 κι έπειτα, προχώρησε παρασκηνιακά σε επαφές με μια σειρά χωρών όπως η Συρία, ο Λίβανος, η Αίγυπτος και η Λιβύη για τον καθορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Την ίδια ώρα, η τότε κυβέρνηση της Λευκωσίας είχε προχωρήσει και στον καθορισμό των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια. Λίγο μετά η Κύπρος υπέγραφε σχετική συμφωνία με την Αίγυπτο και τον Λίβανο, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για την προκήρυξη προσφορών για την έρευνα και την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη θαλάσσια περιοχή της νήσου. Η υπόθεση πάντως «πάγωσε», καθώς στο υπουργείο Εξωτερικών δεν έκρυψαν την ανησυχία τους για τη δεδομένη αντίδραση της Τουρκίας σε περίπτωση υλοποίησης της εισήγησης για έρευνα κοιτασμάτων στο Αιγαίο. Εξάλλου, η πλειοψηφία των κοιτασμάτων φαίνεται πως βρίσκεται ανάμεσα στα 6 και στα 12 ναυτικά μίλια και τυχόν έναρξη των ερευνών θεωρείται βέβαιο πως θα οδηγούσε στη δυναμική αντίδραση της Άγκυρας.

Φόβος για την τουρκική αντίδραση
Σε αυτή, λοιπόν, τη λογική κινήθηκαν όλες ανεξαιρέτως οι ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια. Ο φόβος για την αντίδραση της Τουρκίας σε οποιαδήποτε ελληνική ενέργεια αλλά κυρίως η χαμηλών τόνων αντίδραση σε οτιδήποτε προκλητικό έκανε η Άγκυρα σημάδεψαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είτε έχουμε να κάνουμε με παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου είτε με προκλητικές έρευνες πάνω σε ελληνική υφαλοκρηπίδα είτε με την ανακίνηση ανύπαρκτου μειονοτικού ζητήματος στη Θράκη, η Αθήνα, για κάποιο άγνωστο λόγο, επιλέγει πάντα να μην οξύνει τα πνεύματα.

Το παράδειγμα της Θράκης είναι χαρακτηριστικό, καθώς η Άγκυρα, με συγκεκριμένο σχέδιο τα τελευταία χρόνια, εργάζεται μεθοδικά για τη δημιουργία μειονοτικού ζητήματος, θέτοντας πλέον ξεκάθαρα στο τραπέζι του διαλόγου με την Αθήνα μια σειρά παράλογων απαιτήσεων, βασιζόμενη σε ψευδή στοιχεία αλλά και στη συνεχιζόμενη αμήχανη στάση που κρατά η ελληνική πλευρά. Το τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή έχει ήδη εκπονήσει σχέδιο σε συνεργασία με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, με στόχο τη διεθνοποίηση μιας σειράς ζητημάτων που απασχολούν δήθεν τη μουσουλμανική μειονότητα της περιοχής, ενώ την ίδια ώρα έντονη είναι και η κινητικότητα που παρουσιάζεται και στα τουρκικά προξενεία της Βουλγαρίας, καθώς απώτερος στόχος της Άγκυρας είναι η δημιουργία «τουρκικού» μειονοτικού ζητήματος σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων.

Εξάλλου, στη Βουλγαρία η τουρκική μειονότητα υπερβαίνει τους 500.000 κατοίκους, οι οποίοι δηλώνουν ξεκάθαρα πως «επιθυμούν να επανενωθούν με τους αδερφούς τους στη Θράκη για πρώτη φορά μετά το 1912». Δυστυχώς η Αθήνα, για άγνωστο ακόμα λόγο, φαίνεται πως αποδέχτηκε να συζητά με την Τουρκία μια σειρά θεμάτων που μέχρι τότε, ακόμα και αν ετίθεντο από την Άγκυρα, η ελληνική πλευρά δεν τα συζητούσε καν. Ο Ταγίπ Ερντογάν, όπως και κατά τη συνάντησή του με τον Κώστα Καραμανλή στην Άγκυρα πριν χρόνια είχε δηλώσει πως οι δύο πλευρές έδωσαν εντολή σε υπηρεσιακούς παράγοντες να εξετάσουν τα θέματα των μειονοτήτων στις δύο χώρες, έτσι και στην επιστολή που έστειλε στον Γιώργο Παπανδρέου, μόλις ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέλαβε τα καθήκοντά του, έκανε λόγο για μειονοτικά ζητήματα. Ήδη τα μέτωπα μεταξύ των δύο χωρών είναι πολλά, και με τουρκική πρωτοβουλία αλλά και τη σιωπή της Αθήνας η ατζέντα αυτή έχει διευρυνθεί.

Τα ανοιχτά μέτωπα με την Τουρκία
Αιγαίο Η Άγκυρα επιθυμεί μια εφ’ όλης συζήτηση για τα θέματα του Αιγαίου. Το «Πίρι Ρέις» στο Καστελόριζο και το «Τσεσμέ» στη Σαμοθράκη είναι απλώς μερικά παραδείγματα. Είχε προηγηθεί η κίνηση της Άγκυρας να μπλοκάρει τη νατοϊκή στρατιωτική άσκηση με την αιτιολογία ότι ο Άη Στράτης θα πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένο νησί, ενώ οι βόλτες τουρκικών φρεγατών μέχρι τη… Ραφήνα αναδεικνύουν τις βλέψεις της Άγκυρας στην περιοχή. Η Αθήνα παρακολουθεί όλες αυτές τις προκλητικές κινήσεις περιοριζόμενη σε διαβήματα, τα οποία οι Τούρκοι αγνοούν επιδεικτικά. Προβληματισμός επικρατεί και από το γεγονός ότι ο Γιώργος Παπανδρέου εμφανίζεται διατεθειμένος να δεχτεί μια εφ’ όλης της ύλης προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Εξάλλου, δεν είναι και λίγοι εκείνοι που εκτιμούν πως η Χάγη είναι ένα πολιτικό δικαστήριο που επηρεάζεται από την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ και πως μπορεί, όπως έλεγε και ο Πέτρος Μολυβιάτης, να κόψει το καρπούζι στη μέση.

Θράκη Έπειτα από τις έντονες πιέσεις των ακραίων στοιχείων αναμένεται να κορυφωθεί και η προσπάθεια παρέμβασης της Άγκυρας στα θέματα της Θράκης αλλά και η διεθνοποίηση δήθεν μειονοτικού προβλήματος στην περιοχή. Ήδη συνεχείς είναι οι επισκέψεις του Τούρκου πρέσβη, κυβερνητικών στελεχών αλλά και βουλευτών όλων των τουρκικών κομμάτων στα μειονοτικά χωριά, ενώ πλήγμα στην ελληνική πολιτική αποτέλεσε και η δικαίωση όσων ζήτησαν την αναγνώριση «τουρκικών σωματείων» από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Πατριαρχείο Με δεδομένη την επικράτηση των ακραίων στοιχείων στην Τουρκία, η αναγνώριση των δικαιωμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης θα πρέπει να θεωρούνται δύσκολα ζητήματα και η συρρίκνωση του ελληνικού στοιχείου στην Πόλη κάτι περισσότερο από βέβαιη.
http://m-epikaira.gr
http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/09/blog-post_694.html